Nuôi cá cạnh ống xả thải để cán bộ ăn thẩm định

 - Sở NN&PTNT tỉnh Hậu Giang đang cho nuôi cá ngay ống xả thải của nhà máy giấy Lee&Man với mục đích "kiểm tra nước xả thải của nhà máy".

Trao đổi với VietNamNet, ông Nguyễn Văn Đồng, Giám đốc Sở NN&PT tỉnh Hậu Giang cho hay đã giao ngành thủy sản tham mưu, trong tháng này sẽ triển khai nuôi cá ngay gần ống xả thải của nhà máy giấy.

Theo đó, số lượng cá nuôi có thể là vài bè để giám sát môi trường đồng thời cán bộ có cá để ăn chứ không bán ra ngoài.

Người dân nuôi cá bè gần nhà máy giấy Lee&Man vào năm 2016

"Ngoài các máy móc trang thiết bị hiện đại để giám sát xả thải, việc nuôi cá ngay sát nhà máy cũng là cách giám sát nước thải của nhà máy hay nhất. Nếu môi trường nước sạch, an toàn chắc chắn cá sẽ không bị chết. 

Đây là cách khả thi nhất đánh giá nước thải của nhà máy có gây tổn thương đến ngành nông nghiệp hay không”, ông Đồng nói.

Không chết ngay nhưng ảnh hưởng lâu dài

Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia độc lập nghiên cứu về sinh thái vùng ĐBSCL cho rằng, ý tưởng này rất hay, thể hiện trách nhiệm "dám làm dám chịu". Tuy nhiên, cần thực hiện đúng lời hứa là tuyệt đối không bán cá này ra thị trường cho dân tiêu thụ mà chỉ sử dụng cho cán bộ ăn như tuyên bố với báo chí.

Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện: Người ăn thì không chết ngay nhưng ăn đến đủ đô thì có chuyện

"Cũng cần lưu ý rằng, cá nuôi có thể không chết vì chất độc chưa đạt ngưỡng, nhưng độc chất có thể tích lũy trong cá. Người ăn thì không chết ngay, nhưng ảnh hưởng sức khỏe lâu dài và khi ăn nhiều, tích lũy một thời gian dài đến 'đủ đô' thì mới có chuyện. 

Vấn đề lớn hơn cần quan tâm là cho cả toàn vùng, một khi có chuyện lớn xảy ra thì chức vị hoặc sức khỏe của một vài người cũng không thể so sánh”, thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện lưu ý.

Theo các chuyên gia, với đặc thù là hệ thống kênh rạch chằng chịt và chế độ thủy triều lên xuống mỗi ngày của sông Hậu, nên trong trường hợp nước thải gây ô nhiễm, thì hậu quả sẽ khôn lường đối với thủy sản nước ngọt tự nhiên của sông Hậu và các kênh rạch và thủy sản biển vùng cửa sông Trần Đề và có thể toàn bộ vùng biển ĐBSCL.

Vùng Sông Hậu rất nhạy cảm về sinh thái thủy sinh, trong đó tài nguyên thủy sản nước ngọt và nước mặn rất quan trọng. Ước lượng thủy sản nước ngọt ĐBSCL đạt 220-440.000 tấn/năm.

Sản lượng thủy sản ven biển 500-700 tấn/năm, tương đương 50% sản lượng thủy sản biển của Việt Nam. 

Đặc biệt, vùng này có hệ thống sông ngòi ở chằng chịt, liên thông và ảnh hưởng chế độ bán nhật triều Biển Đông. Nguồn nước sông Hậu quan trọng cho hàng chục triệu người. Đa số dân cư sống ven sông.

Lee&Man phải minh bạch sử dụng hóa chất gì

“Bối cảnh của những thảm họa môi trường như Formosa, dù đúng quy trình, có đánh giá tác động môi trường do Bộ TN&MT phê duyệt, nhưng thảm họa vẫn xảy ra. 

Chính vì vậy, nếu xảy ra có sự cố thì hậu quả sẽ nghiêm trọng”, ông Thiện nói và cho biết, Lee&Man luôn nói đảm bảo xử lý tốt nước thải và chất thải, nhưng thông tin về loại hóa chất và lượng hóa chất sử dụng thì không rõ ràng.

Không nên xem thường dân

Theo thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện, Lee&Man cần công bố bài toán cân bằng vật chất, theo dấu từng loại hóa chất, chất gì, vào ở đâu, bao nhiêu, ra ở đâu, bao nhiêu, thật rõ ràng minh bạch.

Ông cho biết, sông Hậu có tầm quan trọng sống với hàng triệu người và hệ sinh thái của một vùng rộng lớn phía Tây sông Hậu. Nếu sự cố xảy ra, thảm họa sẽ cực lớn. Vì vậy, cần phải hết sức thận trọng, không nên đánh cuộc rủi may, đặt sự sống của hàng chục triệu người vào rủi ro ở bất cứ mức nào.

Do đó cần phải áp dụng nguyên tắc không hối tiếc, cẩn trọng cho đến khi có sự đồng thuận chắc chắn rằng không có rủi ro gây hại.

Cần phải minh bạch bài toán cân bằng vật chất từ đầu vào sản xuất giấy đến tất cả các đầu ra. Phải tham vấn cộng đồng một cách có ý nghĩa, trong đó người dân có thể bị ảnh hưởng có quyền được biết; không nên xem thường người dân, cho rằng họ không thể hiểu. Nếu người dân không hiểu thì nên giúp họ hiểu.

Cần phải có bên thứ ba độc lập, hướng dẫn thảo luận với người dân. Tham vấn với người dân có nhiều lợi ích cho chủ đầu tư: tránh được dư luận đồn đại và hơn nữa, chi phí của việc tham vấn sẽ rẻ hơn chi phí của những vấn đề phát sinh lâu dài nếu không tham vấn.

Trùm nilông ngủ vì ô nhiễm nhà máy giấy

Người dân xã Phú Hữu, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang điêu đứng vì phải chịu đựng ô nhiễm không khí.

Phát hiện bể chứa bùn thải hôi khủng khiếp ở nhà máy giấy Lee&Man

Bà Thủy mục sở thị bên trong nhà máy giấy đã sốc nặng vì phát hiện bể chứa bùn thải có mùi hôi gấp chục lần mùi hôi bay qua phía khu dân cư.

Nhà máy giấy Lee&Man không thể hoạt động nếu gây tổn hại đến dân

Đối thoại trực tiếp giữa ngành chức năng Hậu Giang, nhà máy giấy Lee&Man, người dân phản ánh về nhà máy mới vận hành thử nghiệm đã gây ra mùi hôi.

Hoài Thanh