- 5 dự án thủy điện đang được triển khai xây dựng tại các khu du lịch trọng điểm của Sa Pa (Sa Pa – Lào Cai) đã ảnh hưởng nặng nề tới cảnh quan, môi trường và đời sống người dân ở những danh thắng mà sông suối chảy qua như bản Hồ, bản Dền, bản Lao Chải, suối Mường Hoa, suối La Ve… làm suy giảm lợi nhuận du lịch.

Các điểm du lịch bản Dền bị phá hủy hoàn toàn như thác La Ve gần như không có nước, suối Cá nhảy lổn nhổn đất đá, không còn nguồn nước nóng, thung lũng Mường Hoa không còn nhiều những thửa ruộng bậc thang hút hồn du khách.

Anh Đào Đức Tuyên, người dân bản Hồ đã từng làm du lịch cộng đồng và đã phải bỏ nghề cách đây 2 năm do lượng du khách vắng hẳn khi thủy điện Sử Pán 2 được xây dựng khiến đường xá bụi bẩn, khó đi.

Anh Tuyên cho biết, trước khi các công trình thủy điện được khởi công, hầu như tối nào bà con cũng biểu diễn văn nghệ thu hút rất đông du khách lưu trú ở bản, 2 năm nay không còn cảnh đó nữa.    

Giám Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai, TS Trần Hữu Sơn cho biết, làm thủy điện ở Sa Pa phá vỡ không gian văn hóa, đảo lộn môi trường sinh thái, suy giảm lợi nhuận du lịch…và không có lợi cho người dân bản địa.

Trước đây mỗi năm bản Hồ đón 5 đến 7 ngàn lượt khách lưu trú, nay mỗi ngày chỉ lèo tèo vài khách.

Ông Trần Hữu Sơn khẳng định không nên làm thủy điện ở Sa Pa vì cả nước chỉ có một Sa Pa, đã là điểm du lịch nổi tiếng từ hàng trăm năm nay và là mũi nhọn phát triển kinh tế của tỉnh.

19 dự án thủy điện đã được quy hoạch ở Sa Pa, tháng 8/2010 do vấp phải sự phản đối từ nhiều cơ quan, ban ngành, báo chí… UBND huyện Sa Pa đã dừng các dự án để rà soát tất cả các quy hoạch.


Việc xây dựng thủy điện Sử Pán 2 đã biến những quả núi hùng vĩ, xanh ngát bao quanh thung lũng Mường Hoa, điểm du lịch nổi tiếng ở Sa Pa trở nên loang lổ.

Dòng suối Mường Hoa ăm ắp nước mềm mại ôm lấy xã bản Hồ nay chỉ như một lạch nước lổn nhổn đất đá do thủy điện chặn dòng và lượng nước vơi đầy được điều tiết bởi thủy điện Sử Pán 2.

 Dòng suối Mường Hoa oằn mình “cõng” 2 nhà máy thủy điện (Sử Pán 2 và Nậm Toóng nằm hai bên bờ thuộc địa phận bản Dền và bản La Ve mới được tách ra từ 1 bản.

Có thể thoải mái bách bộ giữa lòng suối Mường Hoa đoạn chảy qua bản Dền và La Ve.

Nhiều đoạn giữa lòng suối nước đọng thành vũng trong vắt.

Thung lũng Mường Hoa với ruộng bậc thang, những làng xóm đẹp như mơ đang bị thay thế bởi những vết “lở loét” thế này ngày một nhều hơn.

Cùng với bản Dền, La Ve, bản Lao Chải với khung cảnh làm du khách nao lòng cũng đang suy giảm lượng khách du lịch đáng kể do những tác hại của thủy điện. 


Công trường xây dựng thủy điện Lao Chải nằm kề con đường giữa bản nhìn từ trên cao.

Du khách thưởng ngoạn khung cảnh và đời sống, văn hóa đặc sắc của cộng đồng người Dáy, người Dao ở bản Lao Chải buộc phải đi qua khu công trường nhiều lúc bụi mù do đang thi công.

Hàng nghìn tấn đất đá do nổ mìn thi công thủy điện Lao Chải đổ xuống dòng suối Mường Hoa đoạn chảy qua bản Lao Chải.

Không chỉ làm xấu khung cảnh, lòng suối bị thu hẹp đáng kể, lượng nước suy giảm nghiêm trọng ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Dưới cây cầu giữa bản Lao Chải trước đây là nơi tắm, bơi lội của người dân cả bản nay chỗ sâu nhất không quá ngực trẻ em.

Lê Anh Dũng