Sự hiện diện lần đầu tiên của quân đội Trung Quốc tại cuộc đối thoại cấp cao Mỹ - Trung “có thể giảm bớt những nguy cơ hiểu lầm và tính sai”, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cho biết.

Cuộc đối thoại thường niên khai mạc tại Washington hôm thứ hai với sự tham gia của khoảng 20 quan chức cấp bộ của mỗi nước, bao gồm một phiên họp chung với các quan chức quân sự và ngoại giao.

Cả chính quyền Obama và Bush đều cố gắng thể chế hóa đối thoại lớn hơn với quân đội Trung Quốc (PLA) nhưng các cuộc tiếp xúc nhiều khi bị dừng lại vì phía Trung Quốc phản đối các vấn đề như Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan.

Với việc hải quân Trung Quốc không ngừng gia tăng và dần dần mở rộng sức mạnh ra khỏi Đài Loan, vươn tới Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, các quan chức Mỹ cho rằng, cả khả năng hợp tác cũng như đụng độ giữa Trung Quốc với Mỹ đang gia tăng. “Để làm việc cùng nhau, chúng ta cần hiểu rõ ý định và lợi ích của nhau, chúng ta phải làm sáng tỏ những khát vọng và kế hoạch dài hạn”, bà Clinton nhấn mạnh.

Ngoại trưởng Hillary Clinton phát biểu trong cuộc đối thoại thường niên Mỹ - Trung. Ảnh: AP
Cuộc đối thoại Mỹ - Trung bắt đầu dưới thời cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush và được mở rộng thời Barack Obama, tập trung vào các vấn đề kinh tế. Mỹ và Trung Quốc cùng nhau chiếm khoảng 1/3 sản lượng toàn cầu.

Theo giới phân tích, do những bất đồng về kinh tế, ngoại giao và vấn đề nhân quyền, cuộc đối thoại giống như một cơ chế quan liêu giữ hai bên trao đổi ở cấp cao vào những giai đoạn “gồ ghề” trong quan hệ song phương.

Joe Biden, phó Tổng thống Mỹ thừa nhận rằng, hai bên có những bất đồng “mạnh mẽ” về nhiều vấn đề.

Về phần mình, các quan chức Trung Quốc đưa ra bình luận một cách không chi tiết, nhấn mạnh tính cần thiết “tôn trọng lẫn nhau”, thường có ý là Mỹ cần chấp nhận hệ thống chính trị của Trung Quốc. Ông Đới Bỉnh Quốc, quan chức ngoại giao hàng đầu Trung Quốc cho hay, nước ông hoan nghênh thêm nhiều các chuyến thăm từ Mỹ để người Mỹ có thể hiểu được “sự tiến bộ của Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả nhân quyền”.

Về kinh tế, Mỹ tiếp tục thúc giục Trung Quốc tăng giá đồng nhân dân tệ nhanh hơn. Chính sách tỉ giá của Trung Quốc luôn là vấn đề tranh cãi ở Mỹ, đặc biệt trong quốc hội.

Bộ trưởng Tài chính Tim Geithner khẳng định, Mỹ tiếp tục thúc đẩy tiến trình tự do hóa tài chính lớn hơn, bao gồm việc bãi bỏ quy định lãi suất, điều mà Washington tin là rất quan trọng để tái cân bằng kinh tế Trung Quốc chuyển từ đầu tư và xuất khẩu sang tiêu dùng.

Về phần mình, Trung Quốc tuyên bố đang theo dõi cẩn trọng cuộc tranh luận về ngân sách của Mỹ. Trung Quốc là chủ nợ lớn nhất của Mỹ và lo lắng rằng, những vấn đề tài chính của Mỹ có thể làm ảnh hưởng tới các giá trị tài sản mà họ nắm giữ.

  • Thái An (Theo FT)