- “Sẽ kiên quyết không điều chỉnh tiến độ. Nếu các nhà thầu không thực hiện đúng tiến độ, các nhà thầu sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm theo các điều khoản trong hợp đồng đã ký”.

Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng cho biết trước thực trạng thi công chậm tiến độ của một số nhà thầu nước ngoài tại ba dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai, Hà Nội Hải Phòng và dự án cao tốc TP.HCM – Long Thành - Dầu Giây.

Nhà thầu ngoại thi công tiến độ rùa

Hiện Việt Nam đang triển khai 3 dự án đường cao tốc trọng điểm có sự tham gia của các nhà thầu nước ngoài như cao tốc Nội Bài - Lào Cai, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và dự án cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây.

Khối lượng xây lắp của ba dự án này do các nhà thầu nước ngoài trúng thầu và thực hiện chiếm gần 90% khối lượng xây lắp của các dự án. Tuy nhiên, dù Bộ GTVT đã kiểm tra, chỉ đạo nhưng hiện các dự án vẫn đang chậm tiến độ, ảnh hưởng đến việc hoàn thành theo kế hoạch đã đề ra.

Theo Bộ trưởng GTVT, để xảy ra tình trạng chậm tiến độ của dự án nói trên, trách nhiệm lớn nhất thuộc về các nhà thầu.

Cụ thể, chậm nhất hiện nay là dự án cao tốc Nội Bài - Lào Cai. Dự án có chiều dài 244km, với tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng, từ vốn ODA do Tổng công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) vay của ADB và vốn đối ứng.

Dự án hiện do các nhà thầu Posco E&C, nhà thầu Doosan, nhà thầu Keangnam Enterprise của Hàn Quốc và nhà thầu công ty cầu đường Quảng Tây (Trung Quốc) đảm nhiệm.

Được khởi công từ tháng 9/009, theo kế hoạch dự án sẽ hoàn thành vào năm 2013, nhưng đến nay, trừ gói thầu A7 do Công ty cầu đường Quảng Tây thực hiện là đúng tiến độ, còn lại các gói thầu đều chậm tiến độ.

Ông Mai Tuấn Anh, Tổng giám đốc VEC cho biết, nhà thầu thi công yếu kém về năng lực, phương tiện huy động ra hiện trường không đầy đủ theo yêu cầu, trong đó, yếu kém nhất là hai nhà thầu Posco và Keangnam.

“Máy móc, thiết bị cũng như nguyên vật liệu chỉ đáp ứng được 50%. Lực lượng quản lý hiện trường cũng thiếu. Gói thầu A1 và A3 đã phải  thay giám đốc dự án. VEC đã họp với các nhà thầu tháo gỡ nhiều lần, nhưng thời gian đã gần hết mà khối lượng công việc còn nhiều”, ông Tuấn Anh cho biết.

Ngoài ra, gói thầu A5 hiện mới đạt 5% khối lượng công việc, tại gói thầu này đã thay đến 3 lần giám đốc dự án. Do vậy, ông Tuấn Anh cho rằng, sẽ kiến nghị Bộ GTVT cùng nhà tài trợ thay thế nhà thầu Keangnam do sự yếu kém trong năng lực.

Đáng chú ý, một thực tế khiến tiến độ thi công chậm là do, năng lực tài chính của các nhà thầu tại ba dự án trên đều không như công bố.

Theo ông Tuấn Anh, khi đấu thầu, tất cả các nhà thầu đều có cam kết về tài chính có thể đảm bảo thực hiện dự án. Cụ thể, nhà thầu Posco đã cam kết, có 400 triệu USD để thực hiện các gói thầu trong DA, nhưng thực tế thì không phải vậy.

Các nhà thầu đều thiếu vốn, tài chính hoàn toàn phụ thuộc vào tiền tạm ứng của chủ đầu tư, hoặc chiếm dụng vốn của nhà thầu phụ.

Lý giải cho sự chậm trễ của các gói thầu do công ty mình đảm nhiệm, ông Lee Sen Hoon, Giám đốc công ty Posco E&C cho biết là do việc giải phóng mặt bằng chậm, cộng với thời tiết Việt Nam thất thường, mưa gió nhiều nên khó thi công.

Tuy nhiên, lý giải trên của ông Lee Sen Hoon đã được Tư vấn trưởng Frahcisco Favier de Bonifaz- Tư vấn giám sát Gentisa- Tây Ban Nha bác bỏ khi ông này cho rằng, có sự chậm trễ ở các gói thầu do nhà thầu Posco và Keangnam thực hiện là do nhà thầu  ký hợp đồng với quá nhiều nhà thầu phụ, như Doosan ký với 20 nhà thầu phụ, trong khi Công ty cầu đường Quảng Tây chỉ ký với 3 nhà thầu phụ và phần lớn thiết bị máy móc không được vận hành.

Ông Frahcisco nói: “Trong một tuần, một nhà thầu chỉ đổ được 70m bê tông, nhà thầu thi công như vậy sẽ bị thay ngay chỉ huy công trường. Không thể chấp nhận được ở bất kỳ đất nước nào một sự chậm trễ như vậy”.

Nhà thầu phải chịu trách nhiệm
 
Theo ông Thăng, để xảy ra tình trạng chậm tiến độ của dự án nói trên, trách nhiệm lớn nhất thuộc về các nhà thầu.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: “Không thể để hiện tượng, làm đường cao tốc mà đưa nông dân vào làm.

“Tại sao cùng nhà thầu Posco của Hàn Quốc mà làm cao tốc TP.HCM - Long Thành – Giầu Dây đúng tiến độ, làm tốt mà thi công cao tốc Nội Bài – Lào Cai lại làm không tốt, chậm tiến độ? Nhà thầu phải tự xem lại cách điều hành của mình và cũng đừng đổ lỗi cho giải phóng mặt bằng”, Bộ trưởng Thăng nói.

Từ đánh giá của mình, ông Thăng cho rằng: Nhà thầu Possco phải tự thấy được những tồn đọng, yếu kém của mình và làm theo những điều kiện trong hợp đồng.

Người đứng đầu ngành giao thông cũng khẳng định, sẽ kiên quyết không điều chỉnh tiến độ của 3 dự án giao thông nói trên. Nếu các nhà thầu không thực hiện đúng tiến độ, sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm theo các điều khoản trong hợp đồng đã ký.

“Không thể để hiện tượng làm đường cao tốc mà đưa nông dân vào làm. Có hiện tượng này cũng bởi một phần giá đấu thầu quá thấp. Các nhà thầu bằng mọi giá để trúng thầu, nhưng khi được rồi, giá thấp quá không làm được lại bỏ bê, hoặc thuê các nhà thầu phụ năng lực yếu kém”, ông Thăng nói.

Vũ Điệp