Cộng đồng dân tộc người Lào ở huyện Buôn Đôn có khoảng hơn 200 khẩu, chủ yếu là thế hệ con cháu và bị pha trộn với một số dân tộc khác như Ê Đê, Kinh... Hệ quả là nhiều nét văn hóa truyền thống của người Lào đang dần mai một.
Với ước mơ cháy bỏng, bằng mọi giá phải giữ gìn và phát huy văn hóa độc đáo của người Lào, năm 2014, chàng thanh niên người dân tộc Ê Đê tên Y Nô Ly (hiện là phó Bí thư Đoàn xã Krông Na) đã xin phép chính quyền địa phương thành lập Đội nhạc cụ Lào.
Lúc mới thành lập, để kêu gọi các thành viên tham gia là vô cùng khó khăn. Không nản chí, anh Y Nô Ly kiên trì, thuyết phục những người đam mê âm nhạc trong xã.
Sau thời gian dài, bằng cả tấm lòng và nhiệt huyết của mình, Y Nô Ly đã thuyết phục được nhiều người đến học.
Nhưng khó khăn vẫn chồng chất, nếu không biết chữ Lào thì việc truyền đạt cũng như tiếp thu bị hạn chế.
Được sự hỗ trợ của Hiệp hội hữu nghị Việt - Lào, năm 2019, Y Nô Ly khăn gói lên đường sang nước bạn tìm con chữ. Sau 9 tháng ăn học, anh gần như thành thục chữ viết của người Lào.
Trở về Việt Nam, Y Nô Ly không ngừng trau dồi kiến thức, ngoài việc thường xuyên dạy cho các thành viên trong Đội biết những bài hát và chơi được được nhạc cụ Lào, anh còn lên mạng tìm hiểu thêm những nét đặc sắc của nền văn hóa này.
Trao đổi với VietNamNet, anh Y Nô Ly, cho biết Đội nhạc cụ Lào hiện có 15 thành viên (8 nam, 7 nữ), mỗi tuần sinh hoạt một lần nếu không nhận show biểu diễn.
Thời gian qua, rất nhiều du khách và tổ chức biết đến nên trung bình một tháng Đội có 5 - 7 chương trình biểu diễn (thù lao khoảng 3 triệu đồng/show). Dù số tiền không lớn nhưng đó là kinh phí để tập luyện và bảo dưỡng đồ nghề.
Y Nô Ly mong muốn được lãnh đạo chính quyền các cấp giúp đỡ giới thiệu cho nhiều địa điểm du lịch để nhóm được biểu diễn, duy trì hoạt động lâu dài.
Anh Hồ Sỹ Chuyên, cán bộ Văn hóa xã Krông Na, cho biết, Đội nhạc cụ Lào do anh Y Nô Ly phụ trách từng tham gia biểu diễn ở nhiều hội thi và đạt giải cao. Các thành viên còn rất trẻ nhưng có năng khiếu, nhiệt tình và trách nhiệm.
"Chúng tôi đang xây dựng kế hoạch phục dựng và phát triển đội nhạc cụ Lào, tổ chức tập luyện hàng tuần và dạy thêm cho thành viên mới. Đây là nguồn kế cận giúp cho mô hình văn hóa này không bị mai một, và phục vụ các sự kiện chính trị của địa phương. Tới đây. xã cũng trích một phần trong nguồn kinh phí của Trung tâm học tập cộng đồng để hỗ trợ đội nhạc cụ", anh Chuyên cho hay.
Video: Y Nô Ly đang thổi giai điệu Đoàn kết bằng chiếc khèn của người Lào.