- Theo thống kê chưa chính thức từ người dân và chính quyền địa phương xung quanh mỏ sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh), đã có gần 100 người mắc bệnh ung thư trong những năm vừa qua. Một con số bất thường...

Thủ phạm là nguồn nước?

Rất nhiều người dân xã Thạch Hải, nơi căn bệnh ung thư đang là nỗi ám ảnh kinh hoàng cho rằng, từ sau khi Dự án mỏ sắt Thạch Khê đi vào khởi công, nguồn nước ngầm bị tụt, họ phải khoan giếng sâu hơn cả chục mét mới có nước để dùng.

Tuy nhiên, nước lại bị nhiễm phèn rất nặng, mùi hôi khó chịu.

Nguồn nước từ giếng khoan của gia đình anh Dực (có bố và mẹ đều chết vì ung thư) ở xóm Thượng Hải nhiễm phèn quá nặng.

Anh Nguyễn Văn Dực (xóm Thượng Hải) có bố mới chết vì căn bệnh ung thư dẫn chúng tôi ra giếng nước khoan, bơm lên một ít nước màu vàng đục, mùi rất khó chịu.

"Trước đây giếng khoan chỉ cần 6m là đã có nước dùng thoải mái, trong vắt. Còn từ sau khi dự án mỏ sắt Thạch Khê đi vào hoạt động là hầu như nhà nào cũng phải khoan giếng mới sâu từ 15 - 20m mới có nước, nhưng nước lại bị nhiễm phèn nặng lắm" - anh Dực phân tích.

Anh Dương Đình Toán, Bí thư Đoàn xã, Đại biểu HĐND xã Thạch Hải có bố vợ là ông Trần Đình Thư mới chết vì căn bệnh ung thư thực quản cũng cho rằng, rất có thể nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm phèn là thủ phạm khiến nhiều người bị ung thư, chết vì ung thư như thế.
Giếng nhà ông Trương Quốc Thành - Trưởng xóm Liên Hải cũng bị nhiễm phèn rất nặng, nên không dám dùng mà phải đi gánh nước từ giếng làng đào từ thời Pháp thuộc về dùng

Trưởng xóm Liên Hải, ông Trương Quốc Thành cũng cho rằng, từ sau khi mỏ sắt Thạch Khê đi vào hoạt động là nguồn nước ngầm bị tụt, nhiều nhà phải khoan giếng mới sâu hơn cả chục mét mới có nước nhưng nguồn nước nhiễm phèn nặng hơn.

Vị trưởng xóm Liên Hải cũng lo ngại có thể do sử dụng nguồn nước nhiễm phèn nặng mà nhiều người bị bệnh ung thư.

Ngay cả giếng khoan của nhà ông Thành cũng bị nhiễm phèn rất nặng, gia đình ông không dám sử dụng mà phải đi gánh nước ở một giếng làng cách xa mỏ sắt hơn về dùng.

Bà Cúc ở xóm 3 xã Thạch Khê dù giếng nhiễm phèn rất nặng cũng phải sử dụng.

Hiện một số người dân vì lo ngại nguồn nước nhiễm phèn là thủ phạm gây ung thư nên đã xây bể, mua bình hứng nước mưa dùng. Nhưng đa số vẫn phải chấp nhận sử dụng nguồn nước nhiễm phèn từ giếng khoan.

Tại xóm 3 xã Thạch Khê, gia đình bà Phạm Thị Cúc (SN 1957) cũng đang sử dụng nguồn nước từ giếng khoan nhiễm phèn rất nặng. Bà Cúc cho biết, sau khi Dự án mỏ sắt đi vào hoạt động, gia đình bà phải khoan giếng sâu hơn nhưng nước lại bị nhiễm phèn nặng hơn.

Bà cũng lo ngại có thể nước nhiễm phèn là nguyên nhân khiến nhiều người trong xã bị bệnh ung thư.

Chuyện gì đang xẩy ra, hãy cho dân biết!

Bà Trương Thị Lân ở xóm Liên Hải có cháu nội 3 tuổi bị ung thư võng mạc xót xa: "Người dân chúng tôi thấy buồn chán lắm. Thấy quá nhiều người mắc bệnh ung thư, chết vì ung thư mà không biết nguyên nhân từ đâu, hoang mang lắm chú ạ".

Theo số liệu UBND xã Thạch Hải cung cấp, chỉ riêng hai xóm Đại Hải và Liên Hải, trong 3 năm lại đây đã có tới 54 người bị mắc bệnh ung thư.

"Giờ chúng tôi đang lo sợ lắm. Chẳng tha thiết gì công việc. Từ đầu làng đến cuối xóm đâu cũng có người bị ung thư" - anh Dực xóm Thượng Hải tâm sự.

Thống kê từ trạm Y tế xã Thạch Hải từ cuối năm 2009 đến nay, toàn xã có 14 người chết vì ung thư, 7 người hiện đang mắc bệnh ung thư. Số liệu mà UBND xã Thạch Hải cung cấp thông qua danh sách các trưởng xóm gửi lên thì trong khoảng 10 năm trở lại đây toàn xã có 88 người chết vì ung thư. 7 người đang mắc bệnh ung thư.

Còn tại Thạch Khê và Thạch Đỉnh, cũng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ khai thác mỏ, từ năm 2008 đến nay cũng đã có gần 40 người mắc bệnh quái ác này.

Chủ tịch UBND xã Thạch Hải, ông Nguyễn Trung Chiến khẳng định, số người chết và mắc bệnh ung thư tại xã Thạch Hải là quá nhiều. Đặc biệt, từ khoảng 5 năm trở lại đây, số người chết trên địa bàn Thạch Hải vì bệnh ung thư tăng gấp 3 lần khoảng thời gian trước đó.

Riêng 2 xóm Liên Hải và Đại Hải nơi gần khu vực mỏ sắt là bị nhiều nhất.

"Người dân từ lâu đã rất hoang mang, lo lắng. Chúng tôi tha thiết mong cấp trên quan tâm, cho về lấy mẫu nước kiểm tra kết luận và có giải pháp nào đó để người dân yên tâm" - ông Chiến khẩn thiết.

Chủ tịch UBND xã Thạch Hải cầm xấp danh sách thống kê của các xóm có người chết và đang bị bệnh ung thư, và tha thiết cơ đề nghị cấp trên tìm ra nguyên nhân, sớm có giải pháp để cứu dân.

Ông Dương Đình Tiến, Chủ tịch UBND xã Thạch Khê cũng khẳng định số người chết vì ung thư tại địa phương tăng nhanh trong khoảng 5 năm trở lại đây, cứ năm sau cao hơn năm trước.

Mà đặc biệt, cư dân các xóm gần mỏ sắt chết vì ung thư nhiều hơn rõ rệt.

Ông Tiến cung lo ngại phải chăng nguồn nước bị nhiễm phèn nặng là nguyên nhân khiến nhiều người mắc bệnh ung thư.

Cũng theo các vị lãnh đạo hai xã, tại các cuộc tiếp xúc cử tri, chính quyền và người dân đã bày tỏ sự lo lắng, đề xuất cơ quan chuyên môn sớm kiểm tra, cho người dân được biết chuyện gì đang xảy ra. Thế nhưng, đến nay vẫn không có câu trả lời.

Trần Văn - Duy Tuấn

>> Bài 1: Ám ảnh nỗi đau ung thư nơi mỏ sắt