Dải Ngân hà vừa được "cân" tới mức chính xác nhất từ trước tới nay và kết quả thu được có thể giúp xác định thiên hà của chúng ta thực sự rộng lớn tới cỡ nào.

{keywords}

Trước đây, khối lượng của dải Ngân hà từng được phỏng đoán thông qua quan sát tốc độ của các ngôi sao, nhưng tỉ lệ sai số rất lớn. Kết quả của nghiên cứu mới nhất được tuyên bố chính xác hơn nhiều nhờ sử dụng một phương pháp đo lường mới.

Theo nghiên cứu mới, khối lượng của dải Ngân hà bằng 210 tỉ lần khối lượng của Mặt trời. Để đi đến kết quả này, các nhà nghiên cứu đã nghĩ ra một cách mới để ước tính trọng lượng thiên hà của chúng ta.

Thay vì sử dụng tốc độ của các ngôi sao ở quầng ngân hà, nhóm nghiên cứu do tiến sĩ Andreas Küpper thuộc Đại học Columbia (Mỹ) đứng đầu, đã quan sát một cấu trúc giống luồng chảy của các ngôi sao bắt nguồn từ một hệ thống hằng tinh (nhỏ hơn thiên hà, có dạng hình cầu và gồm hàng ngàn ngôi sao), có tên gọi là Palomar 5.

Khi nghiên cứu luồng chảy trên, các chuyên gia tuyên bố có thể quan sát được "các dao động" do khối lượng của dải Ngân hà tạo ra. Dùng siêu máy tính Yeti của Đại học Columbia, họ đã tạo hàng triệu mô hình để tìm ra mức khối lượng nào tương ứng với những dao động quan sát được.

Nhóm nghiên cứu rốt cuộc đi đến kết luận rằng, khối lượng của dải Ngân hà, với tính toán chiều rộng chỉ 120.000 năm ánh sáng, gấp 210 tỉ lần khối lượng của Mặt trời. Sai số của tính toán này dường như là 20%.

Trong khi đó, các tính toán trước đây về khối lượng của dải Ngân hà ước tính nó bằng 750 - 1.000 tỉ lần khối lượng của Mặt trời, nhưng sai số lên tới 100%.

Tuy nhiên, tiến sĩ Küpper lưu ý rằng, mặc dù kết quả tính toán của ông nhỏ hơn 3 lần so với những con số công bố trước đó, chúng không thể so sánh trực tiếp với nhau do các nhóm nghiên cứu đo đạc các khu vực khác nhau của thiên hà. "Nó giống như việc định lượng dân số của khu Manhattan với độ chính xác cao, trong khi những nghiên cứu khác định lượng dân số của khu vực lớn hơn thuộc thành phố New York", ông Küpper giải thích.

Cụ thể là, các nghiên cứu đã tính toán khối lượng của một phần lớn hơn nhiều thuộc dải Ngân hà, với chiều rộng lên tới 1,8 triệu năm ánh sáng. Tiến sĩ Küpper nói thêm rằng, rất khó để thấy nơi dải Ngân hà kết thúc và thiên hà láng giềng - Andromeda - bắt đầu. Song, hầu hết các ngôi sao trong dải Ngân hà đều nằm trong phạm vi 40.000 năm ánh sáng.

Trong tương lai, các nhà khoa học hy vọng sử dụng thêm nhiều luồng chảy sao của Palomar 5 và các hằng tinh khác để cải thiện con số tính toán. Họ cũng muốn nghiên cứu sâu hơn về cách so sánh dải Ngân hà của chúng ta với các thiên hà khác trong vũ trụ.

Tuấn Anh (Theo Daily Mail)