Nếu khai thác trên một triệu tấn dầu thì GDP có thể tăng
hơn 5,8%, chỉ tiêu thất nghiệp dẫu dư luận có nhiều ý kiến nhưng là
đánh giá theo thông lệ quốc tế…
Tuần trước, khi báo cáo
Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội 2014 và kế hoạch
2015, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đã hơn một lần
thoát ly báo cáo, để nói thêm về một số chỉ tiêu kinh tế quan trọng.
Đây
cũng là những nội dung xuất hiện khá dày đặc trên cả các diễn đàn kinh
tế lẫn trên báo chí thời gian gần đây, trong bối cảnh nền kinh tế vẫn
đang trong vòng tranh cãi là đã thoát đáy hay chưa.
 |
| Ảnh minh họa: Khều |
Và, hẳn là sẽ
không dễ dàng cho các vị đại diện của dân khi tại kỳ họp Quốc hội thứ 8
sẽ khai mạc vào ngày 20/10 tới đây lại thêm một lần nhấn nút quyết định
hệ thống chỉ tiêu của 2015. Những chỉ tiêu mà năm nào Chính phủ cũng dự
kiến, Quốc hội cũng biểu quyết, rồi thực hiện khi được khi không cũng
chẳng rõ ràng trách nhiệm, theo nhận xét của nhiều vị đại biểu, qua
nhiều kỳ họp.
Trong khi đó, đề nghị của một số vị đại biểu Quốc
hội bổ sung một chỉ số niềm tin hay chỉ số hài lòng của người dân trong
hệ thống chỉ tiêu trình lên Quốc hội thông qua hàng năm vẫn chỉ là… đề
nghị.
Trong hệ thống chỉ tiêu kinh tế - xã hội được Chính phủ trình Quốc hội hằng năm, tăng trưởng GDP luôn ở vị trí số một.
Các dự báo về chỉ tiêu này cũng xuất hiện liên tục hàng quý, từ cả các tổ chức quốc tế.
Với
tốc độ ì ạch của tái cơ cấu nền kinh tế và sự xuất hiện đột ngột của
dàn khoan Hải Dương 981cùng hệ lụy không hề nhỏ của nó, thì cho đến hết
quý 3, niềm tin vào con số 5,8% tăng trưởng GDP của 2014 còn khá mong
manh.
Nhưng, một con số còn cao hơn thế, tới 5,97%, đã được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đề cập trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây.
Chỉ có điều, một trong các điều kiện để đạt được con số đó là khai thác dầu thô phải đạt trên một triệu tấn.
Có
một sự giật mình nhẹ từ phía những người lắng nghe Bộ trưởng Vinh lúc
đó, bởi sự liên hệ với lời nguyên Bộ trưởng Bộ thương mại Trương Đình
Tuyển khi bình luận về GDP tại Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2014 diễn ra hồi
cuối tháng 9.
Lúc đó, ông Tuyển không ngần ngại thừa nhận “đã
sai lầm” khi kiên trì dự báo tăng trưởng GDP của 2014 rất khó cán đích
5,8%. Khi mà con số của 9 tháng đầu năm ông cập nhật được ngay trước khi
đăng đàn ở diễn đàn đã là 5,62%.
Thế nhưng vị chuyên gia từng là
thành viên Chính phủ của hai nhiệm kỳ Thủ tướng khác nhau quả quyết là
để tăng vài phần trăm GDP không khó, “chỉ cần khai thác thêm vài trăm
ngàn tấn dầu thô và ít than”.
Tăng trưởng GDP theo cách này được
ông Tuyển bình luận là “chứng tỏ tư duy thành tích nặng nề”. Và, điều
được ông nhấn mạnh là với tư duy này thì “tăng thêm vài phần trăm GDP
không thành vấn đề”.
Lùi lại 2013 - năm mà theo vị chuyên gia này
thì nền kinh tế đã chạm đáy, ông Tuyển phân tích là con số GDP tăng
5,42% đã được tính lại theo giá cố định 2010, còn nếu quy về giá cố định
1994 như trước đó thì chỉ là “5 phẩy không mấy phần trăm”.
Nhưng,
dù là tính theo giá năm nào hay khai thác thêm cả dầu và than, thì tăng
trưởng GDP của kế hoạch 5 năm vẫn không thể chạm đích 6,5 đến 7% như
mục tiêu đã được Quốc hội thông qua. Và chỉ tiêu được Đại hội Đảng lần
thứ 11 quyết định ở mức bình quân 5 năm từ 7 - 7,5% lại càng xa vời.
Dự kiến gần nhất của Chính phủ về chỉ tiêu này của cả giai đoạn chỉ là 5,8%, với tăng trưởng GDP của 2015 là 6,2%.
So
với một số nước trong khu vực ASEAN thì tăng trưởng kinh tế của Việt
Nam chậm lại trong khi một số nước đã có sự cải thiện và duy trì được
tốc độ tăng trưởng cao, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội so sánh.
Việc
không ít chuyên gia và cả tổ chức kinh tế đã trở thành “Gia Cát Dự” khi
nói về GDP, có lẽ cũng chẳng có gì là lạ với tình trạng số liệu thống
kê được cho là “rất có vấn đề” của Việt Nam.
Hai tháng trước, tại
hội nghị toàn ngành kế hoạch và đầu tư, Thủ tướng nói: “Cách tính GDP
của các tỉnh thành hiện nay là không xác thực, và so với quốc tế thì
không giống ai cả”.
Tính lại GDP của các địa phương, theo người đứng đầu Chính phủ là “cũng nhạy cảm”, nhưng “nên nhìn sự thật”.
Bên
cạnh sự thật của các con số tăng trưởng thì còn cần nhìn vào sự thật
của cách thức tạo ra tăng trưởng, theo quan điểm của chuyên gia Trương
Đình Tuyển.
“Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương khóa 8
nêu ra quan điểm cực kỳ đúng đắn rằng là nội lực là quyết định, ngoại
lực là quan trọng. Nhưng mà hiện nay nền kinh tế của chúng ta FDI chiếm
67% tổng kim ngạch xuất khẩu và chiếm gần 70% giá trị sản xuất công
nghiệp”, ông Tuyển bình luận trong một diễn đàn có mặt hàng trăm nhà
quản lý và chuyên gia kinh tế. “Như vậy, tăng trưởng kinh tế không làm
tiềm lực kinh tế quốc gia mạnh lên, không làm khu vực trong nước mạnh
lên, ngược lại làm doanh nghiệp trong nước yếu đi.
Theo ông, đây
là câu hỏi cực lớn liên quan đến quan điểm phát triển, dứt khoát phải
thảo luận, và phải có lời giải đáp là Việt Nam có chấp nhận thực trạng
này hay không.
Lời giải đáp, phải chăng sẽ đến từ cơ quan đại
diện cao nhất cho nhân dân, khi mà một hệ thống chỉ tiêu cho năm 2015 đã
lại được dự kiến với GDP tăng khoảng 6,2% so với 2014?
Tuy
nhiên, từ góc nhìn của chính chuyên gia ngành thống kê, ông Bùi Trinh,
thì GDP chỉ là “phù phiếm”. Bởi cái mà một quốc gia thực sự được hưởng
là GNI - tổng thu nhập quốc gia - chứ không phải là GDP.
Nhưng GNI, ngay cái tên của nó có lẽ cũng còn khá xa lạ với không ít đại biểu Quốc hội.
Nguyên Thảo/ Theo Thời báo kinh tế Việt Nam
Kỳ sau: Khi CPI luôn luôn “vỡ kế hoạch”
Hay “vỡ kế hoạch” nhất trong hệ thống chỉ tiêu có lẽ chính là chỉ số giá tiêu dùng (CPI).
.svg){kind=icon}
