Hai tháng qua là khoảng thời gian chứng kiến hàng loạt sự kiện liên quan tới sự gia tăng sức mạnh quân sự của Trung Quốc. Tháng 12/2010, Đô đốc Robert Willard, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ tuyên bố rằng, tên lửa đạn đạo chống hạm DF-21D với mệnh danh "sát thủ tàu sân bay" đã đạt được khả năng vận hành ban đầu. Còn tháng trước, những hình ảnh và video về máy bay tàng hình thế hệ năm J-20 - loại máy bay được coi là tiến bộ hơn nhiều những gì giới quan sát mong đợi - đã xuất hiện trên Internet.

Tác giả Tom Mahnken có bài viết đăng trên foreignpolicy đưa ra sự nhìn nhận của mình về phản ứng của Mỹ cũng như Australia trước nỗ lực hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc. VietNamNet giới thiệu với độc giả.

Ảnh minh họa: FP
Hôm thứ hai, Ross Babbage, người sáng lập ra nhóm cố vấn danh tiếng của Australia - Quỹ Kokoda, đã đưa ra một nghiên cứu mang tên "Australia's Strategic Edge in 2030" đề cập tới những thay đổi trong cán cân quân sự ở Tây Thái Bình Dương và ảnh hưởng của nó với Australia. Báo cáo này thu hút sự chú ý của các nhà hoạch định chính sách tại Washington.

Babbage lập luận, sự quả quyết trong nỗ lực hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc đã làm suy yếu nhanh chóng các trụ cột hỗ trợ sự hiện diện của Mỹ tại Tây Thái Bình Dương trong hơn một nửa thế kỷ qua. Ông chỉ ra rằng: "Trung Quốc lần đầu tiên đã gần đạt tới một khả năng quân sự để từ chối sự tiếp cận của Mỹ với các lực lượng đồng minh tại hầu hết vành đai Tây Thái Bình Dương".

Ông đưa ra những nỗ lực chống tiếp cận của Trung Quốc bao gồm chương trình tên lửa hành trình và đạn đạo có thể tấn công các tàu và mục tiêu cố định; sự đầu tư mạnh mẽ vào các khả năng chiến tranh ảo; những lớp tàu ngầm thông thường cũng như tàu ngầm hạt nhân mới; sự gia tăng đáng kể trong kho dự trữ hạt nhân; đầu tư lớn vào chiến tranh không gian; gia tăng mạnh mẽ trong máy bay ném bom chiến đấu cũng như các loại máy bay có khả năng tấn công khác.

Theo Babbage, Australia sẽ cần phải hành động quyết liệt để bảo vệ các lợi ích của mình trong một khu vực mà sự hiện diện của Trung Quốc ngày càng chiếm ưu thế. Bao gồm việc mua sắm một hạm đội 12 tàu ngầm tấn công hạt nhân (báo cáo bóng gió đề xuất việc thuê hoặc mua lại tàu ngầm SSN lớp Virginia từ Mỹ), phát triển các tên lửa hành trình và đạn đạo, gia tăng vào chiến tranh ảo, đón tiếp các lực lượng Mỹ trên đất Australia.

Australia là một trong những đồng minh thân cận nhất của Mỹ. Khi Canberra thể hiện quan ngại, Washington nên lắng nghe và hành động. Đặc biệt, Mỹ cần tìm kiếm những con đường để định hình việc hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc theo cách giảm bớt những nguy cơ mà Bắc Kinh có thể đưa ra với Mỹ cũng như đồng minh. Họ cũng nên tìm kiếm cách thức củng cố những đồng minh lớn ở châu Á, bao gồm Australia. Nghiên cứu của Babbage đưa ra những ý tưởng hữu ích ở cả hai phương diện này.

Thứ nhất, Mỹ nên đề xuất việc cho Australia thuê hay mua tàu ngầm SSN lớp Virginia. Đây là những tàu ngầm có tốc độ và khả năng mà Australia cần để bảo vệ những lợi ích hàng hải của mình. Hơn thế nữa, một động thái như vậy sẽ mở ra con đường để phát triển và thúc đẩy liên minh Mỹ - Australia. Đây là một ý tưởng táo bạo, và có nhiều rào cản để thực hiện, nhưng là một ý tưởng đáng giá để theo đuổi.

Thứ hai, Mỹ nên cân nhắc việc phát triển một mạng lưới liên kết tình báo, giám sát và do thám ở Tây Thái Bình Dương để trấn an các đồng minh và bạn bè của họ, tạo ra phản ứng tập thể chung với khủng hoảng hay hành động gây hấn. Bằng cách này, các bên tham dự sẽ xây dựng một hình ảnh hoạt động chung trong khu vực. Cách tiếp cận như vậy cũng có thể tạo ra khả năng ngăn chặn đáng kể với hành động thù địch. Nó sẽ gây khó khăn cho kẻ gây hấn và một cuộc tấn công vào mạng lưới sẽ đồng nghĩa với việc tấn công vào tất cả các thành viên.

Thứ ba, Mỹ cần tôi luyện và đa dạng hóa mạng lưới căn cứ của họ ở Thái Bình Dương. Mỹ nên bảo vệ và phòng thủ các căn cứ để ngăn chặn một cuộc tấn công nhằm vào mạng lưới này. Hơn thế nữa, cơ quan quốc phòng sẽ cần xem xét việc mở rộng và đa dạng hóa các căn cứ trong khu vực bao gồm việc đóng quân của các lực lượng Mỹ trên lãnh thổ Australia nếu chính phủ Australia mong muốn như vậy.

Cuối cùng, điều cần hơn cả là các lực lượng vũ trang Mỹ cần sắp xếp chính mình để có thể cạnh tranh với Trung Quốc trong dài hạn. Vấn đề này bao gồm nỗ lực thúc đẩy các khả năng chiến tranh dưới biển của Mỹ.

Như báo cáo mà Babbage đưa ra một cách rõ ràng, việc hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc đã định hình lại môi trường chiến lược. Đảm bảo các lợi ích của Mỹ và đồng minh trong khu vực sẽ đòi hỏi hành động phối hợp.

  • Thụy Phương (Theo foreignpolicy)