Bản lĩnh đàn bà của Lana Del Rey

Nàng sở hữu đầy đủ các đơn chất để khi trộn phối sẽ tạo nên phản ứng hóa học không thể chối cãi - sự dè bỉu của đám đông. Nàng thành danh nhờ YouTube. Cha nàng giàu có. Nàng chối bay biến việc phẫu thuật thẩm mỹ và tỉnh bơ nói dối về xuất xứ.

Nhưng tất cả đều chẳng đáng quan tâm, bởi album “Born To Die” đã bán tới 2.8 triệu bản mặc kệ các nhà phê bình vẫn ngày ngày bút chiến về tính chân thực trong âm nhạc của Lana Del Rey, và những người thất vọng với âm nhạc hiện đại, đa phần, lại tìm thấy sự hài lòng với album được sản xuất đúng công thức dây chuyền của nàng.

Lana Del Rey

Thứ làm cho “Born To Die” quyến rũ mê hoặc, là cái hiển hiện không hổ thẹn của người đàn bà trẻ con sốc nổi đẫm ái tình và tính mơ mộng về hào hoa điển tích của những phòng trà Chicago với các quý ông mũ chóp cao túi áo gillette giắt đầy tiền cùng các cô nàng tóc xoăn váy xẻ. Ảnh hưởng của những bộ phim câm trắng đen, cùng âm nhạc phòng trà nước Mỹ những năm 50 nổi cộm trong những bài hát chậm rãi bi tráng, rải vãi dây hạc cầm và định âm cổ cùng giọng ca buông nốt ám ảnh.

Trong video đầu tiên của Lana Del Rey, nàng tự tay cắt dán những thước phim cũ kỹ và các đoạn băng ghi hình mình đứng hát trong phòng, mặt dày cộp son phấn. Người ta gọi âm nhạc của nàng là retro-noir: đen tối và cổ kính. Nhạc của nàng cũng có cái hiện đại, của âm hưởng trip-hop điện tử xa vắng như những bài hát bật khi bar đã tàn, người đã về, chỉ còn vương vãi chai lọ và khói thuốc lạc lõng.

Trong cái nền lạ lùng ấy, Lana Del Rey hát thản nhiên không giấu giếm về những tình yêu dại dột, về người đàn ông già cỗi nhiều tiền và người đàn bà chưa qua tuổi niên thiếu, về tiền, và những cơn say hào nhoáng. Nàng ôm ấp hình ảnh người đàn bà Mỹ, đẹp và thật như nước Mỹ hiện đại tôn vinh Marilyn Monroe yêu kiều phù phiếm.

Lana Del Ray yếu đuối, mù quáng và van vỉ trước tình yêu: “…Em sẽ yêu anh đến tận cùng thời gian…”, “…hãy để em hôn tay anh dưới mưa…” và mặc nhiên công nhận: “…chúng ta là đàn bà, nên mới không thèm ở bên nhau bởi tình yêu luôn là nhất…”. Nàng tuyên bố: “…Tiền là quốc ca!”, rồi lại dặn dò: “…người đừng mong mình là ta, nhìn những gì ta nhìn thấy, đẹp chỉ để mua vui…”

Lana Del Rey tên thật là Elizabeth Grant. Cô sinh năm 1986 và lớn lên tại New York, Mỹ.

Khả năng biến đổi giọng từ trầm khàn như một Janis Joplin tang thương, sang mướt mát nhẹ bâng lơ đễnh, tới những nốt cao nhập định cực đỉnh khoái lạc hầu như trong cùng một bài hát (“Off to the Races”) làm cho giới sành nhạc không thể phủ nhận khả năng ca hát của Lana Del Rey.

Dù chịu ảnh hưởng từ một dàn các ngôi sao lớn trong mọi thể loại nhạc, từ Bob Dylan tới Britney Spears, Lana Del Rey tự gọt giũa những sáng tác của mình một cách cẩn thận và đồng nhất trong định hướng một cách đáng ngạc nhiên. “Video Games” có chút âm hưởng dân ca, trong khi “Summertime Sadness” như những câu hát vần thủ thỉ chốn tận cùng thế giới.

Tất nhiên, “Born To Die” không hoàn hảo. “Dark Paradise” và “Radio” nhàm chán và lê thê với quá nhiều chất trip-hop. Việc thu đè nhiều bè hát cũng làm cho những buổi biểu diễn của Lana Del Rey không thể nhất quát với bản thu âm. Người ta cũng còn đầy nghi ngờ bởi Lana Del Rey còn quá mới, và độ sâu lắng của “Born To Die” không khỏi khiến người nghe e ngại về một album tiếp theo không vượt nổi cái bóng quá lớn nó đã tạo ra.

Tuy nhiên, sự thông thái và chất thơ của ca từ, cùng với khác biệt trong lựa chọn âm nhạc của Lana Del Rey so với hàng loạt nghệ sĩ tự nhận mình là sản phẩm độc lập, gần như là chứng nhận hoàn hảo cho tài năng của nàng, và nàng sẽ còn thành công, chừng nào nàng còn tự tôn và chung thủy với bản ngã đàn bà Mỹ của mình.

Lana Del Rey - Summertime Sadness

• Phương Phương