– Chỉ cần ra chợ đầu mối, vào khu bán đồ chơi trẻ em trên phố Lương Văn Can, Hàng Mã đến khu chợ đầu mối lớn như chợ rau quả Long Biên, rồi chợ Đồng Xuân (Hà Nội), người tiêu dùng không gặp một chút khó khăn nào để tìm được món hàng mình cần. Nhưng điều oái oăm nằm ở chỗ: Hàng thì có đầy, nhưng chủ yếu đều là … made in China!

Đồ chơi TQ độc hại tràn ngập phố phường

Trên phố Lương Văn Can, cơ man nào là đồ chơi trẻ em với đủ các thể loại rực rỡ sắc màu và thay đổi xoành xoạch theo các ngày lễ quan trọng (như trung thu, Quốc tế thiếu nhi, Noel, Tết, vv…) và các đồ chơi ăn theo các bộ phim nổi tiếng (như Kungfu Panda, Rôbốt trái cây, vv…).

Điều đáng chú ý là đại đa số đồ chơi bày bán trên phố này đều có chữ TQ in trên vỏ và giá cả rất “mềm mại”.

Đồ chơi trên phố Hàng Mã, Lương Văn Can ngập tràn hàng hóa TQ (Ảnh: C.Q)

Rất nhiều bậc phụ huynh biết thông tin về hàng hóa TQ độc hại, đặc biệt là đồ chơi trẻ em, nhưng phần vì không mua được những hàng hóa an toàn (do giá cao không có đủ tiền, do không biết địa chỉ, vv…), phần vì dễ dãi nên đã nhắm mắt mua cho con chơi những món đồ mà không ai đảm bảo về chất lượng cũng như các chỉ số an toàn cho trẻ.

Điều nguy hiểm là khi chơi, trẻ em thường ngậm đồ chơi vào miệng. Nếu trong đồ chơi có chất độc, nó sẽ ngấm trực tiếp vào cơ thể bé và âm thầm gây bệnh.

Một trong những vụ việc liên quan đến đồ chơi trẻ em gây xôn xao dư luận xảy ra vào cuối năm 2010 khi công ty TUV Rheinland Việt Nam - đơn vị 100% vốn nước ngoài chuyên kiểm định và đánh giá chất lượng sản phẩm độc lập, có trụ sở tại TP.HCM - công bố kết quả kiểm nghiệm, 100% mẫu đồ chơi đĩa bay xuất xứ từ Trung Quốc đang bán trên thị trường VN chứa chất ththalates (gây ảnh hưởng đến gan, thận, gây hại đến thai nhi, gây đột biến...) vượt tiêu chuẩn quốc tế, thậm chí có mẫu cao gấp 5.000 lần!

Tuy nhiên, thông tin này không đủ sức “gây sốc” nữa, bởi dư luận đã nhiều lần nghe về những thông tin tương tự.

Trong khi đó, cơ quan quản lý Việt Nam đã đưa ra 8 bộ tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) đối với đồ chơi trẻ em. Trong đó, bộ tiêu chuẩn “Yêu cầu giới hạn mức xâm nhập của các độc tố” đã quy định cụ thể mức độ xâm hại vào máu của các độc tố do sử dụng đồ chơi cho mỗi ngày.

Nhưng cho đến nay, chưa có một điều tra quy mô nào về độ vệ sinh, an toàn của đồ chơi trẻ em trên thị trường Việt Nam có phù hợp với các tiêu chuẩn mà VN đưa ra hay không.

70% mẫu đồ chơi trẻ em được lấy mẫu tại Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Châu, Hồng Kông chứa chất độc

Cơ quan chức năng VN chưa có một thống kê nào về tỷ lệ đồ chơi xuất xứ nước ngoài (đặc biệt là đồ chơi TQ) chứa chất độc hại.

Tuy nhiên, cơ quan chức năng TQ thì đã kịp làm điều này (tất nhiên là theo bộ tiêu chuẩn của TQ).

Báo Thanh Niên trong một bài viết xuất bản vào ngày 14/6/2011 cho biết: Cuối tháng 5/2011, Tổng cục Thanh tra giám sát chất lượng và kiểm dịch Trung Quốc (AQSIQ) cho biết gần 10% trong tổng số 242 mẫu đồ chơi trẻ em mà cơ quan này lấy mẫu kiểm tra ngẫu nhiên tại nước này có dấu hiệu không an toàn.

Có tới 20 đồ chơi trong số này không đạt tiêu chuẩn cho phép, trong đó có 3 sản phẩm bị nhiễm kim loại nặng như chì, crom.

Cũng trong tháng 5, Hòa Bình Xanh (Greenpeace) - một tổ chức bảo vệ môi trường hàng đầu thế giới - thông báo các cuộc kiểm tra độc lập của họ đã phát hiện khoảng 70% mẫu đồ chơi trẻ em được lấy mẫu tại Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Châu, Hồng Kông có chứa chất phthalate (chất được dùng làm tăng độ dẻo, bền của đồ nhựa có khả năng gây biến đổi hoóc-môn, ảnh hưởng đến hệ sinh sản, gây dị tật ở cơ quan sinh dục trẻ em... Mỹ, Canada, châu Âu và nhiều nước đã cấm sử dụng chất này trong sản xuất chất dẻo).

Có 19/21 mẫu xét nghiệm cho thấy hóa chất phthalate chiếm hơn 10% trong sản phẩm, thậm chí có một sản phẩm chứa đến 43%!

Thực phẩm, trái cây: Không biết đường nào mà lần

Tương tự như đồ chơi trẻ em, những mặt hàng như thực phẩm, trái cây có xuất xứ từ Trung Quốc cũng là nỗi ám ảnh kinh hoàng của người tiêu dùng Việt Nam.

Chợ Long Biên – một trong những chợ đầu mối rau quả lớn nhất Hà Nội – là nơi tập hợp rất nhiều loại hoa quả, trái cây được vận chuyển về từ Móng Cái (Quảng Ninh) và cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn). Điều đáng chú ý là hoa quả ở chợ này đều có dán nhãn mang chữ TQ, bán với giá rẻ bất ngờ.

Người tiêu dùng hoang mang vì không biết sản phẩm nào là an toàn, đạt chuẩn (Ảnh: C.Q)

Không những có một nguồn gốc “không đáng tin cậy”, các loại hoa quả ở đây còn được bọc kín trong túi nilon nhưng khi mở ra vỏ vẫn căng mọng, tươi rói.

TS Vật lý Nguyễn Văn Khải cho rằng, nếu có bọc túi nilon thì quãng đường vẫn chuyển từ Tân Thanh về Hà Nội cũng đã đủ để khiến hoa quả thối, hỏng vì sức nóng trong thùng xốp. Đó là chưa kể quãng thời gian trước đó dành cho việc hái quả, vận chuyển từ vườn ra chợ đầu mối rồi lại tiếp tục vận chuyển qua biên giới để về VN.

Thế nhưng, điều lạ lùng là hoa quả vẫn giữ được độ căng mọng, đẹp mắt.

Ông Khải đánh giá chỉ cần quan sát bằng mắt thường và suy luận một chút thì cũng có thể thấy đây là những loại quả “không bình thường”.

Tương tự với thực phẩm tươi sống, thậm chí cả các “đặc sản” của Việt Nam cũng có nguồn gốc xuất xứ từ TQ. Trong các chợ bán đồ tươi sống, rất nhiều loại nấm, rau củ quả được quảng cáo là hàng VN nhưng trên bao bì nhan nhản chữ TQ.

Báo chí đã nhiều lần phản ánh tình trạng các loại đặc sản ghi nhãn mác của Việt Nam (như ô mai, mứt, …) nhưng thực chất nguồn gốc xuất xứ lại là từ TQ mà ra! Tại một địa danh du lịch như Đà Lạt, Phó chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Lâm Đồng – bà Phan Thị An – đã khẳng định trên báo chí rằng “90% các loại “đặc sản Đà Lạt” thực chất là hàng “made in China”. Chỉ 10% còn lại mới thực là đặc sản made in Đà Lạt”.

Trước tình trạng hỗn loạn này, người tiêu dùng như bị dẫn vào ma trận, không biết đường nào mà lần!

N.Anh

Bài 3: Chật vật chọn hàng an toàn

Chất lượng hàng Trung Quốc và nỗi ám ảnh...
Chất lượng hàng hóa TQ đã trở thành nỗi ám ảnh đối với người tiêu dùng Việt Nam, mọi hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ từ TQ đều bị liệt vào dạng “cần phải cảnh giác cao độ”.