Văn phòng tổng thống Philippines tuyên bố, nước này sẽ tiếp tục thúc đẩy một giải pháp đa phương cho vấn đề tranh chấp lãnh thổ trong khu vực trước ASEAN và những diễn đàn quốc tế khác.


Bộ trưởng Ngân sách Philippines Florencio Abad. Ảnh: Inquirer

Một cố vấn thân cận của Tổng thống Benigno Aquino - Bộ trưởng Ngân sách Florencio Abad - thừa nhận, sự thiếu vắng một tuyên bố chung của ASEAN về vấn đề tranh chấp Biển Đông, đặc biệt là vụ đụng độ giữa Trung Quốc và Philippines tại bãi cạn Scarborough là “một bước lùi tạm thời".

Tuy nhiên, cố vấn phụ trách vấn đề chính trị của ông Aquino khẳng định: “Còn quá sớm để nói rằng các nỗ lực của ASEAN đã thất bại”.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục đưa vấn đề ra ASEAN cũng như những diễn đàn quốc tế khác. Đây là vấn đề không chỉ liên quan tới Philippines mà còn liên quan tất cả quốc gia duyên hải khác ở Biển Đông”, Bộ trưởng Thông tin Philippines Ricky Carandang nhấn mạnh.

Ông Carandang cho hay, dự thảo tuyên bố chung của các ngoại trưởng ASEAN ở Phnom Penh tuần trước đã nêu việc thảo luận vấn đề tranh chấp các bãi cạn, bãi đá ngầm ở Biển Đông. Tuy nhiên, “Campuchia đã ngăn cản việc này”.

Manila đang thúc đẩy một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông mang tính ràng buộc với mọi quốc gia tuyên bố chủ quyền, trong đó có Trung Quốc. “Có lẽ những căng thẳng gần đây quá mới mẻ, và sự chuyển giao lãnh đạo ở Trung Quốc chưa ổn định để cho phép có đồng thuận ở thời điểm này”, ông Abad nhấn mạnh. “Lựa chọn thận trọng là không từ bỏ ý tưởng và tiếp tục theo đuổi sự ủng hộ trong ASEAN cũng như các diễn đàn khác thông qua nhiều cách sáng tạo”.

Phản ứng của Trung Quốc

Trung Quốc đã bác bỏ những cáo buộc rằng họ phải chịu trách nhiệm về việc thiếu một tuyên bố chung khi kết thúc hội nghị ngọai trưởng ASEAN.

“Quan điểm và lập trường của Trung Quốc về các vấn đề trong nhiều lĩnh vực khác nhau được nhìn nhận và ủng hộ từ nhiều nước”, Nhật báo Trung Quốc dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lưu Vị Dân nói.

Trước đó, ông Lưu cho hay, Trung Quốc sẵn sàng thảo luận Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông với các nước ASEAN khi điều kiện chín muồi.

Giải thích của Ngoại trưởng Philippines

Giải thích về những tranh cãi xung quanh tuyên bố chung ASEAN, Ngoại trưởng Philippines Del Rosario nói: “Chúng tôi đơn giản chỉ muốn các vấn đề thảo luận được phản ánh trong tuyên bố chung. Không hơn, không kém. Nó chỉ là một câu đơn giản hay một cụm từ trong tuyên bố. Chúng tôi chỉ muốn có sự công nhận rằng, bãi cạn Scarborough đã được thảo luận trong thực tế”.

Theo ông Del Rosario, một số quốc gia ASEAN và ban thư ký ASEAN đã ủng hộ quan điểm Philippines rằng, thảo luận về bãi Scarborough nên được phản ánh trong tuyên bố chung. “Tuy nhiên, chủ tịch (Campuchia) phản đối bất kỳ đề cập nào tới bãi cạn Scarborough trong tuyên bố chung… và nói không muốn đề cập tới các vấn đề song phương”.

Lần đầu tiên trong 45 năm lịch sử, hội nghị khu vực ASEAN đã kết thúc mà không đưa ra tuyên bố chung.

Thái An (theo Inquirer)