- "Nàng phù thủy thành Florence" là cuốn sách thứ 9 và là tác phẩm mới nhất của Salman Rushdie - nhà văn vốn lừng danh với những tiểu thuyết “người lớn” đầy “nghiêm túc” và phức tạp.

Câu chuyện kể về Công chúa  Qara Köz, hay còn gọi là nàng Angelica (Thiên thần) - người đàn bà bí ẩn, gần như không thể có thật. Nàng là một mỹ nhân tuyệt sắc được cho là có quyền năng quyến rũ siêu phàm và tài phù thủy. Nhưng rồi một biến cố xấu xa xảy đến, lòng ngưỡng mộ vô song của người dân chuyển thành sự nghi kị và ghét bỏ. Nàng buộc phải thay đổi để tồn tại, không chỉ dựa vào tình yêu của những người đàn ông. Nàng cố gắng làm chủ vận mệnh của mình trong một thế giới nơi đàn ông làm chủ. 

{keywords}
"Nàng phù thủy thành Florence" bản tiếng Việt ra mắt tháng 12/2013

Người đàn ông vĩ đại nhất trong thế giới đó là Akbar Đại Đế của triều đình Mughal. Được mệnh danh là Mughal Ái Tình, vị vua luôn bị dằn vặt bởi những câu hỏi mang tính triết lý và nhân sinh, đau khổ vì những tai ương luôn đe dọa song hành với số phận đế vương của mình. 

Có thể nói, những câu hỏi mà  Akbar Đại Đế đã dằn vặt trong suốt cuộc đời mình (nhân dân hay quân vương?), và những lựa chọn mà  Qara Köz đã tự vấn (bản ngã hay lệ thuộc tình yêu?) rất đặc trưng cho những ẩn tình của người nam và người nữ - đặc biệt trong xã hội phương Đông. Nhà văn Anh gốc Ấn Salman Rushdie như thể đã tiếp nối nàng Seherazat kể tiếp câu chuyện thần kỳ "Một nghìn một đêm lẻ". 

Ở thế giới nơi mà Salman Rushdie đã tạo dựng đó, có Quý phi Jodha - người đẹp sinh ra từ trí tưởng tượng của hoàng đến Akbar, những mùi hương có sức mê hoặc thần bí, những trò phù thủy quyến rũ lòng người. Ở đó cũng xuất hiện một người kể chuyện cho nhà vua. Đó là  Niccolò Machiavelli thông thái, tinh khôn, có bùa mê của ngôn từ, đứa con của thành Florence thời cực thịnh Phục hưng, người coi lẽ sống của mình là việc buộc phải kể câu chuyện thần kỳ nhất. "Nàng phù thủy thành Florence" đích thực là một sự tiếp nối "Nghìn lẻ một đêm"

Đầy màu sắc, cảm xúc, trí tuệ, văn phong cổ kính và lịch thiệp với những nhân vật đi ra từ hư vô; "Nàng phù thủy thành Florence" một lần nữa khẳng định tài văn xuất chúng của Salman Rushdie, một trong các tác gia văn chương đáng kể nhất thế giới hiện nay. 

Tuy nhiên, bên cạnh lòng ngưỡng mộ sâu sắc, độc giả thế giới cho rằng cuốn sách có nhiều tình tiết rối rắm và thừa thãi bên cạnh những câu văn đẹp lấp lánh và những chiêm nghiệm vô cùng độc đáo.

{keywords}
Ảnh minh họa

"Cuộc đời nàng là một chuỗi những hành động theo ý chí, nhưng đôi khi nàng dao động và chìm nghỉm. Nàng xây dựng cuộc đời mình dựa trên tình yêu của những người đàn ông, trên sự chắc chắn về khả năng gây mầm cho tình yêu ấy bất kỳ khi nào nàng muốn, nhưng khi những câu hỏi tăm tối nhất về bản ngã được đặt ra, khi nàng cảm thấy linh hồn mình rung lên và rạn nứt dưới sức nặng sự cô lập và mất mát của mình, thì không tình yêu của người đàn ông nào giúp được nàng. 

Kết quả là nàng ngộ ra rằng cuộc đời nàng chắc chắn sẽ đòi hỏi nàng lựa chọn giữ tình yêu và bản ngã, và khi những cuộc khủng hoảng đó xảy đến, nàng không được lựa chọn tình yêu. Làm thế nàng sẽ đặt sinh mạng mình vào vòng nguy hiểm. " (Tự ngẫm của Công chúa  Qara Köz)

"Nàng thực sự là một nàng phù thủy nguy hiểm, người kéo ngài đi ngược thời gian và vì thế đi ngược lại theo mọi lối, đi ngược lại ý nghĩ, lòng tin và hy vọng của ngài. 

Nàng hẳn sẽ không có lợi cho ngài. Nàng hẳn sẽ lôi kéo ngài vào cơn mê sảng của một tình yêu không thể thành hiện thực và ngài sẽ chìm đắm vào nàng mà xa lánh thế giới của luật pháp, quyền lực và vận mệnh. Có lẽ nàng được phái đến để làm chuyện này. 

Không ai có thể chiếm được Sikri bằng sức mạnh vũ trang, nhưng nàng công chúa bí mật có thể đánh bại ngài từ chính bên trong ngài. 

Qara Köz là người đàn bà mà ngài chưa từng thấy, một người đàn bà tự tạo dựng cuộc đời mình, vượt khỏi sự thông thường, chỉ bằng sức mạnh ý chí, một người đàn bà giống như một vị vua. Đó là giấc mơ mới đối với ngài, một hình ảnh không ngờ về phẩm chất cần có của một người đàn bà. Nó khiến ngài lo lắng, vui sướng, say mê, nó ám ảnh ngài". (Tự ngẫm của Akbar Đại Đế)

Box: Salman Rushdie là nhà văn Anh gốc Ấn, nổi tiếng nhất với tác phẩm Midnight’s Children (tạm dịch: Những đứa trẻ nửa đêm) đoạt giải Booker của Anh vào năm 1981.

Tác phẩm của ông kết hợp nhuần nhuyễn những yếu tố hiện thực huyền ảo với hư cấu lịch sử, hầu hết lấy bối cảnh lục địa Ấn, với chủ đề xoay quanh những mối quan hệ phức tạp giữa phương Đông và phương Tây. Tiểu thuyết thứ tư của ông, The Satanic Verses (Những vần thơ của quỷ Satan, 1988) gây nên sự phản đối gay gắt ở nhiều nước Hồi giáo, mà đỉnh cao là án tử hình vắng mặt do lãnh tụ tôn giáo Iran đưa ra vào ngày 14.2.1989.

Rushdie được nước Pháp trao tặng huân chương Văn học nghệ thuật năm 1999, được nữ hoàng Anh phong tước hiệp sĩ năm 2007 vì sự nghiệp văn chương.

Hồ Hương Giang