Đề xuất tăng quyền tự chủ cho các cơ quan báo chí

Thẩm tra dự thảo luật Báo chí sửa đổi tại QH chiều nay, Chủ nhiệm UB, ông Đào Trọng Thi lưu ý về mô hình hoạt động của cơ quan báo chí là đơn vị sự nghiệp có thu.

Chủ nhiệm UB Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng QH Đào Trọng Thi. Ảnh: Hoàng Long

UB này cho hay, qua giám sát thực tiễn thấy rằng các cơ quan báo chí hoạt động chủ yếu theo ba loại hình: được ngân sách nhà nước bao cấp toàn bộ hoặc một phần; được cơ quan chủ quản bao cấp một phần, tự cân đối thu chi; và tự chủ hoàn toàn về tài chính. 

“Thực tiễn đó cho thấy hiện còn quá nhiều cơ quan báo chí do các cơ quan nhà nước thành lập và bao cấp kinh phí hoạt động, làm tăng gánh nặng cho ngân sách nhà nước”, ông Thi chỉ ra.

Do đó, UB này muốn luật quy định theo hướng sắp xếp, tổ chức lại hệ thống các cơ quan báo chí, đặc biệt là các cơ quan báo chí của cơ quan, tổ chức hưởng ngân sách nhà nước nhằm nâng cao chất lượng báo chí và giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước.

Đồng thời phân loại các cơ quan báo chí và quy định mô hình hoạt động của cơ quan báo chí phù hợp với thực tiễn, làm cơ sở để Chính phủ xây dựng quy hoạch báo chí và có cơ chế tài chính tương ứng với từng loại hình cơ quan báo chí.

Cơ quan thẩm tra cũng yêu cầu giảm thủ tục hành chính trong cấp phép, tránh can thiệp quá sâu vào hoạt động của các cơ quan báo chí, tăng quyền tự chủ cho các cơ quan báo chí, tạo điều kiện để cơ quan báo chí hoạt động sáng tạo và chủ động phù hợp với năng lực và chiến lược phát triển của họ.

Có quyền không tiết lộ người cung cấp thông tin

Cơ quan thẩm tra cũng góp ý cho quy định: “Cơ quan báo chí và nhà báo có quyền và nghĩa vụ không tiết lộ người cung cấp thông tin nếu có hại cho người đó, trừ trường hợp có yêu cầu của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân, Chánh án Toà án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên cần thiết cho việc điều tra, xét xử tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng”.

“Việc bảo vệ nguồn tin là vô cùng quan trọng đối với người làm báo. Hiện nay, loại tội phạm nghiêm trọng rất phổ biến và đa dạng. Quy định như dự thảo sẽ gây khó khăn cho người làm báo, đề nghị chỉ nên yêu cầu việc tiết lộ nguồn tin đối với tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng”, ông Đào Trọng Thi nói.

Dự thảo có một chương là “Quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí” cũng khiến cơ quan thẩm tra muốn làm rõ hơn. 

Cho rằng việc dự thảo phân biệt quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận trên báo chí của công dân là hai quyền riêng là chưa hợp lý, cơ quan thẩm tra đề nghị ban soạn thảo căn cứ vào Hiến pháp, làm rõ hai vấn đề: Chủ thể của quyền tự do báo chí là ai? Nội dung quyền tự do báo chí là gì?

“Hay nói cách khác: tự do báo chí khác tự do ngôn luận trên diễn đàn báo chí như thế nào”, ông Đào Trọng Thi nói.