Báo, đài bao năm nay phản ánh tình trạng cứ sau Giao thừa là cây cối trong chùa, xung quanh chùa và cả ngoài đường bị vặt trụi – người ta đi hái lộc đầu xuân, bẻ cây mà cầu mong cho một năm mới may mắn “tiền vào như nước.” Đáng tiếc là nói như “nước đổ lá khoai,” cứ hễ có dịp là người Việt lại sẵn sàng hành xử khó coi, sự việc cướp lộc Chùa lễ Vu Lan năm nay là một minh chứng.
Không chỉ có một lễ Vu Lan này, mà nhiều lễ hội có cúng bái đã xảy ra tình trạng hỗn chiến khủng khiếp để cướp lộc với sự say mê của các “chiến binh”, có khi còn dùng cả nắm đấm.
 |
| Cảnh cướp lộc lễ Vu Lan. Ảnh cắt từ clip của Zing.vn |
Trông chờ vào may mắn
Đúng là giá trị của món đồ không đáng bao nhiêu, nhưng nó mang danh là “lộc” tức là một thứ được ban phát từ đâu đó tận rất cao và rất xa xuống cho chúng ta. Có được nó, biết đâu chúng ta sẽ có may mắn làm ăn phát tài phát lộc bằng được, để cho người khác lấy mất, chúng ta không còn sự may mắn nữa.
Thế mới đủ thấy nhiều người Việt rất mong chờ sự may mắn, một sự tác động ngoại lai và siêu hình. Tôi không nói người Việt Nam lười biếng, bằng chứng là hàng ngày biết bao người vẫn đi làm, vẫn lao động… nhưng chúng ta luôn mong chờ một đột biến nào đó đến với cuộc đời mình.
Một năm nhiều dịp, từ Tết Nguyên đán đến mỗi tháng hai ngày, mùng Một âm lịch và ngày Rằm, rồi các lễ như Nguyên Tiêu, Vu Lan đến cuối năm cúng ông Công ông Táo… lại là một dịp để chúng ta cúng bái xin xỏ những bậc siêu hình “phù hộ độ trì” cho “ăn nên làm ra”. Tức là sự phát triển trong công việc sự nghiệp không phải do tích lũy kinh nghiệm, do học tập mà là do Trời, do các Thánh phù hộ.
Nhưng các đấng siêu nhiên đó nếu có thật thì liệu có muốn nhìn thấy chúng ta, những phận con cháu vừa mới “xin xỏ” đã lại đánh lộn để tranh phần như vậy. Trong khi, lẽ ra chúng ta tìm đến các ngài ngoài cầu xin may mắn, “lộc lá” thì còn phải có sự tiến bộ trong nhận thức, trong đạo đức.
Nếu cái “lộc” nó có đến thật, thì nó cần được đến trọn vẹn, nghĩa là cùng với cả những yếu tố khác như sự bình yên hay hạnh phúc. Nếu cái nền văn hóa bị thiếu thốn hoặc không có, thì tiền của có đến nhiều cũng chỉ có mang lại tai họa. Những bi kịch của các gia đình giàu có mà con cái hư hỏng, được giải thích từ góc độ này.
Thừa tiền, thiếu văn hóa cũng chỉ trọc phú
Rất nhiều những tai họa chúng ta gặp, đều có gốc rễ từ sự thiếu hụt về văn hóa. Một người lái xe chỉ vì uống 2 cốc bia mà bị phạt 17 triệu đồng và kêu trời, nhưng 2 cốc bia đó đã đủ phạm luật, đủ gây tai họa và sự tôn trọng pháp luật chính là thể hiện văn hóa của mỗi con người.
Sự mai một và méo mó của phông văn hóa đồng thời cũng thúc đẩy cái ham muốn kiếm tiền bằng mọi giá, bất chấp đạo lý và luật pháp, những “đại án” kinh tế trong thời gian gần đây đã cho thấy điều đó.
Chưa nói đến những điều “mất” khi làm những việc yếm trá để có tiền và sa vòng lao lý như danh dự, nhân phẩm…, nếu đã tin vào các bậc thánh thần siêu nhiên đến thế, thì cũng nên hiểu là các ngài đó sẽ chẳng “chứng” hay “phù hộ độ trì” nếu chúng ta kiếm tiền bằng những cách phi đạo lý đâu.
 |
|
Cướp lộc hoa tre, cướp trầu cau hỗn loạn tại hội Gióng |
Mặt khác, tình trạng “cướp lộc” trong ngày lễ Vu Lan năm nay còn hoàn toàn đi ngược lại tinh thần của Đạo Phật. Lễ Vu Lan, theo điển tích Phật giáo, xuất phát từ đại hiếu của Đức Bồ Tát Mục Kiền Liên giúp mẹ mình thoát khỏi địa ngục. Đó là dịp để người người cầu nguyện cho cha mẹ ông bà, người thân, họ hàng và cả những chúng sinh khác chưa được siêu thoát đến được cõi lành.
Do đó đồ lễ của Lễ Vu Lan thường dùng là hoa quả, oản, bỏng, cháo trắng… Chỉ có bây giờ nhiều thứ bị biến tướng, mà người ta dùng cả thịt thà để lễ, thì việc “cướp lộc” hoàn toàn có thể xảy ra.
Đạo Phật hay tín ngưỡng nào chăng nữa cũng đều đề cao tính hi sinh, sự sẻ chia hay nói đơn giản là “cho đi.” Đến chùa “cướp lộc,” chúng ta làm ngược lại, là “vơ vào”, đánh mất nền tảng văn hóa của mình. Nếu nhiều tiền mà thiếu đi yếu tố văn hóa thì cái được đó của chúng ta có chăng chỉ là cái danh “trọc phú” mà thôi.
.svg){kind=icon}
