- Không có điều kiện để vui chơi tự do thoải mái, nhiều trẻ em thành phố đành làm bạn với những món đồ công nghệ. Vô tình, các phương tiện này đã trở thành “người trông trẻ bất đắc dĩ”.

Người trông trẻ bất đắc dĩ

Đam mê đồ công nghệ, có điều kiện kinh tế nên hầu như những sản phẩm công nghệ hiện đại nhất đều được anh Nguyễn Văn Nam (Hoàn Kiếm – Hà Nội) cập nhật liên tục. Mê mẩn với “quả táo khuyết” và những sản phẩm như iPhone, iPad, anh Nam càng tâm đắc khi thấy cậu con trai 3 tuổi của mình sớm thể hiện sở thích giống bố. Vậy là, mỗi khi ngồi chơi với con, anh lại tranh thủ lôi iPad, iPhone ra cho con… nghịch. Những ứng dụng đơn giản như trò tô màu, tập hát, từ điển Việt Anh tích hợp hình ảnh, âm thanh… khiến con trai anh mê tít.

Nhờ những chiếc máy này, bố mẹ quá rảnh rang khi phải trông chừng lũ trẻ. Ảnh: XHTT

“Chỉ vài lần cho nghịch là cháu thích mê, nên tôi cũng dạy thêm để cháu vừa chơi vui, vừa được tiếp xúc sớm với những sản phẩm công nghệ này. Cháu rất thông minh, có thể một mình chơi cả buổi với cái máy, chán ứng dụng này thì tự động mở ứng dụng khác mà cháu thích” – anh Nam tự hào khoe.

Nhiều lúc cả nhà sum vầy, vợ chồng anh thích thú cho con ngồi nghịch iPad của bố, ông bà nội cũng xuýt xoa khen cháu nội giỏi giang, thông minh “hơn cả bố cháu ngày xưa”.

Anh Nam thậm chí còn có ý định mua một chiếc iPad cũ để con vừa chơi vừa học: “Tôi thấy cháu rất có năng khiếu tiếng Anh, vừa chơi, vừa học sớm cũng tốt, sau này đi học cháu sẽ học nhanh hơn. Tôi bàn với vợ mua một chiếc iPad cũ, cài những ứng dụng đơn giản để nếu phải gửi ông bà trông cháu thì cho cháu chơi. Cháu thích, mà ông bà chăm cháu cũng không vất vả, lợi cả đôi đường”.

Một điều “lợi” khác mà vợ anh thích hơn cả, là nhờ những chiếc máy nhỏ xíu này, chị được rảnh rang hơn nhiều mỗi khi chăm sóc, chơi với con. Bởi lẽ, chỉ cần cho cháu ra chơi với máy tính, điện thoại là cháu ngồi rất ngoan, không quấy nhiễu, làm phiền mẹ. Rèn những thói quen ngày thường cho con như ăn uống, đi chơi hay làm bất cứ việc gì, chị chỉ việc lấy “pát” ra làm phần thưởng, là cu cậu răm rắp nghe theo.

Cũng tự hào không kém khi con mình sớm biết sử dụng nhoay nhoáy ti vi, đầu đĩa, laptop, iPhone… là chia sẻ của chị Kim Anh (Cầu Giấy - Hà Nội).

“Hai vợ chồng tôi đi làm suốt, nhà có bà nội trông cháu nhưng bà nhiều lúc cũng bận việc này việc kia. Thương con nên trong phòng riêng của cháu, ngoài rất nhiều đồ chơi tôi sắm đầu đĩa, ti vi laptop đủ cả để hai chị em cháu vừa chơi vừa học. Con chị thì không thích thú lắm, nhưng thằng em mới tí tuổi đầu đã biết tha thẩn tự ngồi nghịch loạn xạ mọi thứ. Bây giờ dù không có bà, không có chị, nó vẫn ngồi trong phòng ngoan lắm. Xem ti vi chán thì bật vi tính chơi trò chơi, đói thì ăn, buồn ngủ thì ngủ… Tôi cũng yên tâm phần nào” – chị Kim Anh chia sẻ.

Lợi bất cập hại

Tự hào, vui mừng là vậy, nhưng sau những phút hỉ hả thấy con dùng các phương tiện công nghệ thành thạo không thua gì người lớn, không ít bố mẹ đã phải điên đầu khi con mình bị chi phối mạnh mẽ vì những sản phẩm này.

“Nhiều lúc phát khổ vì con, khổ vì iPhone!” - chị Hằng (Đê La Thành kể).

Con gái chị sắp vào lớp 1, nhưng lúc nào hai mẹ con cũng có “chiến tranh” chỉ vì chiếc điện thoại iPhone đời mới của chị.

Cha mẹ thường không lường trước được cái mất về lâu dài trong đời sống cảm xúc của trẻ khi giao phó chúng cho các "bảo mẫu" công nghệ. Ảnh: Petrotimes

“Lúc mới mua về, tôi cũng hào hứng chụp ảnh, quay phim cho con rồi cả nhà cũng xem. Những lúc rảnh rỗi, hay khi ngồi trên ô tô tôi cũng đưa cho cháu mượn chơi, dạy cháu những chức năng cơ bản. Thấy cháu tò mò, thích thú tôi cũng cho rằng vô hại, không ngờ lâu dần, mẹ không “nghiện” mà con lại “nghiện”.

Theo đó, con gái chị hễ đi đâu thì thôi, gần mẹ là lại rền rĩ đòi nghịch iPhone. Nếu chị không đồng ý, cô bé thể nào cũng giận dỗi, nhiều lúc còn vùng vằng, khóc lóc.

“Có những hôm cả nhà đi ăn sáng, trong lúc ăn, cháu vẫn chúi mũi vào chơi trò chơi. Tôi không đồng ý thì cháu giận, vừa ăn vừa khóc!”.

Khó chịu là vậy, nhưng các bậc bố mẹ không làm sao “cai” được cho mình, và cho chính con khỏi những món đồ công nghệ hiện đại này. Trong nhiều gia đình trẻ hiện đại dường như không thể thiếu sự hiện diện của những sản phẩm công nghệ này. Chuyện gia đình có bốn người, mỗi người một món đồ, iPad, điện thoại, máy nghe nhạc… là hết sức bình thường. Không ai hay biết, những “người trông trẻ” bất đắc dĩ đang lặng lẽ xâm chiếm khoảng thời gian riêng tư của cả gia đình.

TS Tâm lý Nguyễn Lệ Hằng – GĐ TT Phát triển tâm lý trẻ em và Kỹ năng sư phạm gia đình (TES.T): Trẻ nghiện công nghệ - nguyên nhân từ cha mẹ.

“Không thể nói vai trò của các phương tiện công nghệ là không có ích trong đời sống của mọi người. Tuy nhiên, đối với sự phát triển của trẻ em thì việc sử dụng các phương tiện công nghệ này ở giai đoạn nào của trẻ, và với liều lượng là bao nhiêu là điều hết sức quan trọng.

Các cha mẹ dùng những sản phẩm công nghệ này cho trẻ phần đông là để trẻ đỡ quấy khóc, để trẻ ngồi yên, và giúp cha mẹ quan sát, quản lý được nó.

Đẩy trẻ vào các hoạt động tương tác với các sản phẩm công nghệ này chỉ ĐƯỢC một cái trước mắt đó là anh có cảm giác anh kiểm soát được cái hoạt động của trẻ, mà không lường trước được sự MẤT về lâu dài trong đời sống cảm xúc của trẻ. Những cha mẹ như thế tôi gọi là các cha mẹ lười biếng trong các hoạt động cùng con.

Thật ra, hiện nay cha mẹ không cần "đẩy" thì những phương tiện này đã hiện diện quanh trẻ quá nhiều. Bởi lẽ, văn hóa nghe nhìn hiện nay đang chiếm lĩnh tương tác của đứa trẻ với đời sống: Ti vi, máy tính, máy nghe nhạc, iPhone, iPad… đều là những sản phẩm cực kỳ hấp dẫn. Chưa cần cha mẹ “đẩy” vào thì bản thân những sản phẩm đó đã cực kỳ hấp dẫn đứa trẻ, đầy cám dỗ đối với trẻ. Nếu cha mẹ tỉnh táo thì cần xác định việc cưỡng lại sự cám dỗ của các sản phẩm này đối với trẻ là một cuộc chiến gần như xảy ra thường ngày.

Nói đơn giản như trong nhiều gia đình, rất phổ biến tình trạng chiếc ti vi hiện diện ở bàn ăn của gia đình. Nó hiện diện như một phương tiện công nghệ và nó xâm chiếm không gian giữa cha mẹ và con cái cần dành cho nhau.

Nhiều cha mẹ tỏ ra vô tội khi hỏi rằng: Tại sao con mình lại mê nghe nhạc, mê chơi game, mê xem ti vi đến như vậy? Họ không biết rằng, trong cuộc sống thường ngày, bản thân sự tương tác của cha mẹ với con cái và với các thiết bị công nghệ trong nhà đang đẩy đứa trẻ càng ngày càng gần hơn với việc ăn ngủ cùng điện thoại, ti vi, máy nghe nhạc. Cha mẹ còn tương tác với con ít hơn cả những sản phẩm công nghệ ấy. Đến khi họ nhận ra con họ đã bị “nghiện” những sản phẩm công nghệ ấy thì họ lại cảm giác dường như mình không hề có lỗi trong chuyện này. Đây là một vấn đề xã hội rất phổ biến mà tôi thấy rằng, nguyên nhân chính là từ cha mẹ.

Quỳnh Anh

(còn tiếp)

KÍNH MỜI ĐỘC GIẢ CHIA SẺ Ý KIẾN HOẶC NHỮNG CÂU CHUYỆN TƯƠNG TỰ THEO MẪU PHẢN HỒI DƯỚI ĐÂY HOẶC GỬI THEO HÒM THƯ DOISONG@VIETNAMNET.VN
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!