Chậm tiến độ, tiền lãng phí gây choáng váng

- "Tôi dám chắc con số công bố số tiền thiệt hại do công trình chậm tiến độ và kém chất lượng sẽ làm mọi người choáng váng. Nhiều người nhắn tin cho tôi nói họ sẵn sàng nộp phí, nhưng quan trọng là việc quản lý sử dụng thế nào, chất lượng, tiến độ công trình có đảm bảo không".

Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cho biết tại Hội nghị Quản lý tiến độ và đảm bảo chất lượng công trình giao thông do Bộ GTVT tổ chức ngày 23/3.

Nhiều công trình giao thông chậm tiến độ

Ông Trần Quốc Việt, Cục trưởng cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông (Bộ GTVT) cho biết, hiện nay số dự án giao thông đang triển khai khoảng 168 dự án (gồm cả tiểu dự án), chủ yếu là các dự án chuyển tiếp. Trong thời gia vừa qua, các công trình xây dựng giao thông hầu hết đều bị chậm tiến độ so với kế hoạch đề ra, nhiều công trình bị kéo dài 2 - 3 năm.

Nguyên nhân theo ông Việt là do sự chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng, năng lực tài chính của nhà thầu... Song nguyên nhân chủ yếu vẫn là thiếu sự quyết liệt của các chủ thể tham gia dự án, từ chủ đầu tư, Ban quản lý dự án, chưa thực sự tạo thuận lợi cho các nhà thầu tham gia xây dựng, nhất là về kinh phí thực hiện.

Về chất lượng công trình, ông Việt cho rằng, quá trình thi công xây dựng đã xảy ra những hư hỏng tại một số dự án, như: Lún sụt nền đường, sụt lở đường hai đầu cầu, mặt đường bị rạn nứt hoặc bong bật.

Đặc biệt có những công trình mố cầu bị chuyển vị, dầm cầu bị nghiêng đổ trong quá trình thi công. Nhiều công trình sau một thời gian khai thác đã xuất hiện hiện tượng lún, bị phá vỡ kết cấu mặt đường. Rồi năng lực chủ đầu tư, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát còn yếu kém, bất cập,… Những việc này đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình quản lý chất lượng.

Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Ngọc Long, Phó chủ tịch hội khoa học kĩ thuật cầu đường Việt Nam cho rằng, tiến độ, chất lượng công trình đang rất đáng báo động.

"Thời gian gần đây chất lượng công trình kém. Nhiều công trình chỉ sử dụng một vài năm đã thấy rõ chất lượng yếu kém, tuổi thọ giảm sút, chi phí bảo dưỡng, sửa chữa tăng lên... gây lãng phí", ông Long đánh giá.

Trước báo cáo về công tác quản lý tiến độ và chất lượng công trình của Cục trưởng Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cho rằng: báo cáo còn né tránh tổng số tiền bị thiệt hại do công trình chậm tiến độ và chất lượng kém, các công trình chậm, chất lượng kém dẫn đến thiệt hại về kinh tế rất nhiều.

"Tôi dám chắc con số công bố số tiền thiệt hại do công trình chậm tiến độ và kém chất lượng sẽ làm mọi người choáng váng. Nhiều người nhắn tin cho tôi nói họ sẵn sàng nộp phí, nhưng quan trọng là việc quản lý sử dụng thế nào, chất lượng, tiến độ công trình có đảm bảo không", Bộ trưởng Thăng nói.

Đánh giá về chất lượng công trình giao thông trong năm qua, Bộ trưởng Thăng thẳng thắn: "Chất lượng và tiến độ công trình giao thông đã nói rất nhiều, nhưng chưa chuyển biến được bao nhiêu. Có nhiều người nghĩ rằng đã là công trình giao thông phải chậm tiến độ, chất lượng kém… Năm ngoái, kiểm tra 9 dự án, thì cả 9 đều có vấn đề”.

Phải quy trách nhiệm cho người đứng đầu

Để đảm bảo tiến độ, và nâng cao chất lượng công trình giao thông trong thời gian tới, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho rằng, cần phải có quy chế quy định trách nhiệm người đứng đầu. Người đó phải có trách nhiệm với dân, vì đường được làm từ thuế của dân, vốn ODA thì sau này người dân cũng phải nộp thuế để trả nợ, không thể để người dân bức xúc như hiện nay được.

Với các Ban quản lý dự án (đại diện chủ đầu tư), để có thể xử lý trách nhiệm, ông Thăng yêu cầu các đơn vị giúp việc phải rà soát lại việc phân cấp quản lý, tăng quyền tự chủ tối đa cho đại diện chủ đầu tư. Vì đụng đến cái gì các Ban quản lý đều trình lên Bộ để ký, vừa mất thời gian vừa không quy định được trách nhiệm của Ban quản lý.

"Anh muốn làm lãnh đạo nhưng sợ ký, sợ chịu trách nhiệm thì để người khác làm", Bộ trưởng Thăng nói.

Trước thực trạng nhiều hợp đồng xây dựng được ký kết sơ sài, không quy trách nhiệm các bên, Bộ trưởng Thăng thẳng thắn cho rằng, tới đây phải quy định rõ công trình nào được điều chỉnh, cái nào không được điều chỉnh, chứ không phải là trình lên Bộ GTVT, Bộ Tài chính là được duyệt.

"Ở mình giờ biết kiểu gì cũng điều chỉnh được nên phát sinh cơ chế xin cho, phát sinh tiêu cực", ông Thăng nói.

Với các nhà thầu thi công, ông Thăng yêu cầu phải ban hành danh mục các nhà thầu, các đơn vị đủ điều kiện xây dựng công trình giao thông. Phải gạt ra các đơn vị làm yếu nhưng “chạy” khỏe. Phải đưa tiêu chí để lựa chọn nhà thầu, và công bố rộng rãi như vậy hoàn toàn có thể gạt được các đơn vị yếu.

Vũ Điệp