Mỹ đang phát triển loại máy bay không người lái sử dụng cho tàu sân bay. Theo giới phân tích, động thái này khá quan trọng trong khi Mỹ không ngừng nỗ lực đối phó với sự trỗi dậy quân sự của Trung Quốc.


Quan chức Mỹ khá kín kẽ về nơi sẽ triển khai máy bay không người lái, nhưng một quan chức hải quân nói rằng, có thể loại này được dùng ở châu Á. "Chúng sẽ đóng vai trò không thể thiếu trong các hoạt động tương lai của chúng tôi trong khu vực này”, phó Đô đốc Scott Van Buskirk, chỉ huy Hạm đội 7 hoạt động chủ yếu ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, cho biết.

Máy bay không người lái của Mỹ bay thử tại căn cứ không quân Edwards. Ảnh: AP

Máy bay không người lái hoạt động trên đất liền được sử dụng rộng rãi trong cuộc chiến tại Afghanistan, nhưng những phiên bản vận hành trên biển sẽ cần nhiều năm hơn để phát triển. Nhà sản xuất Northrop Grumman đã thực hiện chuyến bay thử đầu tiên của loại này - tuy vẫn trên đất liền - vào đầu năm nay.

Van Buskirk không đề cập cụ thể tới Trung Quốc, nhưng các nhà phân tích quân sự đều nhất trí rằng, máy bay không người lái sử dụng trên tàu sân bay là nhằm đối phó với những tiến bộ quân sự gần đây của Trung Quốc, đặc biệt là chương trình tên lửa mệnh danh “sát thủ tàu sân bay”.

"Quá trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc là mối đe dọa lâu dài mà Mỹ phải sẵn sàng ứng phó tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, các phương tiện robot - trên không cũng như trên biển - ngày càng đóng vai trò quan trọng để đối phó với thách thức ấy”, Patrick Cronin, một nhà phân tích cấp cao tại Trung tâm An ninh Mỹ mới ở Washington, nói.

Trung Quốc sẽ mất nhiều thập niên nữa để xây dựng được lực lượng mạnh mẽ như Mỹ, nhưng việc họ đang phát triển mạnh các khả năng không quân, hải quân và tên lửa có thể thách thức ưu thế Mỹ ở Thái Bình Dương cũng như khả năng của Mỹ trong việc bảo vệ những tuyến đường biển quan trọng và các đồng minh như Nhật, Hàn Quốc.

Bắc Kinh vẫn khẳng định không có mục tiêu gây hấn mà chỉ là để bảo vệ các lợi ích của chính họ: Các tuyến đường biển rất quan trọng với nền kinh tế phụ thuộc lớn vào xuất khẩu của Trung Quốc.

Việc hải quân Mỹ theo đuổi chương trình máy bay không người lái mới là sự thừa nhận tính cần thiết cho các chiến lược và hệ thống vũ khí mới để không chỉ đối phó với Trung Quốc mà còn thích nghi với sự thay đổi lớn trong quân sự nói chung. "Hệ thống máy bay không người lái dùng cho tàu sân bay có tiềm năng rất lớn, đặc biệt là gia tăng phạm vi và thời gian cho các hoạt động tình báo, do thám, giám sát của chúng tôi cũng như khả năng nhanh chóng tấn công các mục tiêu”, ông Van Buskirk nói tại tổng hành dinh của Hạm đội 7 ở Yokosuka, Nhật Bản.

Hạm đội của ông có một tàu sân bay - USS George Washington cùng 60 tàu khác và 40.000 thủy thủ, lính thủy đánh bộ.

Theo các chuyên gia, máy bay không người lái có thể được triển khai trên bất kỳ tàu sân bay nào trong tổng số 11 tàu của Mỹ ở khắp thế giới và không chỉ nhằm đối phó với Trung Quốc. Tuy nhiên, các thông tin của Trung Quốc về tiến bộ đạt được trong chương trình tên lửa dường như thúc đẩy nhu cầu sử dụng chúng.

Tên lửa DF 21D với mệnh danh "sát thủ tàu sân bay” được thiết kế để phóng từ đất liền, có khả năng tấn công mục tiêu di động (như tàu sân bay) ở khoảng cách khoảng 1.500km. Mặc dù chưa được chứng minh - và một số nhà phân tích nói đó là sự phóng đại - thì tới nay vẫn chưa có quốc gia nào sở hữu loại vũ khí này.

Các loại máy bay chiến đấu gần đây của hải quân Mỹ chỉ có thể hoạt động trong phạm vi 800km so với mục tiêu, đặt tàu sân bay vào tầm ngắm của tên lửa Trung Quốc.

Máy bay không người lái có bán kính chiến đấu khoảng 2.780km mà không cần tiếp dầu và có thể ở trên không từ 50-100h, so với 10 giờ tối đa cho một phi công, theo phân tích năm 2008 của Tom Ehrhard và Robert Work thuộc Trung tâm Đánh giá ngân sách và chiến lược. Dự án này giờ đây trực tiếp dưới sự giám sát của hải quân Mỹ.

"Giới thiệu một máy bay mới hứa hẹn giúp nhóm chiến đấu hoạt động xa hơn ở tầm bắn hiệu quả tối đa của tên lửa đạn đạo chống hạm, nó gia tăng đáng kể khả năng phòng thủ của tàu sân bay”, James Holmes thuộc trường Chiến tranh hải quân Mỹ nói.

Northrop Grumman có hợp đồng 6 năm trị giá 635,8 triệu USD để phát triển hai trong số các máy bay. Một nguyên mẫu dòng X-47B của hãng này đã tiến hành bay thử trong 29 phút hồi tháng 2 ở căn cứ không quân Edwards tại California. Ban đầu, dự kiến bay thử là vào năm 2013.

Một số nhà sản xuất máy bay khác gồm Boeing và Lockheed cũng tham gia cuộc chơi. General Atomics Aeronautical Systems, Inc. - nhà sản xuất máy bay không người lái Predator dùng trong chiến tranh Afghanistan - cũng đã tiến hành thử nghiệm hồi tháng 2. Tuy nhiên, người phát ngôn Kimberly Kasitz nói còn quá sớm để công bố chi tiết.

Một số chuyên gia cảnh báo, máy bay không người lái dùng cho tàu sân bay vẫn chưa được thử nghiệm và các tiến bộ của Trung Quốc có thể khiến nhà cung cấp trở nên lỗi thời. Một số nhà phân tích cũng nhấn mạnh rằng, Trung Quốc có thể không muốn kích động chiến tranh vì có thể ảnh hưởng tới lợi ích thương mại của mình.

Cả không quân và hải quân Mỹ đều tài trợ cho một dự án phát triển máy bay không người lái dùng cho tàu sân bay vào đầu những năm 2000 nhưng không quân đã rút lui năm 2005.

Mùa hè trước, Đô đốc Gary Roughhead, phụ trách các hoạt động hải quân, nói rằng, mục tiêu có một số máy bay ném bom không người lái đi vào hoạt động năm 2018 là “quá chậm chạp”.

Thái An (Theo AP)

Người TQ muốn tàu sân bay dù có chạy đua vũ trang
Trung Quốc lẳng lặng "đe" láng giềng bằng tàu sân bay
Trung Quốc sắp hoàn thành tàu sân bay