"Zone 9 thường tập trung giới trẻ, điều này khiến nhiều người nghĩ một cách dễ dãi rằng, đây là chốn ăn chơi. Nhưng nếu ai đã từng đến Zone 9 thì có thể thấy rằng đây là "hợp tác xã nghệ thuật" đúng nghĩa, nếu đóng cửa nơi này thì thật phi lý", họa sĩ Phương Vũ Mạnh nói.

Có thể nói rằng,  một nhà máy bỏ hoang đang chuyển mình để trở thành một trong những địa điểm văn hóa đáng chú ý nhất của Hà Nội- Zone 9- hợp tác xã nghệ thuật quả là điều ngạc nhiên. Ngạc nhiên hơn, tất cả những thay đổi này mới chỉ xảy ra trong vòng có vài tháng. Nhưng vụ tai nạn lao động khiến 6 công nhân thiệt mạng lại cách đây 1 tuần đang làm xáo trộn không gian sinh hoạt này.

Họa sĩ Phương Vũ Mạnh có một studio tại Zone 9 chia sẻ, bất kỳ một tai nạn nào xảy ra trên thành phố chúng ta đang sống, chúng ta đều cảm thương. Với tai nạn ở Zone 9, đối với nghệ sĩ như Phương Vũ Mạnh - hoạt động và sinh sống ở đây lại càng đáng tiếc hơn. Là con người với nhau tất yếu phải có tình thương khi đồng loại gặp nạn, tuy nhiên không vì thế mà vùi dập hay dùng những lời lẽ không hay để đổ lỗi cho Zone 9 thiếu an toàn.

{keywords}
Zone 9 về đêm

"Tôi không mong tai nạn xảy ra nhưng rõ ràng rằng, tai nạn trong xây dựng vẫn thường xuyên xảy ra ở Việt Nam. Việc trang bị kiến thức về an toàn lao động đặc biệt là điện và lửa cho người lao động là cần thiết. Thế nhưng, đám cháy xảy ra ở Zone 9, người ta lại đổ lỗi cho chung cư cũ kỹ, thiếu an toàn. Việc chung cư không an toàn liên quan tới kết cấu tòa nhà chứ chẳng hề liên quan tới việc hàn xì gây hỏa hoạn, tạo dáng ở chỗ cấm vì vừa mới trát vôi để rồi bị ngã ... Sự bức xúc của người dân rồi sẽ lắng xuống bởi chắc chắn họ sẽ nhận ra được giá trị mà Zone 9 mang lại", Phương Vũ Mạnh nói.

Họa sĩ Phương Vũ Mạnh cho rằng, gần đây thấy báo chí đưa tin có thể sẽ phải đóng cửa Zone 9 nhưng anh không tin và chưa bao giờ nghĩ rằng Zone 9 sẽ bị đóng cửa. "Tôi không tin rằng Zone 9 bị đóng cửa, Zone 9 không đáng bị đóng cửa. Nếu quả thật Zone 9 bị đóng cửa thì thật phi lý. Bản thân tôi là một họa sĩ, mấy ngày gần đây studio của tôi đóng cửa để phục vụ cơ quan điều tra là điều tất yếu nhưng nếu đóng cửa hẳn họa sĩ không có chỗ để vẽ thì tôi không biết phải làm gì".

Nhà văn Nguyễn Quý Đức, chủ quán cà phê Tadioto trong Zone 9 cho biết, vụ hỏa hoạn ảnh hưởng lớn tới anh và bạn bè. Những người thuộc "hợp tác xã nghệ thuật" này bắt đầu suy nghĩ tới vấn đề từ công việc tới tổ chức ở Zone 9. "Chúng tôi cũng đang lên kế hoạch chi tiết để làm sao cho Zone 9 an toàn trong mắt người dân, cơ quan chức trách... và ngày càng thu hút được nhiều người. Có thể sẽ thêm một vài lối thoát hiểm... Tôi lấy làm lạ là sao mọi người nói rằng tòa nhà này không an toàn vì đã xây dựng được 50 năm. Trên thế giới có những tòa nhà tới 200 năm vẫn vững vàng. Hai tai nạn xảy ra trong Zone 9 đều do con người gây ra chứ bản thân tòa nhà không gây tai nạn cho ai cả", nhà văn Nguyễn Quý Đức nói.

{keywords}
Không gian trong Zone 9

Theo kiến trúc sư Phó Đức Tùng, khi vụ hỏa hoạn xảy ra, người ta nói khu này không an toàn nhưng với con mắt của kỹ sư, anh thấy khu này an toàn: "Bản thân tôi và cả gia đình đã dọn về ở hẳn trong khu Zone 9. Chả lẽ tôi lại đánh cược mạng sống của tôi và cả vợ con tôi để đến một khu không an toàn để ở?", KTS Tùng nêu quan điểm.

Còn theo KTS Phó Đình Hùng, người đang có văn phòng tại Zone 9, tại nạn xảy ra là điều không ai mong muốn, nhưng nói khu Zone 9 là khu không an toàn thì phải chỉ ra được nó không an toàn ở điểm nào, tại sao?

"Chúng tôi đang hoạt động tại khu vực này và cảm thấy rất ổn. Chúng tôi không mong rằng các nhà chức trách dành khu này cho các nghệ sĩ như chúng tôi nhưng chúng tôi mong muốn rằng, chừng nào xã hội chưa cần tới khu này, chưa có một dự án nào đưa vào sử dụng tốt hơn chúng tôi đang làm bây giờ thì hãy để cho chúng tôi thử nghiệm, yên tâm làm việc và sáng tạo. Nghệ sĩ như chúng tôi chưa bao giờ tranh giành với ai cả, chưa bao giờ chúng tôi nghĩ rằng mình sẽ giành được khu đất vàng này.

Làm sao có thể khẳng định và bắt chúng tôi hứa là sẽ không có tai nạn xảy ra, đã là tai nạn là không ai mong muốn và lường trước được, chỉ có điều chúng tôi sẽ cẩn thận hơn. Khu Zone 9 tiền thân là nhà máy dược phẩm TW 2, công trình bê tông cốt thép lộ, nhìn chung quy chuẩn xây dựng một nhà máy cao hơn quy chuẩn xây dựng dân dụng rất nhiều. Tôi thấy thật nực cười khi có lý luận cho rằng, khu này này đã 50 năm và như thế là quá xập xệ. Nếu mà xét về thời gian và cho rằng nó xập xệ thì hãy xem xét lại rất nhiều công trình ở Hà Nội này', anh Hùng nói.

T.Lê