Các nhà khoa học vừa phát hiện một tác dụng bất ngờ của "tiên dược phòng the" Viagra: giúp làm chậm lại sự lây lan của bệnh sốt rét.

{keywords}
Viagra được mệnh danh là "tiên dược phòng the", trị chứng rối loạn cương dương ở đàn ông. Ảnh: Corbis

Các chuyên gia tin rằng, khám phá đáng kinh ngạc trên có thể mang đến một cách chữa trị mới, giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh sốt rét bên trong một nhóm dân cư.

Theo nghiên cứu mới, bằng cách cho các bệnh nhân mắc bệnh sốt rét dùng Viagra, chúng ta có thể loại bỏ tận gốc sự lây lan của căn bệnh có tính truyền nhiễm cao này. Điểm mấu chốt là khả năng hồ cứng của biệt dược trị rối loạn cương dương.

Các nhà nghiên cứu cho biết, bằng cách cho bệnh nhân dùng thuốc Viagara để làm thay đổi hình dạng của tế bào ký sinh trùng làm khởi phát bệnh, họ đã làm tăng sức mạnh của các lá lách của bệnh nhân, giúp chúng lọc bỏ virus ra khỏi máu. Họ tin rằng, điều này có thể ngăn chặn sự truyền nhiễm ký sinh trùng sốt rét từ người sang muỗi và làm giảm số lượng muỗi chứa mầm bệnh - yếu tố làm lây lan bệnh trên diện rộng.

Ký sinh trùng sốt rét, Plasmodium falciparum, có chu kỳ phát triển phức tạp, một phần được hoàn thành ở người và một phần diễn ra ở muỗi. Khi xâm nhập vào cơ thể người, ký sinh trùng này cư trú ở các tế bào hồng cầu dưới dạng vô tính. Những tế bào máu này bị vỡ tung và một vài ký sinh trùng tiếp tục đầu độc, làm vỡ tung thêm nhiều tế bào hồng cầu nữa, gây ra các triệu chứng của bệnh sốt rét.

{keywords}
Sơ đồ cho thấy, Viagra ngăn cản các ký sinh trùng sốt rét biến hình thành dạng lưỡi liềm để dễ dàng lọt qua lưới lọc của lá lách vào máu, khiến chúng không thể truyền nhiễm sang muỗi đốt người bệnh. Ảnh: Daily Mail

Trong khi đó, các ký sinh trùng sốt rét khác tái xâm nhập vào các tế bào hồng cầu để phát triển thành dạng đực và cái, gọi là các tế bào mẹ giao tử. Những tế bào mẹ giao tử này làm biến dạng các tế bào máu thành hình lưỡi liềm, trượt qua màng lọc máu của lá lách mà không bị phát hiện. Khi trưởng thành, chúng sẽ tự do lưu thông trong máu và có thể truyền nhiễm trở lại muỗi khi loài côn trùng này đốt người mang mầm bệnh.

Các biện pháp chữa trị bệnh sốt rét hiện tại chỉ nhắm vào dạng vô tính của ký sinh trùng. Tuy nhiên, chúng có rất ít hoặc không có tác dụng đối với các dạng hữu tính, vốn là thủ phạm truyền nhiễm mầm bệnh sang muỗi và sau đó làm lây lan bệnh ở người.

Để giải quyết vấn đề trên, các nhà nghiên cứu đã tìm cách thay đổi hình dạng của các tế bào máu người nhiễm tế bào mẹ giao tử của Plasmodium falciparum bị biến dạng, để lá lách có thể tóm giữ chúng. Họ khám phá ra rằng, nếu cho bệnh nhân dùng Viagra, họ có thể tác động đến một tín hiệu phân tử làm hồ cứng hình dạng của ký sinh trùng, khiến các tế bào máu bị nhiễm nó không linh động, dễ dàng bị lá lách phát hiện và nhốt giữ.

Giáo sư David Baker, đồng tác giả nghiên cứu thuộc Trường Vệ sinh và thuốc nhiệt đới London, nhấn mạnh: "Chúng tôi đã biết từ nghiên cứu trước đây trong phòng thí nghiệm của mình rằng, ức chế các enzym phosphodiesterase của ký sinh trùng sốt rét hoặc loại bỏ các gen mã hóa chúng, có thể phá hủy sự phát triển của mầm bệnh.

Trong nghiên cứu mới, chúng tôi nhận thấy, Viagra, một loại thuốc đã được chứng minh an toàn ở người, có thể khiến các dạng hữu tính của ký sinh trùng sốt rét cứng chắc hơn, khiến chúng bị khử hoạt động ở lá lách, và do đó ngăn chặn sự truyền nhiễm ký sinh trùng hữu tính sang muỗi. Đây là một bằng chứng thú vị, mang tới cho chúng tôi hy vọng phát triển các loại thuốc mới, đặc biệt nhắm vào các enzym phosphodiesterase của ký sinh trùng và ngăn chặn sự truyền nhiễm bệnh".

Tuấn Anh (Theo Daily Mail)