Huyền thoại Godzilla trở lại

 - Tròn 60 năm ngày ra đời trên màn ảnh, con quái vật khổng lồ có hình dáng khủng long Godzilla một lần nữa trở lại trong bộ phim mới, để nhắc nhớ nhân loại về những thảm họa thiên nhiên có nguồn cơn từ một tai họa do chính con người gây ra.

Cùng nhìn về lịch sử, đó là thời điểm mà đất nước Nhật Bản vừa bước ra từ cơn kinh hoàng mà hai trái bom nguyên tử của Mỹ gieo xuống để kết thúc chiến tranh thế giới thứ hai trên mặt trận Châu Á - Thái Bình Dương. Nhưng điều lạ lùng là bất chấp hoàn cảnh khó khăn, điện ảnh Nhật Bản chỉ trong vài năm đầu của thập niên 50 đã đóng góp ba kiệt tác điện ảnh, mà đến nay, những sáng tạo đột phá của chúng vẫn còn trôi chảy tưởng chừng bất tận trong văn hóa đại chúng toàn cầu.

Godzilla trong phiên bản phim năm 2014, ra mắt tại VN và toàn cầu từ ngày 16/5.

Nếu Bảy võ sĩ đạo (năm 1954) khơi niềm cảm hứng bất tận cho các đạo diễn bậc thầy Hollywood sau này, từ Martin Scorsese, Steven Spielberg tới Steven Soderbergh, về mô típ những người hùng gặp nhau trong một sứ mệnh tình cờ chống lại những tên ác ôn và cách dựng chuỗi hành động liên tiếp. Thì Lã sinh môn (năm 1950, cả hai phim cùng của đạo diễn Akira Kurosawa) lại dùng một câu chuyện độc đáo mà các chi tiết được kể lại liên tục phủ định lẫn nhau, để cho thấy tính không chắc chắn của cung cách tự sự cổ điển.

Không hẳn là xuất sắc so với hai phim trên về mặt nghệ thuật, Godzilla (năm 1954) của đạo diễn Ishirô Honda vẫn xứng đáng là kiệt tác ở cách hư cấu một quái vật vừa đậm tính giải trí lại vừa mang ý nghĩa của một biểu tượng có khả năng đánh thức suy tư về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên. Kể từ đó đến nay, con quái vật lưỡng tính - có sức mạnh của một con khỉ đột, sự to lớn và khả năng thở dưới nước của một con cá voi - đã trở đi trở lại trên màn ảnh nhiều lần, đi vào đời sống thành những trò chơi, truyện tranh, quà tặng, công viên. Thậm chí, vào dịp tròn 50 năm tuổi, nó đã được ghi tên trên đại lộ danh vọng ở Hollywood bên cạnh những ngôi sao có thật.

Hôm nay đã ở tuổi 60, Godzilla vẫn đủ sức hấp dẫn, theo kiểu đủ sức đứng một mình thành tên phim mà chẳng cần phải huy động thêm từ ngữ khích động nào khác. Phiên bản 2014 của đạo diễn Gareth Edwards có nhiều thuận lợi trong việc dùng kỹ xảo hình ảnh tiến bộ nhất để có thể mô tả Godzilla ở quy mô hơn gấp đôi mức ban đầu: cao 110 m và nặng 60.000 tấn.

Lần trở lại này của con quái thú sống sâu dưới đáy đại dương hẳn sẽ khiến các fan lẫn những ai chưa biết về nó, thấy thú vị ở cả hai cấp độ. Thứ nhất, câu chuyện mới ấm áp tình cảm của một gia đình hai lần đối diện thảm họa hạt nhân và hệ quả của nó, và tình yêu thương đã giúp họ vượt qua. Thứ hai, Godzilla dù hình ảnh không khác mấy so với những phim trước nhưng vẫn đầy mới mẻ và... bí ẩn như chính tính cách của thiên nhiên.

Xuất hiện như một điểm gở dự báo thảm họa toàn cầu, rồi bị đối xử như một kẻ thù cần tiêu diệt, Godzilla trong sự câm lặng của mình đã trở thành hiện thân của thiên nhiên. Và con người, bằng tất cả sự kiêu ngạo của mình, đã nghĩ rằng có thể kiểm soát được thiên nhiên bằng trí tuệ của mình.

Xóa tan những nghi ngờ về việc lạm dụng kỹ xảo để biến màn ảnh thành những màn thị uy vô hồn, Godzilla với chiều dài 2 tiếng thực sự chứa nhiều cảm xúc dù câu chuyện không nằm ngoài cấu trúc căn bản của phim thảm họa: mối đe dọa tồn vong và cách thức con người phản ứng để bảo vệ những giá trị của nòi giống. Phim thực sự có nhiều hình ảnh, chi tiết ẩn dụ khi câu chuyện tai họa xảy ra ngay trong cảnh con người đang say mê tiêu dùng và hưởng thụ, từ những bờ biển đẹp như mơ của Hawaii cho đến cảnh hộp đêm ở Las Vegas.

Dàn diễn viên có khá nhiều ngôi sao gạo cội. Đáng chú ý nhất là vai diễn nhỏ của cô đào người Pháp Juliette Binoche. Xuất hiện trên phim chỉ chừng 5 phút, cô cùng bạn diễn Bryan Cranston khiến người xem xúc động khi một người quyết định chọn lấy cái chết để bảo vệ triệu người. Câu chuyện vì thế đi vào lòng người nhờ góc nhìn nhân văn hơn là câu khách bằng những trận chiến long trời lở đất thuần túy.

Minh Chánh