- Môi trường kinh doanh của Việt Nam xếp thứ 68 trên tổng số 190 nền kinh tế, tăng 14 bậc so với năm ngoái. Thế nhưng Việt Nam vẫn chỉ ở vị trí thứ 5 trong ASEAN. Chúng ta đã cải cách tốt nhưng các nước cũng không ngừng tiến bộ vì thế để lọt top đầu Đông Nam Á vẫn còn một chặng đường dài.

Môi trường kinh doanh Việt Nam tăng 9 bậc

Kết quả tích cực

Báo cáo môi trường kinh doanh 2018 được Ngân hàng Thế giới công bố ngày 31/10 đã ghi nhận nhiều điểm sáng tích cực của Việt Nam.

Theo đó, môi trường kinh doanh của Việt Nam xếp thứ 68 trên tổng số 190 nền kinh tế, tăng 14 bậc so với năm ngoái (năm ngoái Việt Nam xếp thứ 82/190 nền kinh tế).

Báo cáo của Ngân hàng Thế giới ghi nhận: Việt Nam và Indonesia là 2 nước thực hiện nhiều cải cách nhất trong 15 năm qua, trong đó mỗi nước cùng có 39 cải cách.

Đánh giá mức tăng 14 bậc của Việt Nam, bà Nguyễn Minh Thảo, Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương cho rằng: Đây là mức tăng bậc nhiều nhất trong thập niên qua. Điểm số chung tăng 2,85 điểm phần trăm. Kết quả tích cực này đạt được bởi 8/10 chỉ số tăng điểm (không có chỉ số nào giảm điểm), 6/10 chỉ số tăng bậc.

Theo bà Nguyễn Minh Thảo, những cải thiện về môi trường kinh doanh được quốc tế ghi nhận như trên là kết quả của hàng loạt các giải pháp Chính phủ đã và đang thực hiện nhằm tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, điển hình như: ban hành và chỉ đạo sát sao việc thực hiện các Nghị quyết số 19 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh; Nghị quyết số 35…

{keywords}

Bình luận về mức tăng bậc này, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam) cũng cho rằng: Các năm trước có chỉ số chuyển biến nhanh, có cái chậm hơn nhưng năm nay có tới 8 chỉ số đều tăng và tăng rất mạnh. Điều này cho thấy sự chuyển động đồng đều của các bộ ngành và vai trò rất rõ của Chính phủ. Tuy nhiên, cũng phải ghi nhận là các cải cách có độ trễ nhất định. Như cải cách trong lĩnh vực nộp thuế hay tiếp cận điện năng đã được thực hiện 3-4 năm nay nhưng trong 2 năm gần đây kết quả xếp hạng mới thể hiện một cách rõ nét nhất.

Ông Tuấn phân tích, như lĩnh vực thuế, những cải cách được thực hiện từ năm 2015 – 2016 nhưng đến nay mới có thể thấy rõ những tác dụng như: Một luật sửa 6 luật liên quan đến thuế hay một nghị định sửa 5 nghị định về thuế. Những sửa đổi này giờ cũng mới mang lại kết quả được ghi nhận.

Báo cáo môi trường kinh doanh 2018 cũng ghi nhận nhiều lĩnh vực có sự thay đổi khá mạnh mẽ. Chẳng hạn lĩnh vực thuế, trước đây, nộp thuế và bảo hiểm xã hội luôn xếp thứ hạng thấp trong xếp hạng Môi trường kinh doanh. Nhưng giờ đây lại là lĩnh vực có sự cải thiện ngoạn mục khi tăng 81 bậc, lên xếp vị trí 86/190.

Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng sự tăng bậc mạnh mẽ này vẫn hơi chậm khi thể hiện qua vị trí trong bảng xếp hạng. Vì lĩnh vực thuế đã có rất nhiều thay đổi thời gian qua, từ thay đổi về khuôn khổ pháp lý, trong đó có những thay đổi rất quan trọng. Ví dụ trước đây, khai thuế VAT, thuế GTGT thực hiện mỗi tháng, nay đã thay đổi thành khai thuế theo quý giúp số lần khai thuế từ 12 lần/năm giảm xuống còn 4 lần/năm. Đây là sự thay đổi rất đáng kể.

“Tuy nhiên, dù có cải cách nhưng nhìn trên bảng xếp hạng, có thể thấy thời gian, không gian cải cách trong lĩnh vực thuế vẫn còn nhiều. Thời gian nộp thuế hiện giảm rất mạnh nhưng vẫn là mức cao và khoảng cách vẫn còn xa so với các nước khác trong khu vực ASEAN. Ngành thuế cần tiếp tục có nhiều cải cách mạnh mẽ hơn nữa”, ông Tuấn phân tích.

Việt Nam tăng một, các nước tăng gấp nhiều lần

Trong bảng xếp hạng môi trường kinh doanh 2018, Việt Nam hiện đứng sau 5 nước trong khu vực ASEAN, gồm: Singapore (thứ 2); Malaysia (thứ 24); Thái Lan (thứ 26); và Brunei (thứ 56); nhưng đứng trên Indonesia (thứ 72) và Philippines (thứ 113).

Đáng chú ý là trong năm nay, cùng với Việt Nam, 3 nước gồm Thái Lan, Indonesia và Brunei cũng có sự tăng hạng vượt bậc và thậm chí nhanh hơn Việt Nam. Cụ thể là: Thái Lan tăng 20 bậc; Indonesia tăng 19 bậc; Brunei tăng 16 bậc. Trong đó, 2 năm gần đây, Indonesia và Brunei liên tục có sự tăng hạng đáng kể và với tốc độ nhanh hơn nước ta. Năm 2016, Indonesia tăng 15 bậc, Brunei tăng 25 bậc.

“Với đà cải cách mạnh mẽ của các nước trong khu vực thì mục tiêu Việt Nam đạt mức độ trung bình của các nước ASEAN 4 trên các chỉ tiêu về môi trường kinh doanh sẽ trở nên thách thức và đòi hỏi chúng ta phải quyết tâm và nỗ lực nhiều hơn”, bà Nguyễn Minh Thảo chia sẻ.

Chung quan điểm này, ông Đậu Anh Tuấn cho rằng: Nếu chúng ta chỉ hài lòng với xếp hạng môi trường kinh doanh thì không thể đủ được. Cải thiện các quy định phù hợp thông lệ quốc tế cũng là nhu cầu rất cần thiết. Có thể nói Chính phủ đang làm rất tốt nhưng cần đảm bảo doanh nghiệp thụ hưởng được các thủ tục hành chính thuận lợi, phải đảm bảo doanh nghiệp không bị phân biệt đối xử, không bị thuế, hải quan hành. Mọi thứ phải tin cậy, minh bạch, thuận lợi.

Ông Đậu Anh Tuấn lưu ý: “Cũng phải nhớ rằng, Việt Nam tăng hạng nhưng các nước khác như Indonesia, Malaysia…cũng có sự thay đổi rất mạnh mẽ. Dù tăng bậc mạnh nhưng chỉ xét trong ASEAN, Việt Nam vẫn mới chỉ trong top 5, chưa lọt được vào top 4, top 3. Vì vậy, cho rằng mình đã làm tốt rồi thì khó có thể thay đổi được so với sự thay đổi cạnh tranh từ các nước”.

“Việt Nam chúng ta chưa thể hài lòng với kết quả hiện tại và cần cố gắng hơn nữa trong kết quả Môi trường kinh doanh”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Lương Bằng