Từ 8 giờ sáng nay (20/10, giờ Việt Nam), hai ứng viên Tổng thống Mỹ, Donald Trump và Hillary Clinton, tiến hành tranh luận trực tiếp lần cuối cùng.
Tóm tắt một số nội dung cơ bản:
- Đây là cuộc tranh luận trực tiếp thứ ba và cũng là cuộc tranh luận trực tiếp cuối cùng giữa hai ứng cử viên Tổng thống Mỹ.
- Trước đó, hai ứng viên đã có 2 cuộc tranh luận nảy lửa nhưng lần ba này sẽ còn nóng hơn do có hàng loạt bất ngờ vừa nảy sinh liên quan cả hai ứng viên.
- Cuộc tranh luận lần này diễn ra vào 21 giờ ngày 19/10 theo giờ miền đông ở Bắc Mỹ (tức 8 giờ sáng 20/10, giờ Việt Nam) tại trường Đại học Nevada, thành phố Las Vegas, bang Nevada.
- Thời gian tranh luận là 90 phút, được chia thành 6 phần cho 6 chủ đề khác nhau, mỗi phần kéo dài khoảng 15 phút.
- Các chủ đề tranh luận gồm: chính sách nhập cư, điểm nóng trên thế giới, kinh tế, nợ và các quyền hạn, tòa án tối cao và khả năng phù hợp làm tổng thống của các ứng viên.
- Đảm nhận vai trò điều phối lần này là Chris Wallace, người dẫn chương trình nổi tiếng của Fox News.
- Hai ứng cử viên có hai phút để trả lời câu hỏi từ người điều phối lúc mở đầu mỗi phần tranh luận. Sau đó, họ sẽ đưa ra ý kiến phản bác đối phương. Cuối cùng, người điều phối sẽ đưa ra các câu hỏi khác để mở rộng chủ đề tranh luận.
- Ứng viên đảng Dân chủ Hillary Clinton đang tiếp tục chiếm thế thượng phong trong các cuộc thăm dò dư luận trước thềm cuộc tranh luận thứ ba.
- Nhiều nhà quan sát cho rằng, trung tâm ở cuộc tranh luận lần ba này không phải là Trump mà là Hillary. Liệu cựu Ngoại trưởng Mỹ có tránh mắc phải những lỗi lớn hay không.
Xem thêm: Tin thế giới, Bầu cử Tổng thống Mỹ 2016
Ban Quốc tế
9h40
Tranh luận kết thúc
Người điều phối chương trình cảm ơn hai ứng cử viên đã tham gia cuộc tranh luận cuối cùng và tuyên bố kết thúc sự kiện.
9h35
Câu hỏi cuối cùng
Wallace đặt câu hỏi cuối cùng: "Tại sao người Mỹ nên bầu cho ông/bà?"
Bà Hillary nói: "Tôi đang vươn tới mọi người dân Mỹ. Chúng ta cần tất cả mọi người chung sức xây dựng đất nước. Chúng ta cần tài năng, kỹ năng, năng lượng và tham vọng. Tôi biết rõ trách nhiệm to lớn phải bảo vệ đất nước của chúng ta, và tôi hy vọng các bạn cho tôi một cơ hội phục vụ ở vị trí Tổng thống của các bạn".
Trump: "Chúng ta sẽ làm cho nước Mỹ hùng mạnh một lần nữa". Nói về điều gì đang không ổn với nước Mỹ, Trump tuyên bố: "Chúng ta không thể chấp nhận Obama thêm 4 năm nữa, và đó là Hillary".
9h31
Trump nói Hillary "độc ác"
Wallace hỏi liệu Hillary có cân nhắc tới một thỏa thuận gồm cả tăng thuế để cứu vãn chương trình y tế, phúc lợi, thất nghiệp không. Cựu ngoại trưởng đáp, bà sẽ tăng thuế đối với người giàu có.
Người điều phối Chris Wallace. (Ảnh: Reuters) |
Trump lập tức chỉ trích: "Thật là một người phụ nữ độc ác"
Clinton phớt lờ Trump và nói: "Kế hoạch thuế của Trump sẽ gây hậu quả thảm khốc với an sinh xã hội và chăm sóc y tế".
9h30
Về nợ quốc gia
Trả lời câu hỏi này của người điều phối, tỷ phú Trump: "Chúng tôi sẽ tạo ra một cỗ máy kinh tế với nhiều điểm thích hợp mà đất nước chưa từng chứng kiến trước kia". Hứa hẹn tăng trưởng 6% ở nền kinh tế Mỹ".
Trong khi đó, Hillary nói: "Trump đã chỉ trích chính phủ của chúng ta suốt nhiều thập niên". "Nếu bạn nghiên cứu về nợ, tôi trả cho mọi thứ tôi đang đề xuất. Tôi không thêm một xu nào vào nợ quốc gia – Tôi coi điều đó rất nghiêm túc".
"Vì vậy, khi tôi nói về cách thức chúng ta sẽ chi trả cho giáo dục và sức khỏe, tôi đã nói rõ rằng chúng ta sẽ tới nơi đâu có mặt đồng tiền - sẽ yêu cầu người giàu phải trả đúng phần của họ. Chúng ta sẽ quay trở lại để tái xây dựng tầng lớp trung lưu".
9h18
Vấn đề Syria
Wallace hỏi Trump về tuyên bố của ông trong cuộc tranh luận gần nhất là "Aleppo đã thất thủ". Trump trả lời: "Aleppo là một thảm họa. Và chủ yếu là do Hillary Clinton. Assad hóa ra cứng rắn hơn nhiều, thông minh hơn nhiều so với bà ấy hay Obama. Ông ta liên minh với Nga và với Iran".
"Chúng ta đang hậu thuẫn quân nổi dậy, nhưng chúng ta không biết quân nổi dậy là ai. Và nếu họ đã lật đổ được Assad – và ông ấy là một gã tồi – thì các bạn có thể kết thúc tồi tệ hơn cả Assad. Nếu bà ấy không làm gì thì chúng ta đã tốt hơn nhiều rồi".
Wallace hỏi Clinton về vấn đề bà ủng hộ khu vực cấm bay ở Syria và nguy cơ Mỹ đối đầu với quân đội Nga, Syria có thể bùng phát chiến tranh.
"Tôi cho rằng khu vực cấm bay có thể giữ gìn mạng sống của nhiều người. Sẽ mất nhiều thời gian để thương thuyết song sẽ không thể làm điều đó trong ngày đầu tiên", ứng viên đảng Dân chủ cho hay.
9h15
Vấn đề tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS)
Người điều phối Wallace chuyển sang "những điểm nóng ở nước ngoài" và đặt câu hỏi liệu ứng viên Tổng thống hai đảng Dân chủ và Cộng hòa có đưa quân Mỹ lấp vào chỗ trống ở Mosul mà IS để lại sau khi bị đánh bật hay không.
Clinton nói: "Tôi không ủng hộ việc đưa binh sĩ vào Iraq với tư cách là lực lượng chiếm đóng". Trump đáp: "Mosul quá buồn". Ông cho rằng, Mỹ "ngốc" vì đã từ bỏ "yếu tố gây ngạc nhiên" khi vạch kế hoạch chiến dịch chống IS.
"Các nhà lãnh đạo chúng ta muốn có đều đã đi cả rồi... Chúng ta sẽ giành lại Mosul, và hưởng lợi sẽ là Iran. Chúng ta không nhận được gì khi giành lại Mosul cả. Người chiến thắng sẽ là Iran", ứng viên đảng Cộng hòa nói.
Trump còn giải thích thêm, người Iraq định ra thời gian đánh chiếm lại Mosul để làm cho hình ảnh bà Clinton tốt đẹp trước cuộc bầu cử.
Hillary đáp: "Lại một lần nữa, Donald Trump nói bóng gió tới việc ông ấy ủng hộ xâm chiếm Iraq". "Tra Google điều đó. Bạn có thể thấy hàng chục nguồn tin làm rõ việc Trump ủng hộ chiếm Iraq, bạn cũng có thể nghe đoạn ghi âm mà ông ấy nói như vậy".
Trump ba lần ngắt lời Hillary rằng "không đúng", trong khi Hillary tiếp tục cáo buộc Trump luôn luôn tìm kiếm học thuyết âm mưu.
9h00
Thuế thu nhập
Wallace hỏi Hillary về những cáo buộc cho rằng Quỹ Clinton dính líu tới việc "trả tiền để chơi". Ứng viên đảng Dân chủ cho biết, "tôi xúc động khi nói về Quỹ Clinton - đó là một tổ chức từ thiện nổi tiếng thế giới và tự hào về những việc nó đã làm".
Ngay lập tức, tỷ phú Trump chặn ngang: "Đó là một tổ chức tội phạm". "Quỹ Clinton nhận tiền từ Ảrập Xê út và Qatar... Tại sao bà không trả lại số tiền đó?". Trump nói, ông từng ở Haiti và người dân ở đây ghét Clinton.
Đáp lại, Hillary chĩa mũi nhọn về Trump liên quan tới chính tổ chức của ông này. Trump từng dùng tiền của tổ chức này để giải quyết các vụ kiện và mua bức chân dung khổng lồ của chính mình.
Trump nói, mọi khoản tiền từ quỹ của ông đều đổ cho từ thiện. Ông đáp trả: "Nếu như bà Clinton không thích các luật về thuế, thì bà nên thay đổi chúng từ khi còn là Thượng nghị sĩ".
Cựu ngoại trưởng Mỹ tiếp tục nhấn mạnh vấn đề rằng không có cách nào để chứng minh là liệu Trump có nói thật không vì ông này không công bố bản hoàn thuế, cũng như không nộp thuế thu nhập.
Wallace hỏi Trump về cáo buộc của ông rằng cuộc bầu cử đang bị "gian lận", đặt câu hỏi liệu ông sẽ chấp nhận "hoàn toàn" kết quả bầu cử. Trump không trả lời câu hỏi này, và nói: "Tôi sẽ xem xét lúc đó... Tôi sẽ để anh chờ đợi".
Hillary nói: "Điều đó thật khủng khiếp". "Trump tuyên bố, bất cứ điều gì không diễn ra theo cách của ông ấy đều là gian lận chống lại ông ấy... đó không phải là cách thức dân chủ vận hành... Tôi thấy kinh hoảng khi ai đó là ứng viên đại diện cho một đảng lớn của chúng ta lại có quan điểm như vậy", bà nói.
Trump lập tức phản bác, cho rằng Hillary Clinton sẽ không bao giờ có thể tranh cử vào vị trí số 1 vì bê bối email của bà.
8h55
Tranh luận về tôn trọng nữ giới
Wallace hỏi Trump về những bình luận tục tĩu mà ông nói trong cuốn băng về việc sàm sỡ phụ nữ. "Những câu chuyện đó chủ yếu đều đã bị phơi ra rồi. Tôi tin chính chiến dịch của bà ấy (Hillary Clinton) đã làm vậy. Tôi thậm chí không xin lỗi vợ tôi, người đang ngồi ngay đây, bởi vì tôi chẳng làm gì cả", Trump đáp.
Trump cáo buộc bà Hillary trả tiền cho người biểu tình đến cuộc mít-tinh của ông ở Chicago, và chính bà có thể đã dùng những người phụ nữ cáo buộc ông tấn công tình dục. Đáp lại, Hillary khẳng định, "Donald Trump cho rằng làm mất thể diện của phụ nữ khiến ông ấy mạnh hơn".
"Hiện giờ, chúng ta đã biết Trump nghĩ gì và cư xử thế nào với phụ nữ. Con người của Donald Trump là như vậy. Hiện giờ, tất cả phụ thuộc vào chúng ta để chứng tỏ mình là ai, chúng ta muốn đoàn kết đất nước như thế nào", cựu Đệ nhất phu nhân nói.
Tỷ phú Trump nói "không ai tôn trọng phụ nữ hơn tôi đâu", và lập tức chuyển chủ đề sang máy chủ email của Hillary Clinton.
"Những câu chuyện đó đã được phơi bày phần lớn. Nhưng tôi muốn nói điều gì đó hơi khác chút. Những gì không được huyễn hoặc hóa lên chính là các email của bà ấy, khi bà ấy tiêu hủy 33.000 email một cách tội phạm sau khi phải điều trần trước Quốc hội... Đó là những gì các bạn nên bàn tới, không phải tưởng tượng ra, khi ai đó muốn nổi tiếng", ứng viên đảng Cộng hòa lên tiếng.
Trong khi đó, Hillary nói: "Trump chưa từng nhận trách nhiệm". "Đây là một kiểu mẫu rồi. Kiểu mẫu gây chia rẽ... ông ấy kích động bạo lực. Đó không phải là bản chất nước Mỹ", bà phát biểu.
8h49
Hillary tố Trump "nước mắt cá sấu"
Wallace nhấn mạnh kế hoạch của bà Hillary giống kế hoạch kích thích của Tổng thống Barack Obama, và như vậy sẽ khiến GDP phát triển chậm lại.
"Khi bạn thừa hưởng tình trạng kinh tế tồi tệ như những gì Tổng thống Obama phải hứng...Bản thân tôi tin rằng Tổng thống Obama đã cứu nền kinh tế Mỹ. Obama không được tin tưởng theo mức mà ông ấy đáng nhận khi đưa ra các quyết định như vậy", người điều phối cho hay.
Chris Wallace nói với Trump: "Ngay cả các nhà kinh tế bảo thủ cũng cho rằng kế hoạch của ông không hiệu quả". Trump lập luận rằng, Trung Quốc và Ấn Độ đang bùng nổ còn Mỹ vẫn cứ "trì trệ". Ông tuyên bố ủng hộ kiểu tăng trưởng mà những nước này đang trải qua.
Clinton vặn lại: "Ông ấy loanh quanh với những giọt nước mắt cá sấu, nhưng ông ấy lại trao việc làm cho các công nhân thép Trung Quốc, chứ không phải các công nhân thép Mỹ".
Phản bác câu nói của cựu Ngoại trưởng, tỷ phú Trump hỏi tại sao bà không giải quyết những vấn đề đó trong 30 năm làm việc
Bà Clinton đáp rằng, "trở lại những năm 1970, tôi làm việc trong một quỹ trẻ em chuyên giúp những người Mỹ gốc Phi. Trong khi đó, công ty của ông ấy lại bị kiện về phân biệt chủng tộc".
8h45
Giải pháp cứu vãn nền kinh tế
Hillary cho biết, bà muốn người giàu phải "đóng góp tương đối", với những tập đoàn sẽ phải đóng góp nhiều hơn những gì họ đóng góp cho nước Mỹ.
"Đó là một kế hoạch có thể tạo ra 10 triệu việc làm mới. Kế hoạch của Trump sẽ làm kinh tế Mỹ bị khuếch tán lợi ích và khiến đất nước mất đi 3 triệu việc làm cũng như làm cho số nợ của Mỹ tăng thêm 20 nghìn tỉ", bà nói.
Trả lời, tỷ phú Trump nói rằng, kế hoạch của đối thủ đảng Dân chủ "sẽ là một thảm họa".
"Việc làm của chúng ta đang bị tước đi bởi một trong những thỏa thuận mà chồng bà ấy ký kết - NAFTA", Trump nói và cáo buộc đối thủ không đủ cứng rắn đối với các đồng minh của Mỹ. "Tôi là một người cực kỳ hâm mộ NATO nhưng họ phải trả tiền chứ", Trump giải thích thêm.
* NAFTA: Hiệp định Thương mại tự do khu vực Bắc Mỹ
8h22
Quan điểm về vấn đề nhập cư
Trump ngẩng đầu. "Vấn đề đơn lẻ lớn nhất là hê-rô-in đang chảy qua biên giới nước Mỹ. Chúng ta cần những đường biên mạnh, chúng ta không thể nhẹ tay. Tôi muốn xây một bức tường và ngăn chặn ma túy", ứng viên đảng Cộng hòa cho biết.
Ông khẳng định: "Chúng ta sẽ đẩy những kẻ xấu ra và bảo vệ biên giới của Mỹ. Tuy nhiên, nước Mỹ hiện vẫn còn một số kẻ xấu và chúng ta phải trục xuất chúng".
Đối thủ đảng Dân chủ ngay lập tức tuyên bố: Trump "cứng họng" khi ông tới Mexico để bàn về chuyện bức tường, thậm chí không thể nêu ra vấn đề này.
"Đề xuất của Trump có nghĩa là bạn sẽ phải có một sự hiện diện lớn của lực lượng thi hành luật, vây dồn những người không có giấy tờ. Đó là một ý tưởng không phù hợp với chúng ta như là một quốc gia", Hillary nói.
""Nó sẽ xé toạc đất nước chúng ta. Kế hoạch nhập cư toàn diện của tôi, tất nhiên, bao gồm cả an ninh biên giới. Bất cứ cá nhân bạo lực nào cũng sẽ bị trục xuất, chúng ta sẽ trục xuất họ".
8h30
Trump khen Putin "khôn hơn Obama và Clinton"
Cựu ngoại trưởng được yêu cầu giải thích các trích đoạn trong bài phát biểu trước đó của bà bị rò rỉ trên WikiLeaks, trong đó bà đề cập một giấc mơ các đường biên giới mở. Bà nói, ý bà muốn một chính sách năng lượng xuyên biên giới.
Hillary nhanh chóng quay sang cáo buộc Nga liên quan tới hoạt động tấn công mạng của WikiLeaks. Bà gọi Trump là "con rối của Tổng thống Nga Putin". Ngay lập tức, Trump phản bác, "bà mới chính là con rối" và khẳng định chưa bao giờ gặp ông Putin.
Wallace hỏi Trump: "Liệu ông có lên án việc Nga can thiệp vào bầu cử Tổng thống hay không?". Đáp lại, Trump tuyên bố: "Dĩ nhiên, tôi sẽ làm thế. Putin không phải bạn tôi. Song ông ta khôn hơn Obama lẫn Clinton".
Ứng viên đảng Cộng hòa cho biết, ông không tin quan chức tình báo, người đã nói rằng Nga đứng sau vụ tấn công mạng Ủy ban quốc gia đảng Dân chủ.
Hillary Clinton lưu ý, những người chịu trách nhiệm phóng vũ khí hạt nhân không muốn Trump có quyền hạn đó. Trump đáp lời rằng Clinton "đã chứng tỏ mình là một kẻ dối trá, và bà ấy lại dối trá lần nữa".
8h15
Vấn đề nạo phá thai
Wallace hỏi Trump liệu ông có muốn thấy Tòa án đảo ngược vụ Roe v. Wade (quyết định của Tòa án Tối cao Mỹ về nạo phá thai). Trump trả lời "điều đó sẽ tự động diễn ra" nếu ông được bàu, bởi vì ông sẽ bổ nhiệm các thẩm phán ủng hộ - cuộc sống vào Tòa án."Trong trường hợp này, không chỉ là về Roe v. Wade, rất nhiều bang hiện đang áp đặt nhiều hạn chế đối với phụ nữ, ngăn họ đưa ra lựa chọn, gồm cả không cấp ngân sách cho tổ chức Planned Parenthood. Tôi sẽ ủng hộ tổ chức này và sẽ bảo vệ cho quyền được đưa ra quyết định của các phụ nữ", bà nói.
Trump đáp lại rằng chính sách đó sẽ cho phép chính quyền "giật đứa trẻ khỏi bụng mẹ trong tháng thứ 9". Hillary phản bác: "Đó không phải là điều sẽ xảy ra".
Wallace hỏi Hillary rằng, tại sao bà bỏ phiếu phản đối một lệnh cấm về phá thai vào kỳ cuối, phá thai một phần sinh?. Đáp lại, cựu Ngoại trưởng Mỹ cho biết, bà đã gặp những phụ nữ phải phá thai bởi vì bị đe dọa tính mạng người mẹ. Và bà không ủng hộ chính phủ đưa ra quyết định đó cho phụ nữ.
8h11
Lập trường về quyền sở hữu vũ khí
Chris Wallace hỏi lập trường của Hillary Clinton về Tu chính án thứ 2. Hillary đáp: "Mỗi năm, nước Mỹ có 33.000 người thiệt mạng vì súng. Chúng ta cần kiểm tra lai lịch người muốn sở hữu một cách toàn diện, chúng ta cần đóng những lỗ hổng trên mạng, những lỗ hổng liên quan tới súng đạn... cải tổ theo cách không xung đột với Tu chính án thứ 2".
Điều phối viên Wallace lại hỏi về quan điểm của bà Hillary đối với vụ Heller vs. DC. Heller vs. DC là vụ ở Tòa án tối cao đầu tiên quyết định liệu Tu chính án thứ 2 có bảo vệ quyền cá nhân được duy trì và mang vũ khí để tự vệ hay không.
Trump nói Hillary "rất tức giận" về vụ này, nhắc rằng ông "vinh dự" nhận được sự ủng hộ của NRA. Trong khi đó, Hillary khẳng định nói lập trường của bà về kiểm soát súng không nằm trong xung đột với Tu chính án Thứ 2.
8h08
Ai được đề cử vào Tòa án Tối cao?
Chris Wallace đặt câu hỏi cho hai ứng viên rằng, họ sẽ đề cử ai vào Tòa án tối cao và nên diễn giải Hiến pháp như thế nào.
Người ủng hộ Hillary chụp ảnh trước giờ tranh luận. (Ảnh: Reuters) |
Ứng viên Clinton trả lời trước. Bà nói: "Tòa án tối cao cần đứng về phía người dân Mỹ, chứ không phải về phía những tập đoàn hùng mạnh".
Hillary nhấn mạnh rằng, nước Mỹ cần một Tòa án tối cao ủng hộ các quyền lợi của phụ nữ, người đồng tính.
Còn theo Trump, các thẩm phán ông chỉ định sẽ "diễn giải Hiến pháp theo cách mà những người sáng lập muốn nó được hiểu".
"Tòa án Tối cao là tất cả những gì về nó", Trump nói và tuyên bố sẽ bổ nhiệm những thẩm phán bảo thủ, ủng hộ Tu chính án thứ 2.
8h05
Chris Wallace giới thiệu Hillary Clinton và Donald Trump. Hai đối thủ tiến lên bục và không bắt tay nhau.
7h50
Tại hai cuộc tranh luận trước, Donlad Trump tỏ ra yếu thế hơn Hillary Clinton. Các cuộc thăm dò dư luận sau hai cuộc tranh luận cũng chứng minh điều đó.
Kết quả thăm dò dư luận của trường Đại học Monmouth công bố ngày 17/10 cho thấy bà Clinton đã nới rộng khoảng cách với ông Trump lên tới 12%.
Trong khi đó, kết quả khảo sát của Đại học Quinnipiac công bố cùng ngày cho thấy, bà Clinton hiện dẫn trước ông Trump tại hàng loạt bang "chiến địa" như Colorado, Florida và Pennsylvania, song hai ứng cử viên này hòa điểm tại bang Ohio.
Còn theo khảo sát của CNN, tỷ phú Trump dẫn trước bà Hillary 4 điểm tại Ohio, song bà Clinton lại dẫn trước đối thủ tại các bang Carolina Bắc và Nevada.