Khóc cười nhận cổ tức tiền mặt

Chứng khoán, niềm tin và biến động
2012: Chứng khoán vỡ mật vì đại gia
Nhà đầu tư chứng khoán quay về “máng cũ”

Kiếm mật cổ tức

Trong năm 2012, rất nhiều công ty niêm yết lên kế hoạch trả cổ tức hấp dẫn. Quán quân hiện tại thuộc về Công ty cổ phần (CTCP) Cáp treo Núi Bà Tây Ninh với kế hoạch trả cổ tức tiền mặt lên tới 70% mệnh giá.

Thấp hơn chút ít, CTCP Thủy sản Bến Tre (ABT) dự kiến trả cổ tức 60% mệnh giá. Đường Ninh Hòa (NHS), Thiết bị Siêu thanh (ST8), Đường KonTum (KTS), Cao su Phước Hòa (PHR)... lên kế hoạch trả cổ tức bằng tiền đến 30% mệnh giá.

Các công ty lớn, đầu ngành đang kinh doanh hiệu quả cũng đặt chỉ tiêu trả cổ tức ở mức khá lên tới 20% mệnh giá, như CTCP Nhựa Bình Minh (BMP), Khoáng sản Bình Định (BMC).

Tuy nhiên, các doanh nghiệp quy mô nhỏ tỏ ra không thua kém khi quyết tâm giữ chân các cổ đông trung thành bằng cách trả cổ tức khá hào phóng trong thị trường xuống giá: Công viên nước Đầm Sen (DSN) trả cổ tức tiền mặt tới 36% mệnh giá, Khoáng sản Hà Giang (HGM) tạm ứng cổ tức tiền mặt đợt 1 lên tới 70% mệnh giá...

Vào giai đoạn thị trường trầm lắng, "khẩu vị” của giới đầu tư đang thay đổi đáng kể so với trước kia. Thay vì theo dấu theo các cổ phiếu nóng, bây giờ hình thành một lớp đầu tư thích đầu tư ăn chắc mặc bền. Tiền mặt được xem là vua trong giai đoạn khủng hoảng.

Vì vậy, họ thích mua cổ phiếu của các công ty hoạt động ổn định để có khả năng trả cổ tức tiền mặt với thị giá cao hơn lãi suất tiền gửi ngân hàng. Tính toán này có hai mục đích: giới đầu tư vẫn thu được lợi tức ngang bằng hoặc cao hơn mức 10- 12% như tiền tiết kiệm. Nếu thị trường phục hồi, giá cổ phiếu tăng, nhà đầu tư còn có cơ hội tăng lợi nhuận từ việc chênh lệch giá.

Trên sàn không hiếm các cổ phiếu như vậy. Chẳng hạn, CTCP Đường Ninh Hòa (NHS) đã thanh toán cổ tức tiền mặt cho các cổ đông 3.000 đồng/CP. So với mức giá xoay quanh 15.000 đồng hiện tại, tỷ suất lợi tức khi mua cổ phiếu NHS lên xấp xỉ 20%. Tương tự với cổ tức tiền mặt đã trả 1.500 đồng/CP SEC của Mía đường Gia Lai cho tỷ suất sinh lời vào khoảng 16%...

Trong báo cáo thường kỳ của các công ty chứng khoán lớn, đa phần đưa ra lời khuyên với các nhà đầu tư dài hạn là có thể tích lũy những cổ phiếu có tỷ suất sinh cao cho mục đích đầu tư an toàn. "Săn" những công ty trả cổ tức cao, tỷ suất lợi nhuận hấp dẫn như trên là cách đầu tư khôn ngoan của những nhà đầu tư giàu kinh nghiệm.

Nếm nhầm bánh vẽ

Tuy nhiên, không hiếm những trường hợp cổ đông được nếm "bánh vẽ” cổ tức. Chẳng hạn, CTCP Sông Đà 9 (SD9) vừa trả cổ tức tiền mặt 1.200 đồng/CP. So với mức giá xoay quanh mức 7.000 đồng/CP, tỷ suất lợi tức lên tới 17%. Tuy nhiên đây là cổ tức tiền mặt của năm 2011 và thời điểm chốt danh sách diễn ra đã rất lâu.

Theo kế hoạch sắp tới đây CTCP Sông Đà 7 mới thanh toán cổ tức tiền mặt 1.600 đồng/CP nợ từ năm 2010. Trước đó SD7 đã một lần xin khất trả cổ tức do với lý do thu hồi tiền bán hàng, công nợ không đúng kế hoạch.

Thậm chí cổ đông của CTCP Đầu tư và Phát triển Du lịch Vinaconex (VCR) sẽ phải mỏi mòn ngóng chờ đến đến năm 2013 mới được nhận cổ tức năm 2010 khi VCR phải tập trung vốn đầu tư dự án, Công ty chưa thu xếp được nguồn tiền để thanh toán.

Sau mùa đại hội cổ đông một trong những lý do thuyết phục cổ đông mua cổ phiếu của là kế hoạch cổ tức. Trả cổ tức bằng tiền công ty niêm yết đã tạo niềm tin cho không ít cổ đông về sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều kế hoạch chỉ ở mức trên giấy.

Chẳng hạn, mới đây CTCP Vinaconex 7 (VC7) xin giảm một loạt chỉ tiêu kinh doanh, trong đó cổ tức giảm từ 12% xuống còn 6%. Bao bì Bình Dương (HBD) đánh giá lại hiệu quả kinh doanh và xin giảm cổ tức xuống mức 10-15% so với thông lệ 20-25% những năm trước. Thậm chí, trong đại hội cổ đông thường niên mới đây, cổ đông tố Vận tải Sài Gòn Tourist (STT) đang nợ cổ tức từ năm 2009!

Theo chuyên gia chứng khoán độc lập Phạm Kinh Luân, để tránh các cạm bẫy đầu tư hưởng cổ tức nhà đầu tư nên chú ý một số điều. Thứ nhất, tỷ lệ trả cổ tức hiện nay được công bố trên mệnh giá chứ không phải thị giá. Điều này dễ gây nhầm lẫn.

Chẳng hạn Vinamilk công bố trả cổ tức 30% mệnh giá nhưng so với thị giá thì thực chất tỷ suất lợi nhuận chỉ vào khoảng vài %. Thứ hai, đầu tư hưởng cổ tức nhà đầu tư cần quan tâm triển vọng thực hiện. Đó là nguồn tiền thực hiện - việc phân tích hoạt động của công ty trên báo cáo tài chính. Hoạt động của công ty trong quá khứ và triển vọng ngành hiện tại và tương lai.

Một chuyên gia chứng khoán lưu ý cổ tức chỉ có ý nghĩa khi gắn với đầu tư dài hạn. Việc nắm cổ phiếu trả cổ tức cao trong ngắn hạn tỏ ra không hợp lý khi vào ngày chốt quyền, giá cổ phiếu sẽ bị giảm tương ứng.

Khả năng phục hồi ngay sau đó không chắc chắn do thị trường chưa có động lực phục hồi. Có thể, sau khi điều chỉnh kỹ thuật, giá nhiều cổ phiếu tiếp tục đi xuống trong ngắn hạn. Đây là một cạm bẫy mà giới đầu tư cần cẩn trọng.

(Theo DNSG)