Cái mới tại các Hội nghị năm nay: về kinh tế, 8 nước sẽ cân bằng giải pháp cứu nguy; về an ninh, các giới chức đến từ 50 quốc gia hiểu rằng, từ nay hoạt động của NATO không còn bó hẹp trong các đường biên giới quốc gia nữa!

Vài giờ đồng hồ sau khi Thượng đỉnh G8 kết thúc tại Trại David (19/5), một Thượng đỉnh quốc tế khác quan trọng không kém, với quy mô lớn hơn đã diễn ra tại Chicago (20/5).

Hai mặt của một đồng tiền

G8 kết thúc với thỏa thuận về tăng trưởng để trấn an thị trường. Chính xác hơn, tại Hội nghị của 8 nền kinh tế lớn nhất thế giới này, các nhà lãnh đạo đã công khai thúc đẩy việc cân bằng chương trình "thắt lưng buộc bụng" kiểu châu Âu với liều thuốc "kích thích tăng trưởng" kiểu Mỹ, với hi vọng để chữa lành căn bệnh nan y của các nền kinh tế khu vực đồng Euro. Như vậy là mỗi lãnh đạo rời Hội nghị đều nhận được phần của mình trong Tuyên bố chung kết thúc Thượng đỉnh.

Tuyên bố nhấn mạnh, các nhà lãnh đạo G8 "cam kết thực thi mọi biện pháp cần thiết để tăng cường và khôi phục các nền kinh tế và khắc phục khủng hoảng tài chính hiện nay, trong khi thừa nhận rằng, các biện pháp đối với từng nước là không giống nhau". Tổng thống Mỹ thật khéo chiều lòng các quốc khách khi ông đã pha trộn hai liều thuốc tưởng như "công" nhau: "tăng trưởng" hay "thắt lưng"!


Thủ tướng Đức Merkel, người đang ngày càng bị cô lập trước những thúc giục đòi áp dụng định hướng tăng trưởng nhiều hơn nữa do tân Tổng thống Pháp Hollande khởi xướng, dường như muốn giảm nhẹ những bất đồng giữa các thành viên. Bà tuyên bố một cách ôn hòa: "Tài chính ổn định và tăng trưởng kinh tế là hai vấn đề phụ thuộc lẫn nhau và không thể tách biệt chúng!" Lý luận theo kiểu đây là "hai mặt của một đồng tiền" rõ ràng không hề giảm nhẹ lo lắng của nước chủ nhà đối với cuộc khủng hoảng khu vực đồng Euro.

Tổng thống Obama trong diễn văn bế mạc Hội nghị đã nhắc nhở các nhà lãnh đạo rằng, các rủi ro đang tăng cao và có thể dẫn đến những mất mát ngày càng lớn hơn, nếu các nhà lãnh đạo khu vực đồng Euro thất bại. Điều này chắc chắn sẽ phương hại đến khả năng phục hồi kinh tế vốn còn khá mong manh ở ngay trên đất Mỹ. Tình trạng này, đến lượt nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới cơ hội tái đắc cử của ông Obama vào tháng 11 tới. Vì vậy, dư luận không ngạc nhiên khi Tổng thống Mỹ cổ vũ cho "tăng trưởng và việc làm" như là những ưu tiên hàng đầu hiện nay.

Tương lai của khối liên minh tiền tệ như vậy là vẫn còn bấp bênh. Đột phá khẩu ở đây lại là bài toán "đi hay ở" của một quốc gia nhỏ trong lòng châu Âu, nhưng "hiệu ứng đôminô" của nó thì chưa ai lường hết được. Như muốn xóa tan mọi nghi ngại của giới đầu tư quốc tế, nhóm G8 tuyên bố: "Chúng tôi một lần nữa khẳng định rằng, chúng tôi muốn Hy Lạp tiếp tục ở lại khu vực đồng Euro trong khi nước này cam kết thực thi các nghĩa vụ của họ". Như vậy là các nhà lãnh đạo G8 nhận thức được tầm quan trọng của một khu vực đồng Euro vững mạnh và cố kết đối với sự ổn định và phục hồi kinh tế toàn cầu.

Chuẩn bị cho cuộc chiến trong tương lai

Thách thức của tân Tổng thống Pháp Hollande tại G8 là thuyết phục các đồng nhiệm về quyết định rút 3.300 quân Pháp ra khỏi Afghanistan. Nhưng đấy đâu phải là cái khó của bản thân ông! Từ nay đến 2014, dự kiến các lực lượng quân sự của NATO khoảng 130.000 người cũng sẽ rút dần khỏi Afghanistan. Nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Panetta lại tuyên bố: "NATO sẽ không bỏ rơi Afghanistan". Điều này có nghĩa là sự rút quân cho dù của Pháp hay của NATO không đồng nghĩa với việc Tổ chức quân sự này sẽ rút khỏi chiến trường quan trọng này.


Trước Thượng đỉnh, Tổng thư ký NATO Anders Rasmussen cho biết, số tiền của Quỹ hỗ trợ lực lượng an ninh Afghanistan có thể ít nhất lên tới khoảng 4 tỷ usd/năm và được quyết định tại Hội nghị hai ngày 19 và 20/5 vừa qua. Phần lớn số tiền này sẽ được dùng để duy trì lực lượng an ninh Afghanistan, với khoảng 350.000 người. Tổng thư ký NATO mô tả việc đóng góp vào Quỹ giống như một khoản đầu tư, nhấn mạnh rằng, tài trợ cho lực lượng bản địa sẽ đỡ tốn kém hơn việc triển khai các lượng quốc tế ở Afghanistan.

NATO tiếp tục huấn luyện và trang bị vũ khí cho lực lượng an ninh chính phủ, mà trên thực tế nằm dưới sự chỉ huy của Liên minh quân sự đa quốc gia này. Đồng thời, NATO cũng tăng cường sức chiến đấu của các lực lượng chuyên thực hiện các chiến dịch đặc biệt, trước hết là do Mỹ điều khiển. "Lực lượng tấn công" mới này tiếp tục hoạt động ở Afghanistan cho đến sau năm 2014. Nhiều chức năng trước đây do quân đội chính thức của các nước đảm nhận, sẽ được chuyển giao dần cho các công ty quân sự tư nhân làm thay. Chỉ riêng các công ty loại này trực thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ có số nhân viên lên tới 110.000 người!

Trong Thượng đỉnh Chicago lần này, quan hệ NATO - Nga vẫn là vấn đề thời sự, nhất là khi tân Tổng thống Nga chỉ cử Thủ tướng của mình tới Hội nghị. "Khúc nhôi" lớn nhất trong quan hệ này là kế hoạch lá chắn phòng thủ tên lửa, vốn ban đầu là một dự án của Mỹ. Dự án này có bốn giai đoạn, hai giai đoạn đầu nhằm vào loại tên lửa tầm ngắn và tầm trung, hai giai đoạn sau nhằm vào loại có tầm xa hơn mà Nga cho rằng, trên thực tế là nhằm vào lực lượng tên lửa chiến lược của mình.

Hoạt động của NATO sẽ chuyển dần trọng tâm về vùng châu Á - TBD. Các chiến lược gia đều hiểu rằng, NATO nhìn xa hơn, hướng tới một cuộc đối đầu không chỉ với Nga, mà có thể cả với Trung Quốc trong tương lai. Tại Cấp cao lần này, những người đứng đầu các nước thành viên NATO đã đặt nền móng cho lực lượng của Liên minh đến 2020. Từ nay, hoạt động của NATO sẽ không chỉ bó hẹp trong các đường biên giới quốc gia nữa. Tổ chức quân sự này vượt qua núi non hiểm trở ở Afghanistan, sẽ tiến ra Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và hướng tới các cuộc chiến tranh không gian vào năm 2020 và có thể cả sau đó nữa!

Hải Đăng