Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á và TBD Daniel Russel cho rằng, những hành động áp chế của TQ nhằm thực thi yêu sách chủ quyền ở vùng biển tranh chấp làm tổn hại uy tín quốc tế của chính họ.

Tuyên bố được ông Daniel Russel đưa ra tại phiên điều trần trước quốc hội, hai tuần trước những cuộc gặp cấp cao tại Bắc Kinh.

Đầu tháng 7, Mỹ và TQ sẽ đối thoại về chiến lược và kinh tế cấp cao. Theo trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, tại Bắc Kinh, Washington sẽ tìm cách xây dựng “lòng tin chiến lược” với TQ và cả hợp tác kinh tế, cũng như thúc đẩy giải quyết nhiều vấn đề khác.

{keywords}
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á Daniel Russel. Ảnh: AP

Trước các nghị sĩ Mỹ, ông Russel đã chỉ trích những hành động gần đây của TQ tại Biển Đông và Hoa Đông - những hành động mà ông cho là đã khiến các nước láng giềng “quan ngại và cảnh giác”. 

TQ đầu tháng 5 đã đơn phương triển khai giàn khoan trái phép tại vùng đặc quyền kinh tế VN cũng như tiếp tục đẩy mạnh tranh chấp với hai đồng minh của Mỹ là Nhật và Philippines tại hai vùng biển nói trên. Nhiều nhà phân tích lo ngại một vụ đụng độ quân sự có thể ảnh hưởng lớn đến những nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng trong khu vực.

“Những hành động đơn phương của TQ ở những khu vực nhạy cảm và tranh chấp làm gia tăng căng thẳng và tổn hại đến vị thế quốc tế của TQ”, ông Russel nói trong tài liệu chuẩn bị đệ trình Ủy ban Đối ngoại Thượng viện.

“TQ, trong vai trò một nước lớn và đang trỗi dậy, cần tự kiềm chế trong hành động. Việc cố tình coi nhẹ ngoại giao và các biện pháp hòa bình khác trong giải quyết các bất đồng và tranh chấp, trong khi đó lại sử dụng biện pháp áp chế  về kinh tế và thực địa là hành động gây bất ổn và nguy hiểm”, ông nhấn mạnh.

TQ luôn đòi hỏi Mỹ đứng ngoài tranh chấp trên biển trong khi Washington dù không phải là nước tuyên bố chủ quyền nhưng khẳng định có lợi ích quốc gia trong duy trì tự do hàng hải và thương mại không cản trở tại Biển Đông.

Quan hệ Mỹ, TQ còn trở nên căng thẳng vì vấn đề gián điệp mạng. Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Russel cho hay, Mỹ sẽ đề cập tới hành vi trộm cắp bí mật thương mại cũng như sở hữu trí tuệ tại Đối thoại chiến lược và kinh tế song phương tháng tới. Sự kiện này có sự tham dự của Ngoại trưởng John Kerry và Bộ trưởng Tài chính Jacob Lew.

Thái An (theo AP)