Phim khiêu dâm: Từ khởi đầu đến phá rào kiểm duyệt

 - Không chỉ đến khi 'Cuồng dâm', điện ảnh Bắc Âu mới gây ồn ào thế giới. Thực tế, khu vực này đã có truyền thống lâu đời làm phim khiêu dâm táo bạo. Nhưng liệu chúng có ảnh hưởng gì tới phần còn lại của thế giới?

Không có nhiều phim giống như Cuồng dâm của Lars von Trier. Phim này dài tới 5 tiếng đồng hồ, được các nhà sản xuất biên tập thành hai phần. Phim đầy những cảnh sex trần trụi, đặt rải rác khắp phim trong mối liên hệ với các chủ đề về câu cá bằng mồi ruồi, âm nhạc của Bach, dãy số Fibonacci và cách mạng ở Nga. Người dẫn dắt câu chuyện là Stellan Skarsgard, nam diễn viên nổi tiếng qua Avengers và Thor, hai bộ phim bom tấn mà có lẽ không ai muốn bỏ lỡ.

Phim Anita (năm 1974).

Có lẽ cũng đột phá như bộ phim của von Trier. Ở khía cạnh nào đó, làm phim khiêu dâm đã thành truyền thống được tôn trọng ở các nước Bắc Âu. Chính xác là cách nay 40 năm, Skarsgard từng tham gia Anita, một phim bi của Thụy Điển thuộc hạng "cấm trẻ em".

Phim kể chuyện một cô gái trẻ vì ám ảnh tìm kiếm mối tình của đời mình đã trượt dài đến cơn nghiện tình dục. Vai diễn của Skarsgard trong phim này cũng y như phim Cuồng dâm. Vào lúc mà Anita ra đời, năm 1974, Bắc Âu chính thức nổi lên như một địa hạt có tiếng làm phim gây sốc trong thế giới điện ảnh.

Rickard Gramfors, người sở hữu một nhãn hiệu chuyên khai thác phim Thụy Điển, cho rằng cần phải lần về năm 1951 để hiểu khởi đầu của truyền thống này. "Thụy Điển rõ ràng là nước tiên phong với bộ phim One Summer of Happiness (tạm dịch: Một mùa hè hạnh phúc) của Arne Mattsson. Phim này có cảnh thoáng qua của những bộ ngực trần, giúp nó thành công toàn cầu". Năm 1953, One Summer of Happiness bị ăn theo bởi một bộ phim mà Gramfors cho rằng "bắt chước mù quáng", Summer with Monika (Mùa hè với Monika) của Ingmar Bergman.

Phim One Summer of Happiness (năm 1951)

Summer with Monika có sự tham gia diễn xuất của Harriet Andersson, người 50 năm sau cũng góp mặt trong một phim của Lars von Trier là Dogville. Bộ phim bi đầy nghệ thuật của Bergman có lẽ còn lâu mới chạm đến ranh giới mà chúng ta hôm nay gọi là khiêu dâm. Tuy nhiên, cần phải hiểu khán giả của thập niên 1950 chưa bao giờ thấy trên màn ảnh có những hình ảnh đi xa hơn đường cong của bộ ngực trần trong phim của Andersson. 

"Phim khiêu dâm cũng lâu đời gần như điện ảnh", Julian Marsh, nhà sáng lập hiệp hội phim khiêu dâm Anh quốc cho biết. "Nhưng vào đầu thập niên 1950, còn hơn cả được mời tới một buổi tiệc riêng tư giữa những người đàn ông hay một show diễn gợi dục trong quán bar, niềm háo hức lớn nhất của những khán giả Anh Mỹ muốn thấy cảnh ngực trần thoáng qua chỉ có thể được thỏa mãn ở những phim nhập khẩu, chiếu ở các rạp nghệ thuật.

Đó là nền tảng của những gì mà chúng ta thấy hôm nay ở điện ảnh Thụy Điển. Chừng nào mà khán giả yêu điện ảnh trên thế giới còn quan tâm, nền điện ảnh này còn quyến rũ, sẵn sàng cởi bỏ tội lỗi để đến gần hơn với những cảnh tình dục bất cần, ưa thích những cuộc dạo bộ khỏa thân dọc theo bờ biển. 

Phim Summer with Monika (năm 1953)

Các nhà phát hành dòng phim này quốc tế cũng ngồi đếm tiền mà chẳng lấy làm xấu hổ. Ở thị trường Mỹ, phim Summer with Monika được đổi tên là Monika: The Story of a Bad Girl (Monika: Chuyện của một gái hư) với những dòng chữ khiêu khích trên poster kiểu "Hư hỏng và chỉ mới 19", "Ác quỷ sai khiến nàng bằng radar!". Anita cũng được đổi thành Anita: Nữ thần lẳng lơ Thụy Điển. Hay The Intruders (Những kẻ đột nhập, cũng có diễn xuất của Skarsgard) thành Những trò chơi tình dục Thụy Điển.

Dù có bị quảng cáo theo kiểu rẻ tiền như vậy, điều đáng nói là những phim khiêu dâm đầu tiên của Thụy Điển không chỉ nói chuyện các cô tóc vàng ưa nhìn và khỏe khoắn cởi đồ bên hồ. Một số trong chúng, ít nhất, cũng đề cập đến những vấn đề trí tuệ nghiêm túc. 

"Bộ phim I Am Curious (Yellow) (Tôi tò mò xen chút ghen tị), ra mắt vào năm 1967, đã đạt được một danh tiếng (đầy tai tiếng) ở hải ngoại vì các cảnh khỏa thân và nội dung tình dục. Nhưng hầu hết các phê bình của xã hội Thụy Điển đương thời đều nhận xét phim như một làn sóng mới mang tính tiên phong. Tôi cũng không cho rằng khán giả xem phim chỉ để tìm kiếm chút hồi hộp rẻ tiền. Còn Anita không chỉ là một phim có tính đột phá, đạo diễn Wickman còn tạo ra trong phim bi kịch của một nhân vật chính đầy phức tạp và đáng cảm thông. Một ví dụ khác là phim I, A Woman (Tôi, một đàn bà) năm 1965, một nghiên cứu về tình dục của phụ nữ trẻ bằng cái nhìn u tối và đậm phong cách Bergman", Marsh cho biết.

Phim I Am Curious (Yellow), 1967

Riêng Đan Mạch, đóng góp lớn nhất của nước này vào công nghiệp phim khiêu dâm ở Bắc Âu xảy ra vào mùa hè năm 1969. Đó là khi chính quyền bãi bỏ luật kiểm duyệt hình ảnh, khiến nhiều đạo diễn trên khắp thế giới đổ về đây làm phim tài liệu về khiêu dâm. 

Dòng phim khiêu dâm ở Bắc Âu không có nghĩa chỉ là chuyện cởi đồ vui vẻ ở miền quê đâu đó, nó còn chuyển tải cảnh sex rất trần trụi. Có ý kiến cho rằng chúng là nhân tố quan trọng để phá vỡ những hàng rào kiểm duyệt. Riêng những bộ phim tài liệu về cuộc cách mạng tình dục, được làm ở Đan Mạch, đến nay vẫn được các khán giả Anh - Mỹ xem và thảo luận đầy tôn trọng.

Cảnh trong phim "Cuồng dâm" của đạo diễn người Đan Mạch Lars von Trier

Khải Trí (theo BBC)