Chất vấn nhiều nên trả lời 'phớt qua'

- Dù đánh giá của lãnh đạo Quốc hội về chất lượng phiên chất vấn tại kỳ họp vừa qua là "công tác điều hành quyết liệt, linh hoạt", song theo một số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì vẫn còn nhiều hạn chế cần rút kinh nghiệm.

> Ngượng vì những ghế trống

Sáng nay (13/12), Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp đánh giá kết quả kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa 13.

"Có những người được chuẩn bị câu trả lời"

Báo cáo trình trước phiên họp khẳng định: Các phiên chất vấn thực sự dân chủ, thẳng thắn nhưng không gay gắt. Tính tranh luận, đối thoại cao hơn, nhiều vấn đề đưa ra được làm rõ, đi đến cùng. Công tác điều hành thể hiện quyết liệt, linh hoạt, bảo đảm nội dung, hạn chế được sự trùng lắp, hướng nghị trường vào những vấn đề cần tập trung thảo luận.

Tuy nhiên, đánh giá này chưa nhận được sự tán thành của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước, cần xem lại nhận định về việc các phiên chất vấn đã nâng cao được tính tranh luận, đối thoại. Bởi thực tế, với cách điều hành cho phép hàng loạt đại biểu đứng lên đặt câu hỏi, sau đó bộ trưởng trả lời một lần tuy có ưu điểm là ai đăng ký cũng được chất vấn nhưng vì số câu hỏi quá nhiều nên phần trả lời cũng chỉ "phớt qua".

Ảnh: Minh Thăng

Ông Ksor Phước đề xuất, chủ tọa có thể điều hành theo cách tóm lại một số vấn đề nổi bật từ các câu hỏi, sau đó nghe bộ trưởng trả lời. Và cần làm rõ được từng vấn đề đó.

Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cũng phàn nàn, bà chưa nhìn thấy "nhiều vấn đề được đi đến cùng" như kết luận trong báo cáo.

Chẳng hạn, riêng câu chuyện giá xăng dầu "lôi kéo" hai bộ trưởng cùng đứng lên đăng đàn nhưng rồi cho đến nay, kết quả kinh doanh xăng dầu là lỗ hay lãi vẫn chưa được làm rõ và chưa ai xác nhận.

Theo bà Mai, để đánh giá được hiệu quả thực sự từ phiên chất vấn thì phải đợi thời gian triển khai nghị quyết chất vấn, từ đó mới biết được vấn đề nào đã được giải quyết tận cùng, vấn đề nào chưa.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu lại chỉ ra một "nghịch lý" bất công khác, đó là có những vị trưởng ngành đăng đàn trọn buổi, song vẫn có nhiều người  sau khi nghe xong hết một lượt câu hỏi thì đến giờ nghỉ nên đã được nghỉ thêm trọn vẹn buổi trưa (Bộ trưởng Tài chính) và buổi tối (Thống đốc Ngân hàng Nhà nước).

"Có những người được nghỉ để chuẩn bị câu trả lời, như vậy có công bằng hay không", ông Giàu thắc mắc.

Theo ông, tiến tới nên bố trí riêng mỗi vị trưởng ngành trả lời trọn vẹn luôn trong một buổi, không nên ghép người nọ nối thời gian của người kia như hiện nay.

Cũng theo ông Giàu, việc nhiều lượt đại biểu được đứng lên để chất vấn có mặt tốt là ai cũng được hỏi xong câu trả lời chung lại quá ngắn, mất cân đối. Nhất là với trường hợp chủ tọa gọi hơn hai chục đại  biểu chất vấn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn cũng cho rằng, mỗi lượt chỉ nên gọi khoảng ba đại biểu. Nếu trường hợp vấn đề được nêu ra không mới và khác hơn các lượt trước thì mới nên gọi tiếp lượt đại biểu khác.

"Có những tỉnh vắng gần hết"

Thường vụ Quốc hội cũng phàn nàn chuyện đại biểu vắng mặt nhiều.

Theo nghị trình, các ĐBQH tại kỳ họp vừa qua mỗi tuần đều được nghỉ ngày thứ bảy. Như phản ánh của các thành viên Ủy ban thường vụ Quốc hội, rất nhiều phiên họp ngày thứ hai và thứ sáu rơi vào tình trạng vắng vẻ vì các ĐBQH ở địa phương  cũng như lãnh đạo tại nhiều cơ quan Trung ương tranh thủ nghỉ cuối tuần và "lấn sang" hai ngày cận kề để giải quyết công việc cơ quan.

"Có hôm vắng cả 100 người, có những tỉnh vắng gần hết, chỉ còn vài ba người”, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường Phan Xuân Dũng kể lại.

Ông Ksor Phước than, nhiều phiên họp nhìn sang dãy ghế hai bên cạnh mà thấy quá vắng vẻ, tình trạng này cần  sớm được khắc phục.

Ông Nguyễn Văn Giàu cũng cho rằng, nếu Quốc hội nghiễm nhiên chấp nhận việc đại biểu có thể vắng mặt khi đi họp thì phải cân nhắc xem xét để bố trí lịch thông qua các luật, nghị quyết. Tốt nhất là nên thông qua các dự án này vào những ngày giữa tuần để quy tụ đủ số lượng đại biểu.

Tuy nhiên, ông Giàu cũng than phiền, những hôm thảo luận nhiều vấn đề quan trọng, nhưng nhìn trong hội trường không thấy gương mặt những vị lãnh đạo quan trọng. Thậm chí, có người vắng mặt suốt cả tuần. "Cũng thông cảm vì nhiều người còn phải giải quyết công việc cơ quan nhưng vắng như thế là không được", ông Giàu nói.

Các góp ý trên sẽ được tiếp thu và đưa vào báo cáo tổng hợp để gửi tới các đoàn đại biểu Quốc hội.

Lê Nhung

Chủ tịch kiên quyết, đại biểu tâm tư Bàn cải tiến chất lượng hoạt động Quốc hội, các đại biểu phàn nàn chuyện bị chủ tọa cắt ngang câu hỏi ở phiên chất vấn. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng ĐB cũng phải tập hỏi cho sắc sảo, ngắn gọn.   Chủ tịch Quốc hội: 'Tinh thần chất vấn mát mẻ' Sau mỗi phần trả lời của từng thành viên Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội không quên dành ít phút "chấm điểm".   Chủ tịch Quốc hội 'chấm điểm' Bộ trưởng Thăng Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng ghi nhận quyết tâm của Bộ trưởng Giao thông - Vận tải làm giảm ùn tắc giao thông ở TP.HCM và Hà Nội từ năm 2012.   Thủ tướng: Luật biểu tình đảm bảo quyền tự do, dân chủ Thủ tướng khẳng định trước QH: Làm Luật biểu tình là phù hợp Hiến pháp, phù hợp đặc điểm văn hóa, điều kiện cụ thể của VN cũng như thông lệ quốc tế và đảm bảo quyền tự do, dân chủ của người dân...   'Sao Bộ lại để các trường lừa như vậy?' Nghe Bộ trưởng GD-ĐT nói nhiều đoàn kiểm tra xuống trường ĐH mới mở thì bị đưa đến một cơ sở mượn tạm mà không biết, ĐB Nguyễn Thành Tâm bình: Tại sao một đoàn liên ngành của Bộ mà ngây thơ để các trường lừa như vậy?   Bộ trưởng Huệ nói thật chuyện lương ngành điện Chất vấn Bộ trưởng Vương Đình Huệ, các đại biểu đòi làm rõ chuyện giá điện, giá xăng, công khai chuyện lỗ lãi của hai tập đoàn, cũng như lương thưởng ở EVN.   Bộ trưởng Thăng không thể nói bao giờ hết tắc đường Đăng đàn sáng nay, Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng rào trước: Tôi mới nhậm chức 3 tháng 15 ngày, đang ở bước xuất phát, là người trả lời đầu tiên nên không tránh khỏi lúng túng.