“Đường 9 đoạn” của Trung Quốc không chỉ chồng lấn với EEZ và thềm lục địa của Phi-líp-pin mà còn chồng lấn cả với thềm lục địa và EEZ của Việt Nam. Do đó, phán quyết của Tòa không những có lợi cho Phi-líp-pin mà còn có lợi cho cả Việt Nam. “Căn cứ vào phán quyết của Tòa thì EEZ của Việt Nam tính từ bờ biển không chồng lấn với quốc gia nào. Việt Nam có cơ sở pháp lý để tiến hành các hoạt động khai thác tại đây, nơi mà trước đây Trung Quốc thường cho phương tiện ra xua đuổi, cản trở”, Giáo sư Long nhấn mạnh.
Giáo sư Alexander Vuving cũng cho rằng, phán quyết của Tòa gián tiếp khẳng định tính bất hợp pháp của một loạt hành động của Trung Quốc trước đây trên Biển Đông "như cắt cáp tàu của Việt Nam, mời thầu 9 lô dầu khí nằm trong EEZ của Việt Nam năm 2012, xua đuổi, tấn công tàu của ngư dân Việt Nam đánh bắt cá ở một loạt vùng biển trên Biển Đông, kể cả ở quần đảo Hoàng Sa”.
Trong khi về mặt pháp lý thì phán quyết của Tòa là cuối cùng, không thể kháng án và mang giá trị ràng buộc pháp lý với các bên liên quan trực tiếp là Phi-líp-pin và Trung Quốc, Tòa lại không có cơ quan nào để thực thi phán quyết. Về vấn đề này, Giáo sư Long khẳng định: “Chính Tòa công luận sẽ đóng vai trò quan trọng giúp thực thi phán quyết”.
Một mặt nhấn mạnh phán quyết tạo cơ sở pháp lý cho các nước cùng nhau hợp tác để bảo vệ luật pháp quốc tế, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình và bảo vệ hòa bình, ổn định trong khu vực, mặt khác Giáo sư Alexander Vuving cho rằng phán quyết của Tòa sẽ tạo điều kiện để các nước có tranh chấp tại Biển Đông “ngồi lại đàm phán với nhau, nhằm đi tới một giải pháp công bằng cho các bên”.
Tuy rằng trong lịch sử chưa có trường hợp nào giống hoàn toàn vụ kiện Phi-líp-pin - Trung Quốc, nhưng theo Giáo sư Long, cũng đã có những trường hợp tương tự, trong đó phải kể đến vụ Ni-ca-ra-goa kiện Mỹ lên Tòa Công lý Quốc tế (ICJ) năm 1986, cáo buộc Oa-sinh-tơn hậu thuẫn lật đổ chính phủ cánh tả Sandanista ở Ni-ca-ra-goa.
Mỹ tuyên bố không tham gia vụ kiện và bác bỏ thẩm quyền của ICJ. Sau cùng, ICJ ra phán quyết rằng Mỹ đã vi phạm luật pháp quốc tế với những hành động chống chính phủ Sandanista và yêu cầu Mỹ phải bồi thường. Vì Mỹ phớt lờ phán quyết của ICJ nên Ni-ca-ra-goa đã trình vụ việc lên Liên hợp quốc, đồng thời tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của nhiều nước.
Cuối cùng, Mỹ buộc phải trả bồi thường cho Ni-ca-ra-goa. Từ đó có thể thấy rằng, “nhìn chung phần lớn các phán quyết đều được thi hành tuy rằng các nước lớn có cậy mạnh", Giáo sư Long chia sẻ.
Theo Lâm Toàn/ Quân đội Nhân dân
.svg){kind=icon}
