Đắt đỏ rau hữu cơ: Ba năm ủ đất, bắt sâu bằng tay

- Hàng chục ha rau hữu cơ đang vào độ phát triển xanh tốt được các công nhân của trang trại cặm cụi, miệt mài dùng tay vạch từng chiếc lá để bắt những con sâu, nhổ từng cọng cỏ... 

Dẫn chúng tôi đi thăm trang trại trồng rau xanh lớn nhất vùng Nghĩa Đàn (Nghệ An), anh Trần Hoài Thanh, kỹ sư quản lý sản xuất tại đây, cho biết, diện tích toàn bộ trang trại rau hữu cơ là 19,6ha, trong đó hơn 14ha là để trồng rau hữu cơ, số còn lại là vùng đệm để cách ly với diện tích sản xuất nông nghiệp của người dân bằng đường hoặc hàng rào cây xanh khác.

“Ngay cả vùng cách ly cũng phải trồng theo tiêu chuẩn hữu cơ, cây trồng khác với rau hữu cơ chứ không được dùng cây cùng loại”, anh Thanh nói.

Theo anh Thanh, cây trồng tại trang trại FVF này đều tuân theo quy định của bộ tiêu chuẩn Hữu cơ của Mỹ  và châu Âu. Toàn bộ đất trồng đều qua thời gian chuyển đổi 3 năm (không sư dụng hóa chất), nguồn nước được kiểm tra đảm bảo theo quy định hữu cơ, cây trồng được lấy giống từ tự nhiên tại địa phương, giống hữu cơ hoàn toàn không sử dụng giống biến đổi gien.

Hàng chục ha trồng rau hữu cơ được cấp chứng nhận đạt chuẩn Âu - Mỹ của một trang trại rau tại Nghệ An

Trong khi đó, quá trình trồng và chăm sóc chỉ sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hữu cơ. Toàn bộ trang trại và dụng cụ sản xuất đều được cách ly và có biện pháp phòng tránh nhiễm chéo hóa chất.

Bên cạnh đó, tất cả công nhân trong trang trại đều được tập huấn về canh tác bởi chuyên gia nước ngoài. Việc ghi chép, lưu trữ các hồ sơ giấy tờ phải tuân theo quy chuẩn hữu cơ để luôn có thể truy xuất nguồn gốc của bất kỳ sản phẩm nào.

Tương tự, tại Trang trại rau hữu cơ Hữu Minh rộng 6ha của anh Nguyễn Đăng Hùng ở Mộc Châu (Sơn La) cũng đang áp dụng quy trình trồng rau hữu cơ theo tiêu chuẩn của Mỹ.

Anh Hùng chia sẻ, từ công tác làm đất, gieo trồng cho đến khâu chăm sóc và thu hoạch đều được làm thủ công bằng tay. Trong khi đó, phân bón được anh thay toàn bộ bằng phân bò đã ủ hoai mục, tuyệt đối không dùng các loại phân, thuốc hóa học phun tưới lên rau.

"Khó khăn nhất khi trồng rau hữu cơ theo tiêu chuẩn của Mỹ là khâu diệt sâu bọ. Vì không thể dùng thuốc trừ sâu nên ngày nào công nhân cũng phải cặm cụi bên những luống rau, bắt từng con một, cực kỳ vất vả và mất công", anh Hùng nói.

Thừa nhận chuyện trên, anh Trần Hoài Thanh cũng cho biết, trồng rau hữu cơ khó khăn nhất là vấn đề quản lý dịch hại. Nếu sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật hữu cơ được phép thì hàm lượng phải rất nhẹ, sâu rất khó chết. Do đó, phải trực tiếp đi bẫy, bắt bằng tay, trồng xen các cây trồng với nhau để đảm bảo sinh thái của vùng và hạn chế được sâu bệnh”. 

Anh Thanh cũng cho biết, thường năng suất của loại rau này thấp, chỉ đạt 50-60% so với rau thường. Ngoài ra, từ lúc thu hoạch đến khi rau lên kệ hàng buộc phải từ 10-12 tiếng. Rau thường được thu hoạch vào buổi chiều, sau đó đóng hàng và vận chuyển ra Hà Nội ngay trong đêm.

Nói về công việc trồng và chăm sóc rau hữu cơ theo chuẩn quốc tế, chị Đinh Thị Tuyên ở xã Nghĩa Sơn (Nghĩa Đàn, Nghệ An) chia sẻ, công việc chính của chị là trồng rau, nhổ cỏ và bắt sâu.

“Ở những vùng trồng rau khác, rau được phun thuốc trừ sâu nhưng ở đây, công nhân phải ngồi vạch lá bắt từng con một. Ngày nào cũng như ngày nào cho đến khi cắt bán nên rau này cực kỳ sạch, thậm chí có thể ăn sống ngay tại ruộng”, chị Tuyên nói.

Ạm Thanh tiết lộ, trang trại có 37 loại rau được cấp chứng nhận đạt chuẩn rau hữu cơ Organic. Tuy nhiên, do quy trình canh tác phức tạp cộng với năng suất thấp nên giá rau hữu cơ dự kiến cao gấp 7-8 lần giá thành rau thường.

Một số hình ảnh về trang trại sản xuất rau hữu cơ ở Nghĩa Đàn - Nghệ An:

Toàn bộ vùng đất trồng rau hữu cơ của trang trại đều đã qua thời gian cách ly chuyển đổi 3 năm (không sử dụng hóa chất)

Xung quanh vùng trồng rau đều được cách ly với vùng sản xuất nông nghiệp của bà con nông dân bằng hàng rào cây xanh

Giống rau trồng theo chuẩn hữu cơ đều là giống tự nhiên ở địa phương, không dùng các giống rau biến đổi gen

Trang trại áp dụng phương pháp trồng xen canh các loại rau với nhau nhằm mục đích tạo cân bằng sinh thái, giúp hạn chế sâu bệnh

Do không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học nên các công đoạn nhổ cỏ đều phải làm thủ công bằng tay

Đặc biệt, công nhân ở trang trại đều phải vạch lá bắt từng con sâu bằng tay

Rau hữu cơ trồng chỉ cho năng suất bằng 50-60% so với rau thông thường

Do quy trình sản xuất khắt khe, chủ yếu làm thủ công nên giá rau hữu cơ trồng ở trang trại dự kiến bán ra thị trường đắt gấp 7-8 lần giá rau thường

Bảo Hân