Trẻ em trưởng thành trong sự quan tâm, chăm sóc của bố mẹ, thầy cô và sự bảo vệ nghiêm ngặt của Hiến pháp và Pháp luật. Nếu lỏng lẻo chỉ một trong các môi trường này, chúng dễ bị xâm hại.
Tuần Việt Nam khởi đăng loạt bài chia sẻ kinh nghiệm bảo vệ trẻ em khỏi các hành vi xâm hại. Mời đọc giả gửi bài thảo luận về địa chỉ: tuanvietnam@vietnamnet.vn
Quan niệm về giáo dục con cái ở Việt Nam từ lâu bị chi phối bởi: Cha mẹ đặt đâu con ngồi đó, Thương con cho roi cho vọt, Con cãi cha mẹ trăm đường con hư.... Sự bảo ban, dạy dỗ con trong mọi chuyện ăn – ngủ - học – giải trí vì thế cũng bị chi phối nhiều. Lại nữa, nhà cửa thời còn khó khăn lấy đâu ra phòng riêng, bố mẹ - con cái chỉ từng ấy mét vuông..., quán tính đó ở không ít gia đình Việt còn kéo dài cho đến bây giờ.
Vụ Minh Béo bị bắt giữ tại Mỹ vì tội xâm hại tình dục trẻ vị thành niên, là người Việt ai cũng thấy xót xa, xấu hổ. Vừa giận, vừa có chút thương. Nhân chuyện ấy, có lẽ nhiều người đang nhìn lại mình trong quan hệ với trẻ, với con em ở nhà, hình như đã có lúc mình.... Chẳng thế mà có bạn đọc đã lo lắng, nếu ở Mỹ thì bố mẹ Việt bị bỏ tù mất rồi.
Văn hóa vừa có tính phổ quát, lại vừa có tính dị biệt, Pascal đã nói: “Bên này dãy Pyrines là chân lý, bên kia có khi là sai lạc”. Cứng nhắc, máy móc, áp đặt quá cũng không nên. Trong thế giới phẳng, từ kinh tế - xã hội – chính trị - giáo dục... đang dần thay đổi, sự tương đồng vì thế cũng tăng lên. Công cuộc phát triển đất nước, hội nhập là một xu thế. Sự du nhập luồng văn hóa từ phương Tây là tất yếu nhưng phương Tây họ cũng tìm về những nét văn hóa độc đáo của phương Đông, “Tứ đại đồng đường” chẳng hạn.
Bộ LĐ, TB&XH trong một báo cáo cách nay mấy năm cho biết, Việt Nam ghi nhận khoảng hơn 1.000 ca xâm hại tình dục trẻ em. Ảnh: baogiaothong. |
Trở lại với câu chuyện làm sao bảo vệ trẻ khỏi các hành vi xâm hại tình dục trong bối cảnh Việt Nam mình hiện nay, xin được chia sẻ mấy biện pháp.
1. Hãy bắt đầu từ cha mẹ:
Sắp xếp để trẻ ngủ riêng, hướng dẫn trẻ tự làm vệ sinh cá nhân. Giúp trẻ có kỹ năng phòng chống sự xâm hại tình dục (gần đây có nhiều bài viết hay trên các báo hướng dẫn bố mẹ dạy dỗ con cái mình nội dung này). Chú ý hướng dẫn trẻ dùng facebook, mạng xã hội nói chung một cách trong sáng, lành mạnh, nhất là không để bị cám dỗ. Dành thời gian nghe con nói chuyện học hành ở trường lớp, bạn bè. Chia sẻ những kinh nghiệm với con khi con bước vào tuổi dậy thì hay khi con đối mặt với những tình huống nhạy cảm.
2. Giáo dục của nhà trường:
Giáo dục giới tính phải có chuyên đề riêng và được làm thường xuyên. Nội dung không chỉ hướng tới kỹ năng phòng chống sự xâm hại mà thiết yếu là phải dạy trẻ biết yêu thương bản thân mình, biết tôn trọng và giữ gìn an toàn cho bạn.
Ngoài ra cần lồng ghép trong các môn học như: Giáo dục công dân, Ngữ văn, Sinh học.... Giáo án sống động, xây dựng nhiều tình huống để thầy và trò cùng giải quyết. Giáo viên phải được nghiên cứu đầy đủ về quyền trẻ em được quy đinh trong Hiến pháp và Pháp luật, những điều giáo viên không được làm. Cùng với đó là việc giám sát, kiểm tra mọi hoạt động dạy học và giáo dục trong nhà trường để... phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Trao đổi với phụ huynh trong các kỳ họp những nội dung cơ bản về giáo dục giới tính, phòng chống xâm hại tình dục. Đây cũng là một buổi học vì thế giáo án soạn phải thống nhất, sinh động, phù hợp.
Luôn lắng nghe ý kiến từ học sinh qua facebook, hòm thư góp ý, đối thoại trực tiếp để trợ giúp kịp thời cho các em. Muốn vậy nhà trường cần có quy định, có giáo viên chuyên trách và xây dựng môi trường làm việc thân thiện.
3. Sự phối hợp của các ban – ngành – đoàn thể:
Tuyên truyền có vai trò quan trọng, góp phần thay đổi thói quen của cha mẹ cùng với đó là ý thức phòng – chống xâm hại tình dục cho con em mình. Hội cựu chiến binh, Hội liên hiệp phụ nữ, Đoàn thanh niên... thông qua sinh hoạt để thường xuyên hướng dẫn cho hội viên, đoàn viên. Cùng với đó là ký cam kết thực hiện. Tuyên truyền bằng tờ rơi – panô... để mọi người, mọi giới có ý thức, kỹ năng và tự mình có hành vi chuẩn mực trong ứng xử với trẻ vị thành niên.
4. Chế tài của pháp luật:
Chúng ta có Hiến pháp và Pháp luật quy định về quyền của trẻ em, hiện nay cần thay đổi – điều chỉnh – bổ sung để phù hợp với xu thế chung thế giới. Cần xử thật nghiêm những trường hợp vi phạm và làm kịp thời. Nếu đúng như những gì vừa qua dư luận đề cập, giá như năm 2014 Minh Béo được xử lý kịp thời khi có hành vi quấy rối các em diễn viên nam thì bây giờ Minh Béo đâu phải ngồi sau song sắt của nhà tù Mỹ.
Trẻ em trưởng thành trong sự quan tâm, chăm sóc của bố mẹ, thầy cô và sự bảo vệ nghiêm ngặt của Hiến pháp và Pháp luật. Hy vọng trong một ngày không xa, câu chuyện trẻ bị xâm hại tình dục sẽ được khép lại.
Nguyễn Hoàng Chương
* Nếu ở nước ngoài, nhiều bố mẹ Việt sẽ đi tù...
* Lạm dụng tình dục trẻ em: Thế giới ngầm đáng khinh bỉ