Tôi không sinh ra ở Hà Nội nhưng đã từng học sáu năm ở đây. Tuy không phải là người am hiểu lịch sử văn hóa Hà Nội nhưng tôi cũng đã và đang có ấn tượng không đẹp về Hà Nội.


Hà Nội hiện chỉ đẹp trong thơ ca, trong sách vở, trong nghệ thuật, chứ thực tế hiện nay không được như vậy. Tôi không phủ nhận Hà Nội có những con phố đẹp, nét cổ kính hoài niệm trên những con phố cho những ai yêu Hà Nội. Nhưng cuộc sống nơi đây đã thay đổi, cái sự sâu lắng ngày nào giờ thay bằng sự ồn ào và hỗn loạn. Cái sự thanh tao ngày xưa của người Hà Nội giờ chỉ là quá khứ và thay bằng những nét văn hóa lai tạp.

Thiếu nữ Hà Nội.

Những năm gần đây, sự hòa nhập giữa các nơi diễn ra, là nơi hội tụ các cơ quan đầu não trong mọi lĩnh vực, Hà Nội đã thu hút rất nhiều người từ các vùng khác về lập nghiệp và sinh sôi. Kéo theo là bao sự thay đổi làm Hà Nội càng ngày càng mất đi vẻ đẹp vốn có. Thị trường mở cửa, người ta đua nhau kiếm tiền mà quên đi giá trị văn hóa, đạo đức, không còn duy trì được những cách cư xử đáng quý.

Dĩ nhiên không phải tất cả người sống ở Hà Nội đều như vậy, nhưng vẫn hình thành được một số đông với đạo đức xuống cấp đủ để cho người ta suy ngẫm về Hà Nội ngày nay. Quá quá nhiều bằng chứng cho thấy văn hóa Hà Nội đang xuống cấp từ cách phục vụ trong kinh doanh tới văn hóa xã giao trong đời sống, từ cách làm việc của các ban ngành tới những người lao động đều đáng suy nghĩ. Dĩ nhiên không nơi đâu hoàn hảo nhưng quả thực Hà Nội đang đáng báo động.

Tôi không đồng tình với tác giả bài viết với tiêu đề: Hà Nội không phải thùng nước gạo. Tôi không hiểu ý sâu xa của bạn ý là gì, bạn phân biệt với người ngoại tỉnh nhập cư thì phải.

Văn hóa Hà Nội là tổng thể, chứ không thể đổ hết lên đầu những người nhập cư. Có người nói rằng là hệ quả của nền giáo dục trong nhà trường nhưng theo tôi nó chỉ đúng phần nào. Không có sách vở nào chứa đựng lý thuyết mà dạy con người ta tốt hơn là chính môi trường nơi đó. Cũng chỉ là vấn đề đồng tiền kết hợp với sự lệch chuẩn trong suy nghĩ của con người nên Hà Nội mới như bây giờ. Vì vậy chúng ta không nên lạm dụng hai cụm từ HÀO HOA và THANH LỊCH để nhắc về Hà Nội nữa vì Hà Nội không thể trở về ngày xưa được nữa.

Bây giờ là thời của cơ chế thị trường, chỉ cần nói đến VĂN HÓA KINH DOANH ỨNG XỬ là đủ. Hơn nữa nếu nói Hà Nội Hào Hoa Thanh Lịch thì ảnh hưởng tới các vùng miền khác, Đà Nẵng và TP.HCM hiện tốt hơn Hà Nội rất nhiều trong ứng xử và làm dịch vụ, và trong cái ồn ào phố phường vẫn nhận thấy sự Hào Hoa Thanh Lịch đó thôi. Mỗi vùng miền mỗi nét riêng, nhưng cái riêng phải là cái tiến bộ không thể ủng hộ nét riêng theo kiểu bảo thủ và phi tiến bộ.

Tôi không phải là người am hiểu văn hóa lịch sử, nhưng tôi cảm nhận được thế nào là văn hóa theo chiều hướng tiến bộ. Để thay đổi một môi trường như Hà Nội giờ rất khó vì rất có thể họ nhận rằng đây là trung tâm chính trị văn hóa lớn nhất cả nước nên không cần phải thay đổi, sức ảnh hưởng của nơi đây vẫn rất lớn nhờ được ưu thế là trung tâm chính trị. Nhưng xin hãy nhìn nhận và suy ngẫm lại trước khi quá muộn cho những ai yêu Hà Nội!

Độc giả Lê Văn Tân