Vụ 900 ngày ngồi tù oan: Khó đền bằng tiền!

- Liên quan đến vụ việc oan sai của cựu sinh viên Trương Hoàng Hiếu (SN 1983, trú tại xã Hồ Đắc Kiện, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng), VietNamNet đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Trường Thành – Trưởng Văn phòng luật sư Vạn Lý, Đoàn luật sư TP. Cần Thơ.

- Dưới góc nhìn của một luật sư, ông có đánh giá thế nào về vụ việc?

Vụ việc oan sai đối với sinh viên Trương Hoàng Hiếu là vụ án có tính chất điển hình trong hoạt động điều tra, truy tố và xét xử của cơ quan tiến hành tố tụng ở địa phương.

Cụ thể, là các cơ quan công an điều tra, viện kiểm sát truy tố và Tòa án cấp huyện xét xử.

Luật sư Nguyễn Trường Thành

Đã đánh mất đi quyền được học tập, làm việc trong suốt thời gian rất dài của anh này. Đây là một trong những quyền về nhân thân quan trọng được quy định trong Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam.

- Quay lại từ đầu vụ án, cơ quan điều tra, tố tụng huyện Mỹ Tú đã làm sai những bước nào dẫn đến vụ án oan sai kéo dài nhiều năm qua?

Tiến trình điều tra, truy tố và xét xử vụ án đã chứng minh rõ các cơ quan tố tụng không tôn trọng sự thật khách quan của vụ án.

Việc thu thập đánh giá chứng cứ không đúng trình tự quy định của Bộ luật tố tụng Hình sự, bỏ qua các chứng cứ gỡ tội cho bị can, bị cáo.

Đặc biệt là không tôn trọng ý kiến của Tòa án cấp trên, cụ thể là TAND tỉnh Sóc Trăng đã 2 lần hủy án.

Đó là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến án oan cho anh Hiếu kéo dài nhiều năm.

- Tại phiên tòa sơ thẩm đầu tiên do TAND huyện Mỹ Tú xét xử, người làm chứng là anh Võ Văn Kim đã tự thú trước tòa về hành vi chém người gây thương tích. Tuy nhiên, tòa án bác bỏ ý kiến này. Ông thấy gì từ ‘nút thắt’ của vụ án oan sai này?

Nếu thật sự công tâm và cầu thị thì ngay từ khi anh Võ Văn Kim tự thú, TAND huyện Mỹ Tú phải tuyên ngay anh Hiếu vô tội hoặc chí ít phải trả hồ sơ cho VKS huyện.

Ngay từ đó, buộc cơ quan này yêu cầu cơ quan điều tra lại, đình chỉ vụ án ngay lập tức đối với anh Hiếu.

Nhưng tòa án đã không làm, mà vẫn tuyên anh Hiếu 5 năm tù giam là không đúng pháp luật, thể hiện sự bảo thủ của người tiến hành tố tụng.

- Cả 2 bản án sơ thẩm đều tuyên anh Hiếu 5 năm tù giam. Tuy nhiên, 2 phiên tòa phúc thẩm lại bác bỏ bản án, trả hồ sơ lại từ đầu. Phải chăng cơ quan điều tra biết sai mà không sửa hay nghiệp vụ yếu kém?

Cần lưu ý rằng, khi xét xử phúc thẩm TAND tỉnh Sóc Trăng đã hết sức thận trọng trước số phận của anh Hiếu. Do đó, tòa đã phải 2 lần hủy bỏ bản án của TAND huyện Mỹ Tú.
 

Cựu sinh viên Trương Hoàng Hiếu - Ảnh: Quốc Huy

Nhưng, để xác định được chính xác nguyên nhân nào, cần phải có sự thẩm tra xác minh của cơ quan thứ 3. Cụ thể, trong trường hợp này Cục điều tra VKSND Tối cao mới có đủ thẩm quyền để xác định.

- Ông thấy trách nhiệm của cơ quan điều tra cấp trên trước vụ án này như thế nào?

Hoạt động của cơ quan điều tra theo quy định của pháp luật hiện hành là hoạt động độc lập, vụ án thuộc thẩm quyền điều tra cấp huyện thì Thủ trưởng cơ quan CSĐT cấp huyện chịu trách nhiệm trực tiếp.

Nếu cơ quan CSĐT cấp huyện có xin ý kiến về nghiệp vụ, thì đối với cơ quan CSĐT cấp trên, ý kiến của cấp trên cũng là tài liệu tham khảo cho cơ quan điều tra có thẩm quyền là Công an huyện Mỹ Tú.

Đơn vị này vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả điều tra của mình.

- Trương Hoàng Hiếu đang học năm thứ 4 đại học, phải ngồi tù oan 884 ngày và 327 ngày tại ngoại. Ra tù chỉ đòi TAND huyện Mỹ Tú bồi thường các khoản tổn thất là 524 triệu đồng, ông có thấy hợp lý không?

Tổng cộng với 1.211 ngày oan trái trong suốt thời gian tố tụng, việc anh Hiếu đòi bồi thường 524 triệu đồng là điều đáng phải quan tâm xem xét. Bởi lẽ, những mất mát của anh khó có thể bù bắp được bằng tiền.

Tuy nhiên, anh Hiếu phải có nghĩa vụ chứng minh số tiền bị thiệt hại và tổn thất bằng hoặc tương đương số tiền mà anh yêu cầu. Chắc chắn tòa án phải chấp nhận.

Nếu anh Hiếu không chấp nhận bản án sơ thẩm và phúc thẩm, anh này có quyền khiếu nại theo trình tự Giám đốc thẩm lên Tòa án tối cao, VKS tối cao để nơi đây xem xét.

Xin cảm ơn ông!

Quốc Huy (thực hiện)