Tổng thống Barack Obama nói, vụ tấn công khiến đại sứ Mỹ tại Libya và 3 công dân Mỹ thiệt mạng là "vô nhân đạo". Ông thề truy lùng thủ phạm đồng thời ra lệnh siết chặt an ninh ngoại giao toàn cầu.



Đại sứ Christopher Stevens và những người Mỹ khác thiệt mạng sau khi các tay súng Hồi giáo tấn công lãnh sự quán Mỹ và một ngôi nhà an toàn ở Benghazi vào tối 11/9. Những kẻ tấn công là một phần của một đám đông hỗn tạp đổ lỗi cho Mỹ về bộ phim mà họ cho rằng xúc phạm Nhà tiên tri Mohammad.

Với người Hồi giáo, bất cứ một sự miêu tả Nhà Tiên tri nào đều là báng bổ và hình biếm họa của Nhà Tiên tri trong quá khứ từng làm nổ ra các cuộc biểu tình khắp thế giới Hồi giáo. Giới truyền thông Mỹ nói, bộ phim do một người Mỹ gốc Israel sản xuất. Các đường link internet cho thấy đó là Sam Bacile, một cái tên có thể có nguồn gốc Ai Cập.

Tấn công có tổ chức?

Bạo lực ở phía đông thành phố, cái nôi của phong trào nổi dậy chống Gaddafi - phong trào được Mỹ ủng hộ, diễn ra vào thời điểm Mỹ tưởng niệm 11 năm ngày bị khủng bố tấn công.

Một cuộc tấn công khác cũng xảy ra tại đại sứ quán Mỹ ở Cairo, với những người biểu tình - gồm cả người Hồi giáo và các cổ động viên bóng đá trong độ tuổi thiếu niên, giật và đốt quốc kỳ Mỹ.

Stevens, 52 tuổi, trở thành đại sứ Mỹ đầu tiên bị giết trong một cuộc tấn công kể từ khi ông Adolph Dubs, phái viên Mỹ tại Afghanistan, thiệt mạng trong một âm mưu bắt cóc năm 1979.

Các quan chức chính phủ Mỹ cho rằng vụ tấn công ở Benghazi có thể đã được lên kế hoạch từ trước và có nhiều dấu hiệu cho thấy các thành viên của một nhóm chiến binh tự xưng là Ansar al Sharia (những người ủng hộ luật Hồi giáo) có thể có liên quan.

Cũng theo các quan chức này, tin tức trong vùng cho thấy các thành viên của một nhánh Al Qaeda tại Bắc Phi - nhóm Hồi giáo Maghreb cũng có dính líu. "Nó mang dấu ấn của một cuộc tấn công có tổ chức", một quan chức Mỹ nói.

Một quan chức Mỹ nói Washington đã ra lệnh sơ tán toàn bộ các nhân viên Mỹ từ Benghazi tới Tripoli và giảm số lượng nhân viên tại thủ đô của Libya tới mức khẩn cấp.

Quân đội Mỹ điều hai tàu khu trục hải quân tới bờ biển Libya, giúp chính quyền của Tổng thống Obama có thể dễ dàng tiến hành bất cứ hành động nào trong tương lai nhằm vào các mục tiêu của Libya. Quân đội cũng phái một đội an ninh chống khủng bố thuộc quân đoàn thủy quân lục chiến tới Libya để tăng cường an ninh.

Bạo lực dễ lây lan

Bạo lực ở Benghazi và Cairo có khả năng lan sang các quốc gia Hồi giáo khác.

Cảnh sát đã bắn hơi cay vào đám đông biểu tình bên ngoài đại sứ quán Mỹ ở Tunisia và hàng trăm người tụ tập phía trước đại sứ quán Mỹ ở Sudan. Tại Morocco, hàng chục người biểu tình đốt cờ Mỹ và hô vang các khẩu hiệu gần lãnh sự quán Mỹ tại Casablanca.

Tổng thống Mỹ tuyên bố, thế giới phải đoàn kết chống lại những hành động tàn bạo như vụ tấn công ở Libya. Nhà lãnh đạo này cũng ra lệnh tăng cường an ninh tại các khu vực ngoại giao Mỹ trên toàn cầu.

Lãnh sự quán Mỹ ở Libya bị phóng hỏa

Lãnh đạo Libya Mohammed Magarief đã xin lỗi Mỹ về vụ tấn công.

Về vụ tấn công khiến đại sứ Mỹ thiệt mạng tại Libya, Nga đã bày tỏ lo ngại sâu sắc đồng thời nhấn mạnh thế giới phải hợp tác chống lại "con quỷ khủng bố". Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói, ông bị sốc về vụ việc xảy ra và chuyển lời chia buồn tới các nạn nhân.

Vụ tấn công sẽ làm Mỹ thay đổi quan điểm?

Những vụ tấn công mới xảy ra có thể làm thay đổi thái độ của Mỹ với làn sóng cách mạng khắp thế giới Ả rập, vốn lật đổ các nhà lãnh đạo ở Ai Cập, Libya và Tunisia và đưa lực lượng Hồi giáo lên nắm quyền.

Bạo lực cũng tác động tới cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ vào 6/11 tới.

Ứng viên Tổng thống đảng Cộng hòa Mitt Romney, đối thủ của Tổng thống Obama trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng, đã chỉ trích phản ứng của Tổng thống về vụ việc vừa qua. Mitt Romney nói, những gì xảy ra làm cho Obama trông yếu ớt khi người biểu tình tấn công các phái bộ Mỹ

Vụ tấn công nhằm vào người Mỹ ở Libya làm dấy lên những câu hỏi về tương lai sự hiện diện ngoại giao của Mỹ tại Libya, mối quan hệ giữa Washington và Tripoli và tình hình an ninh bất ổn ở Libya sau khi Gaddafi bị lật đổ.

Các nhân chứng cho hay, trong đám đông tấn công lãnh sự quán Mỹ có cả thành viên bộ lạc, các tay súng, chiến binh. "Những người biểu tình đi quanh khu nhà để tìm người Mỹ, họ chỉ muốn tìm một người Mỹ và họ sẽ bắt một người".

  • Hoài Linh (Theo Reuters, AP)