Quyết đấu với giá vàng

Trao đổi sau khi có dự thảo quyết định của Thủ tướng về mua bán vàng miếng trên thị trường trong nước, chuyên gia từ Vụ Ngoại hối – NHNN cho biết, cơ quan này đã thảo sẵn các văn bản hướng dẫn, các điều kiện kỹ thuật và chuẩn bị sẵn nguồn lực… để tham gia thị trường. Cùng với những thuận lợi từ việc thiết lập quản lý thị trường vàng trong thời gian qua, NHNN tin rằng sự can thiệp trực tiếp này sẽ nhanh chóng mang lại hiệu quả: chấm dứt sự chênh lệch giá vàng trong và ngoài nước bất hợp lý như một thách thức lớn nhất trong thời gian qua.

Động thái này của NHNN được đưa ra chỉ khoảng 2 tuần sau khi thực hiện bước chuyển đổi, thiết lập hệ thống kinh doanh vàng miếng trên cả nước. Dù còn còn có những bất cập ban đầu của một quá trình chuyển đổi thì lần đầu tiên Việt Nam đã có một hệ thống mua bán vàng miếng đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn và có thể kiểm soát được đề bảo vệ quyền lợi cho người mua và thực thi quản lý của nhà nước.

Trước đó, NHNN đã có bước đi chiến lược khi yêu cầu tất cả các tổ chức tín chấm dứt huy động và cho vay bằng vàng. Mặc dù, việc thực thi không hề dễ dàng khi đối mặt với rất nhiều vấn đề khó phát sinh… khiến cơ quan quản lý đã nhiều lần phải lùi thời điểm tất toán cuối cùng. Trong khi đó, không ít ngân hàng thương mại cũng phải trả một cái giá đắt, chấp nhận thua lỗ để rút lui khỏi cuộc chơi vàng.

Kết quả là, cho đến những ngày đầu năm 2013, đa số các ngân hàng đã cơ bản hoàn tất việc chấm dứt huy động và cho vay. Lãnh đạo NHNN cũng cho biết, lực mua trong thời gian gần đây đã giảm mạnh khi nhu cầu của các tổ chức tín dụng đã gần hết.

Trước đây, nhu cầu mua vàng tăng mạnh và tập trung vào một số thời điểm giá vàng thế giới biến động khiến giá vàng trong nước bị làm giá, tăng cao bất thường, chênh lệch lớn so với thế giới là do các tổ chức tín dụng đẩy mạnh mua vào. Hay nói cách khác, huy động và cho vay vàng chính là nguyên nhân sâu xa khiến vàng bị thao túng, gây chênh lệch lớn so với thế giới.

Thực tế cho thấy, từ khi các ngân hàng phải đẩy mạnh mua vàng để tất toán huy động và cho vay thì chênh lệch giá vàng đã bị đẩy lên rất cao. Tuy nhiên gần đây, khi nhu cầu vàng từ các ngân hàng giảm thì chênh lệch giá đã giảm từ trên 5 triệu xuống còn quanh mức 3 triệu đồng. Hệ thống kinh doanh vàng cũng ghi nhận sự sụt giảm mạnh của doanh số mua bán. Thậm chí, tại thời điểm chuyển đổi hệ thống kinh doanh vàng miếng, đã có những đối tượng đầu cơ với hy vọng giá cả sẽ biến động để kiếm lời nhưng đã thất bại khi giá vàng không chỉ giảm theo giá thế giới mà còn giảm mạnh hơn do thu hẹp chênh lệch.

Với một hệ thống kinh doanh vàng miếng được kiểm soát; loại bỏ được nhu cầu lớn nhất gây bất ổn trên thị trường nên cơ quan quản lý tỏ ra khá tự tin khi cho rằng, thời gian đầu thực hiện can thiệp trực tiếp vào thị trường NHNN sẽ chủ yếu bán vàng ra nhưng nhu cầu sẽ không quá lớn và mọi thứ hoàn toàn có thể nằm trong tầm kiểm soát để đưa giá vàng sớm về mức phù hợp.

Đã rất nhiều năm, thị trường vàng trong nước gây tác động xấu đến nền kinh tế nhất là về biến động giá cả, đầu cơ gây náo loạn thị trường, ảnh hưởng đến thị trường ngoại hối.

Năm ngoái, sau khi có Nghị định 24, NHNN đã công nhận SJC là thương hiệu vàng miếng quốc gia, đưa việc sản xuất vàng miếng thuộc độc quyền của nhà nước. Bên cạnh đó, suốt cả năm 2012, dù phải chịu rất nhiều sức ép nhưng Ngân hàng Nhà nước đã kiên quyết không cho nhập vàng. Dù đã có nhiều phản ứng do những hệ quả của điều chỉnh chính sách gây ra những một điều thừa nhận là vàng không còn gây ảnh hưởng đến ngoại hối góp phần khiến thị trường ngoại hối đã đi vào quỹ đạo ổn định. Không có những cơn tăng giá bất thường trên chợ đen và NHNN cũng thực hiện được cam kết ổn định tỷ giá của mình. Cùng với đó, việc buôn bán vàng lậu cũng đã dần bị triệt tiêu.

Sau những bước đi đầu tiên chấm dứt sự ảnh hưởng của vàng lên ngoại tệ, loại bỏ những nhân tố lớn gây bất ổn, thiết lập được một thị trường có kiểm soát… Ngân hàng Nhà nước đang tiến đến mục tiêu là giảm chênh lệch, đưa giá vàng trong nước về mức phù hợp với giá thế giới. Đây là một hiệp đấu nữa với giá vàng và sau những gì đã diễn ra, người ta đang chờ đợi những hành động tiếp theo của NHNN.

Và nếu đúng như dự báo của NHNN, sẽ không phải chờ lâu để có kết quả chứng minh. Chúng ta hãy chờ xem cuộc đấu với giá vàng, để xem chệnh lệch giá vàng có còn là thách thức không thể vượt qua?

Lê Khắc