Chuyên gia TQ cho rằng, tàu USS Lassen tuần tra ở khu vực 12 hải lý quanh Đá Subi và Vành khăn không vi phạm luật pháp quốc tế và đây là một cuộc chơi chính trị.

Xue Li, một chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Viện Khoa học xã hội TQ cho rằng, tàu USS Lassen tuần tra không vi phạm luật pháp quốc tế và đây là một cuộc chơi chính trị, "khiến TQ mất mặt".

{keywords}
Tàu khu trục USS Lassen đã tuần tra ở khu vực 12 hải lý quanh Đá Subi và Vành khăn. Ảnh: Reuters

Về tự nhiên, các bãi Đá Subi và Vành khăn thường chìm dưới mặt nước biển khi thủy triều lên. Theo Công ước LHQ về Luật Biển, chỉ có thể tuyên bố chủ quyền với khu vực 12 hải lý quanh đảo tự nhiên. Giờ đây, qua nhiều tháng tôn tạo của TQ, cả Đá Vành khăn và Subi đã trở thành các đảo nhân tạo khá lớn và không được luật pháp quốc tế công nhận.

Theo chuyên gia Xue Li, chỉ có cái gọi là "vùng an toàn" bán kính 500m. Tàu khu trục Mỹ USS Lassen không bao giờ tiến gần tới sát giới hạn này trong chuyến tuần tra. Do đó, TQ chỉ có thể có những hành động chính trị mang tính biểu trưng như tuyên bố phản đối, triệu tập Đại sứ Mỹ tại TQ để phản đối.

Thực tế trong khi thể hiện sự phản đối, các nhà ngoại giao TQ cũng không đề cập khu vực mà USS Lassen tuần tra là lãnh hải của họ. Ngoại trưởng TQ Vương Nghị, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lục Khảng và Đại sứ TQ tại Mỹ Thôi Thiên Khải đều mô tả khu vực đó là "vùng nước gần các bãi ngầm liên quan".

TQ đưa ra cái gọi là bản đồ chữ U để tuyên bố chủ quyền bao trùm hầu hết Biển Đông. Tuy nhiên, họ chưa bao giờ công bố đường cơ sở để tính chiều rộng lãnh hải ở khu vực quần đảo Trường Sa - nơi có các bãi Đá Subi và Vành khăn nói trên. "TQ cố tình mập mờ và trong tương lai gần, sẽ không làm rõ điều này", Xue nói.

Trong diễn biến khác, Đô đốc Hải quân Mỹ John Richardson và người đồng cấp TQ Ngô Thắng Lợi sẽ có cuộc thảo luận trực tuyến hôm nay. Đây là cuộc đàm thoại trực tuyến lần thứ ba giữa lãnh đạo hải quân hai nước.

Một người phát ngôn Bộ Quốc phòng TQ cho biết, ông Ngô sẽ thể hiện "quan điểm cứng rắn về việc tàu Mỹ hoạt động mà không được phép". 

"Chúng tôi thúc giục phía Mỹ không tiếp tục đi sai đường. Nhưng nếu họ làm vậy, chúng tôi sẽ áp dụng mọi biện pháp cần thiết", người phát ngôn Bộ Quốc phòng TQ Yang Yujun nói. 

Ni Lexiong, một chuyên gia hải quân tại Đại học Thượng Hải cho rằng cả Mỹ và TQ rất khó nhượng bộ. Hai bên đều không muốn xung đột quân sự nhưng vấn đề chủ chốt là các lợi ích cốt lõi của hai bên bị xung đột ở Biển Đông.

Thái An (Theo SCMP, Reuters)