'Phát điên' với cảnh loạn số nhà ở TP.HCM

- Nhóm thanh niên tình nguyện “tiếp sức mùa thi” hết sức ngỡ ngàng khi cầm mảnh giấy trên tay. Hết bạn này đến bạn khác, đọc xong địa chỉ ghi trên giấy ai nấy đều lắc đầu. Có bạn thốt lên, mình sinh ra tại thành phố này, đi cùng khắp hang cùng ngõ hẻm nhưng chưa bao giờ được nghe đến tên đường này... 

“Choáng” với tên đường
 
Tên đường phố tại TP.HCM có từ những năm Pháp thuộc. Lúc bấy giờ, tên đường đa phần mang tên của những sĩ quan thực dân. Thi thoảng cũng có tên danh nhân nhưng là người Pháp như Alexandre de Rhoche, Pasteur...
 
Đến sau 1954, chính quyền miền Nam thay đổi tên đường bằng những nhân vật lịch sử có công với đất nước. Quá trình thay đổi đó, trên bảng tên đường phần chữ lớn là tên chính thức của con đường.

Bên dưới hàng chữ lớn, một dòng chữ nhỏ hơn, ghi lại tên cũ của con đường. Nhờ vậy, dần dần người dân quen đi và tiếp sau đó, những dòng chữ nhỏ không còn hiện diện nữa và không còn ai thắc mắc gì.
 
Những năm gần đây, việc thay đổi và đặt tên đường trong thành phố càng trở nên rối rắm. Địa chỉ mà nhóm thanh niên tình nguyện ngơ ngác là con đường mang tên: đường Điện cao thế.

 
Đường Điện cao thế nằm trong một quần thể mới được xây dựng ở phường Tân Sơn Nhì, quận Tân Phú. Ngoài con đường này, Tân Phú còn có cả đường có cái tên rất “lạ”….Bờ bao Tân Thắng.

Ở Q.2 có đường “Dưới chân cầu Sài Gòn”, Q.8 có “Đường vào Trung tâm thương mại Bình Điền”. Chưa kể đến đường “Dọc mương Nhật Bản” ở Phú Nhuận hay “Đường trục phường 13” ở Bình Thạnh.
 
Theo số liệu của Sở GTVT, TP.HCM có khoảng 60%  tuyến đường chưa được đặt tên. Những con đường không tên đó đã gây khá nhiều trở ngại trong sinh hoạt của người dân. Vì thế việc người dân tự đặt tên theo kiểu “tự chế” để hợp thức hóa một con đường là điều dễ hiểu.

Thế nhưng, oái oăm thay, chính quyền cũng mặc nhiên thừa nhận những cái tên hết sức dân dã này và cũng sử dụng một cách…hồn nhiên như người dân.
 
Ngoài ra, tại thành phố vẫn còn khá nhiều tên đường sai nhưng chưa được điều chỉnh. Những tên đường sai này lại là tên những nhân vật lịch sử. Chúng ta sẽ rất dễ dàng tìm thấy những cái tên sai như Lương Nhữ Học (Lương Như Hộc), Hồ Huấn Nghiệp (Hồ Huân Nghiệp),
 
Không những tên đường viết sai, còn có nhiều tên sai cả chính tả. Chẳng hạn  một số tên đường như: Phạm Văn Xão (“Xảo” – Phạm Văn Xảo), Ỹ Lan (“Ỷ” - nguyên phi Ỷ Lan), Nguyễn Bĩnh Khiêm (“Bỉnh” – Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm), Nguyễn Thương Hiền (“Thượng” – Nguyễn Thượng Hiền).
 
Đối với tên đường Kha Vạn Cân, bà Kha Quỳnh Anh (ngụ tại Thủ Đức), ái nữ ông Kha Vạng Cân cho biết: “Tên cha tôi được ông nội đặt theo quy định của gia phả dòng họ, nhưng trên bảng tên đường thì lại ghi không đúng. Việc này đã tồn tại từ nhiều năm nay. Gia đình chúng tôi rất mong tên cha tôi được sửa lại cho chính xác”.  
 
“Phát điên” với số nhà…loạn xà ngầu
 
Ông Hai Cư, một người đã có hàng chục năm sống tại thành phố và hiện đang hành nghề xe ôm ở khu vực bến xe miền Đông. Đối với ông, đường phố Sài Gòn nằm trong lòng bàn tay. Thế nhưng, đã không ít lần, ông phải chấp nhận chào thua đối với số nhà.

 
Ông Hai Cư kể lại: “Có lần một hành khách ở miền Trung vào nhờ tôi đưa đến địa chỉ ghi trên giấy. Nhìn vào, tôi chắc mẩm là “ngon ăn” vì theo địa chỉ có số nhà và tên đường hẳn hoi. Thế nhưng khi tìm đúng tên đường thì gặp...hiệu ứng loạn số nhà. Từ đầu đường đã có số lớn. Đi vào số nhỏ dần rồi đột nhiên lớn lại. Rồi cũng có những số sẹc (dành cho nhà trong hẻm) nhưng lại nằm ngay mặt tiền. Cuối cùng tôi đành chào thua và đưa người khách đến công an phường nhờ tìm hộ”.
 
Tình trạng loạn số nhà hiện nay rất phổ biến, nhất là khu vực xa trung tâm thành phố. Những con đường như Phạm Văn Chiêu, Cây Trâm, Thống Nhất, Quang Trung ở Gò Vấp, Xô Viết Nghệ Tĩnh (quận Bình Thạnh), đường Cửu Long (quận Tân Bình), một số đường ở quận 8 v.v. . . có số nhà loạn xạ.

Có nhà vừa mang số cũ, vừa mang số mới. Có nhà chỉ mang số mới, hoặc vẫn dùng số cũ đã tạo nên một “mê hồn trận” nếu ai chẳng may lạc vào. 

 
Như mới đây, một người bạn ở quận Gò Vấp mời chúng tôi đến nhà dự tiệc. Cũng cái bệnh chủ quan, mình là người sành sỏi trong việc tìm nhà nên đợi cận giờ khai tiệc mới đi. Bất ngờ, khi đến đúng con đường ghi theo địa chỉ, đường Cây Trâm phường 11, quận Gò Vấp kèm đóng mở ngoặc gần làng hoa.

Tới giao lộ Lê Văn Thọ - Cây Trâm, chúng tôi rẽ vào. Thật bất ngờ, những căn nhà phố liền kề có kiến trúc giống nhau nhưng chỉ khác là những con số, tên đường không theo một trật tự nào.

Trường Mầm non 11A nằm trên đường Cây Trâm lại mang số 846 đường...Quang Trung! Đối diện trường mầm non là căn nhà lại mang số 60/22 đường Cây Trâm! Chưa hết, căn nhà này bị lọt vào giữa 2 căn nhà khác, với số nhà lần lượt là: 44/25 và 90/56/30 đường Lê Văn Thọ. Thế là đành bỏ cuộc.
 
Từ nhiều năm nay, việc cấp đổi số nhà đang được chính quyền TP.HCM thực hiện. Thế nhưng, quá trình thực hiện đã phát sinh những hệ lụy vô cùng phức tạp gây nhiều phiền phức cho người dân.
 
Thiết tưởng đã đến lúc cần có một phương cách hữu hiệu và khoa học hơn nhằm đơn giản hóa số nhà và tên đường tạo điều kiện cho bà con khi có nhu cầu, tìm đúng đến địa chỉ cần tìm.  

Trần Chánh Nghĩa