HTML clipboard

- Trao đổi với VietNamNet, ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cho biết: Do ngày càng nhiều doanh nghiệp chào hàng các thiết bị giám sát hành trình, nên chính Hiệp hội đã kiến nghị Bộ GTVT phải ban hành quy chuẩn “hộp đen” để tránh lãng phí, tiêu cực.

Theo đó, Thông tư “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô” vừa được Bộ GTVT ban hành, có hiệu lực từ 23/4/2011. Thông tư này quy định: từ ngày 1/7/2011, xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định có cự ly từ 500 km trở lên, xe kinh doanh vận chuyển khách du lịch, xe ô tô kinh doanh vận tải hàng hoá bằng container bắt buộc phải gắn "hộp đen". Đến ngày 1/1/ 2012, xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách trên tuyến cố định có cự ly từ 300 km trở lên, xe buýt, xe kinh doanh vận tải hành khách hợp đồng phải gắn thiết bị giám sát hành trình. 

Liên tục giám sát

Cụ thể, thiết bị giám sát hành trình (hay còn gọi là “hộp đen”) được gắn trên xe khách, xe container phải có: bộ vi xử lý, bộ phận ghi, lưu giữ, truyền phát dữ liệu, đồng hồ đo thời gian thực, bộ phận nhận tín hiệu định vị toàn cầu GPS, bộ phận thu nhận thông tin lái xe, cổng kết nối, bộ phận thông báo trạng thái hoạt động thiết bị, … và phần mềm phân tích dữ liệu.

Thiết bị “hộp đen” phải có tính năng liên tục ghi, lưu giữ và truyền phát qua mạng internet về máy tính của doanh nghiệp vận tải để lưu trữ theo quy định các thông tin tối thiểu về quá trình khai thác, vận hành của xe gồm: thông tin về xe và lái xe; hành trình của xe; tốc độ vận hành của xe; số lần và thời gian dừng, đỗ xe; số lần và thời gian đóng, mở cửa xe; thời gian làm việc của lái xe. 

Khi vận hành thiết bị, tất cả các số liệu liên quan đến thời gian lưu trữ phải được đồng bộ với thời gian GPS và được hiệu chỉnh theo giờ Việt Nam. Khi mất tín hiệu GPS, phải tự động chuyển sang sử dụng đồng hồ thời gian của thiết bị đã được đồng bộ với đồng hồ GPS trước đó.

Hộp đen sẽ giám sát tài xế liên tục trong suốt hành trình vận hành xe (Ảnh VietNamNet).

Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: do ngày càng nhiều doanh nghiệp chào hàng các thiết bị này, nên chính hiệp hội đã kiến nghị cho Bộ phải ban hành quy chuẩn “hộp đen” để tránh lãng phí, tiêu cực. 

Tuy vậy, ông Hùng cho rằng, đối với các doanh nghiệp vận tải lớn như Phương Trang, Mai Linh, Hoàng Long…do có số lượng xe lớn, trình độ quản lý cao nên dễ dàng xây dựng trung tâm quản lý thông tin tại chính doanh nghiệp để kết nối với hộp đen.

Song với các nhà xe nhỏ lẻ tại các địa phương (thường chỉ có 1-2 xe tham gia chạy đường dài) thì rất khó có được hệ thống quản lý này. Do vậy, theo ông Hùng, các Sở Giao thông tại các địa phương nhỏ phải xây dựng một trung tâm máy tính để quản lý cơ sở dữ liệu của các nhà xe nhỏ lẻ, bởi thực tế, số các nhà xe này tham gia chạy đường dài chiếm tỉ lệ không nhỏ và thường là đối tượng chạy ẩu nhất.

Sẽ giám sát tái xế?

Theo đại diện Vụ Vận tải (Bộ GTVT), thực tế hiện nay các doanh nghiệp có tên tuổi đã lắp đặt và vận hành hệ thống này rất hiệu quả, không chỉ giúp quản lý doanh nghiệp, quản lý lái xe và thật sự những chuyến xe của các doanh nghiệp này bao giờ cũng an toàn hơn các nhà xe nhỏ lẻ, xe dù.

 

“Nhưng với các nhà xe chỉ 1-2 xe thì đúng là sẽ khó khăn. Bộ GTVT sẽ giao các sở địa phương tăng cường tuyên truyền, giám sát để triển khai có hiệu quả. Tất nhiên với các xe đăng kí khai thác mới bắt buộc phải có. Cùng với đó sẽ phối hợp các lực lượng cảnh sát giao thông xử lí nghiêm nếu xe nào vi phạm (xe khách chạy tuyến trên 500km) từ sau ngày 1.7.2011”, đại diện Vụ Vận tải cho hay.

 

Ông Cao Xuân Hồng, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Cảnh sát về trật tự xã hội (Bộ Công an) cho rằng, việc lắp hộp đen sẽ tạo chuyển biến đáng kể trong ý thức chấp hành giao thông của tài xế, như các tài xế phóng nhanh vượt ẩu, tranh giành khách…

Từ ngày 1/7 tài xế lái xe sẽ bớt chạy ẩu nhờ có hộp đen giám sát. (Ảnh: VietNamNet).

Ngoài ra, ông Hồng cũng hy vọng với những thông số mà hộp đen cung cấp, như: tốc độ của phương tiện giao thông trước khi xảy ra va chạm, vết phanh, thời gian phanh để xe dừng lại, đèn xinhan bật hay tắt, cửa mở hay đóng…  cơ quan chức năng có thể hình dung rõ hơn điều gì đã xảy ra và từ đó, xác định được chính xác nguyên nhân trong các trường hợp xảy ra tai nạn, sự cố.

Chưa kể, “khi quy định lắp hộp đen có hiệu lực, ngành công an hoàn toàn có thể sử dụng những thông tin này để “phạt nguội” các hành vi vi phạm”, ông Hồng nói.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho biết: Thiết bị giám sát hành trình chủ yếu trước mắt là phục vụ cho các doanh nghiệp vận tải dung để quản lý hoạt động kinh doanh, sau đó có thể phục vụ cho các cơ quan nhà nước khi có yêu cầu.

“Nếu CSGT cần cung cấp số liệu để có những kết luận chính xác nguyên nhân gây nên tai nạn giao thông, thì thiết bị giám sát sẽ cung cấp”, ông Hùng cho hay. 
 

Dù vậy, nhưng ông Hùng cũng cho biết, hiện Hiệp hội ô tô vận tải cũng đang kiến nghị với Bộ GTVT lùi thời gian có hiệu lực gắn thiết bị giám sát hành trình đến ngày 28/7. Bởi, đối với thế giới, việc lắp thiết bị này không mới, nhưng Việt Nam lại mới nên cần phải có thời gian kiểm nghiệm, thẩm định chất lượng của thiết bị.

Ngoài ra, một nguyên nhân khác nữa là cần phải có quy định rõ của nhà nước về tiêu chuẩn của thiết bị này, do hiện nay thiết bị và đơn vị cung cấp thiết bị khá nhiều, nên cần phải có tiêu chuẩn để đánh giá thiết bị, tránh tình trạng lưu hành những thiết bị không đạt yêu cầu.

  • Vũ Điệp