Các phương tiện truyền thông quốc tế như AP, Bangkokpost, New York Times, Reuters... đồng loạt đăng tải thông tin Mỹ đã dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí cho VN nhằm hỗ trợ VN cải thiện an ninh hàng hải.

{keywords}
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry. Ảnh: CNN

Bangkokpost (Thái Lan) bình luận, động thái lịch sử diễn ra sau gần 40 năm kể từ khi chiến tranh VN kết thúc và 60 năm sau khi lệnh cấm bán vũ khí đầu tiên có hiệu lực. Báo này dẫn lời một chuyên gia phân tích của Bloomberg rằng, Mỹ rất có thể bán các máy bay trinh sát P-3 cho VN để tuần tra khu vực Biển Đông.

Theo báo Thái Lan, trong vài tuần nay, Nhà Trắng và Lầu Năm Góc cũng như ngày càng có nhiều nghị sĩ Mỹ (dẫn đầu là Thượng nghị sĩ John McCain) đã đưa ra những tuyên bố tích cực liên quan tới việc nới lỏng lệnh cấm nói trên.

Một số quan chức ngoại giao Mỹ cho biết, nước này sẽ tập trung vào nỗ lực giúp VN tăng cường khả năng tuần tra và phòng thủ ở Biển Đông. Các quan chức này không nói rõ hệ thống vũ khí cụ thể nào sẽ được cung cấp.

"Đây là bước đi đầu tiên rất quan trọng để tăng cường hợp tác trong tương lai", một quan chức Mỹ nói. "Sự sửa đổi chính sách giúp chúng tôi cung cấp cho VN khả năng tự phòng thủ ở Biển Đông".

Theo Bangkokpost, động thái nới lỏng lệnh cấm vận vũ khí diễn ra sau khi mối quan hệ song phương Mỹ-VN được cải thiện nhanh chóng suốt hai thập niên qua, và gần đây được tăng tốc với hàng loạt cuộc gặp cấp cao về ngoại giao và quân sự hai bên.

Tờ Independent (Ireland) nhấn mạnh, động thái trên nhằm mục tiêu hỗ trợ VN nâng cao khả năng tự phòng thủ ở Biển Đông giữa bối cảnh nhiều nước châu Á phải đối mặt với sự gây hấn của TQ trong tuyên bố chủ quyền hàng hải.

Báo này dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki nói với báo giới rằng, giờ đây, lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho VN được gỡ bỏ một phần. Việc bán vũ khí có thể bao gồm cả tàu thuyền và tài sản hàng không, tùy thuộc vào những cuộc đàm phán với VN để đánh giá nhu cầu cần thiết.

Hãng tin Reuters (Anh) cho biết, Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain đã hoanh nghênh thông tin này. Ông nói: “Việc nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho VN vì mục đích an ninh hàng hải sẽ tăng cường hợp tác quốc phòng theo hướng có lợi cho cả hai nước”.

Hãng tin AP nhấn mạnh, quan hệ Mỹ-VN đã bình thường hóa vào năm 1995 - 20 năm sau chiến tranh. Washington đã phê chuẩn việc bán một số vũ khí không sát thương cho VN vào năm 2007 và quan hệ song phương đã được củng cố sâu sắc hơn, nhất là khi chính quyền Obama nỗ lực mở rộng sự hiện diện của Mỹ tại châu Á.

AP khi đưa tin về việc Mỹ nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho VN đã nhắc lại rằng, tháng 12 năm ngoái, trong chuyến thăm VN, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã tuyên bố hỗ trợ VN 18 triệu USD để tăng cường khả năng cho các đơn vị tuần tra ven biển nhằm triển khai nhanh chóng việc tìm kiếm cứu hộ, ứng phó thảm họa và các hoạt động khác cũng như cung cấp 5 tàu tuần tra cao tốc cho cảnh sát biển VN.

Thời báo New York, Thời báo Washington, CNN (Mỹ), trang tin tức Rappler (Philippines)... đều đăng tải thông tin này.

Thái An