Nóng bỏng hội thảo Lễ khai ấn đền Trần

Có mặt tại buổi hội thảo có rất nhiều các nhà khoa học như  GS.TS Kiều Thu Hoạch, TS Nguyễn Xuân Năm (nguyên GĐ Sở VHTT Nam Định), Ông Trần Chiến Thắng (nguyên Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL), PGS.TS Đặng Văn Bài (nguyên Cục trưởng Cục Di Sản), PGS.TS Trương Quốc Bình (cựu GĐ Bảo tàng Mỹ thuật), TS Lê Thị Minh Lý (Phó Cục trưởng Cục Di sản, Bộ VHTTDL), PGS. TS Trần Lâm Biền, Đại diện Ban liên lạc họ Trần Việt Nam và Ban liên lạc họ Trần (Nam Định,) Chủ tịch Phường Lộc Vượng, đại diện của người dân khu vực đền Trần...

Chủ tọa buổi hội thảo GS. Nguyễn Chí Bền khẳng định: "Buổi hội thảo dựa trên kết luận của Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Hoàng Tuấn Anh về việc Lễ khai ấn tại đền Trần 2012 phải được tổ chức đúng theo các nghi thức truyền thống và sẽ không tổ chức phát ấn vào đêm 14 tháng Giêng âm lịch". Ông nhấn mạnh mục đích của hội thảo bàn về việc phát ấn theo hai phương án mà Bộ VH-TT-DL đã phê duyệt trong đề án lần thứ 3.

Hai phương án được hội thảo đưa ra thảo luận đó là: 1- Không tổ chức phát Ấn, chỉ khai Ấn. 2 - vẫn tổ chức phát Ấn, nhưng phát vào ngày hôm sau và kéo dài trong 2 hoặc 3 ngày sau đó.

Theo GS.TS Kiều Thu Hoạch - Nghiên cứu viên cao cấp Viện Nghiên cứu Văn hóa dân gian  "Khai ấn theo đúng nghĩa là một thủ tục hành chính, nhưng dùng trong lễ hội văn hóa tại Đền Trần thì mang khái niệm dân gian chứ không phải là một thủ tục hành chính nên lễ hội Đền Trần chỉ mang tính chất của lễ hội văn hóa dân gian đơn thuần".

TS Nguyễn Hồng Kiên - Viện Khảo cổ học Việt Nam - người con đất Thành Nam cũng đưa ra ý kiến về nguồn gốc lịch sử của lễ hội đền Trần: "Không hề có chuyện nguồn gốc của lễ khai ấn bắt nguồn từ việc sau khi đánh thắng quân Nguyên - Mông, vua Trần thiết triều ở Tức Mặc - Thiên Trường để thưởng công, ban tước như nhiều người, nhiều báo nói/viết. Còn việc ở Tức Mặc-Thiên Trường năm đó chỉ là Trần Cảnh ngự đến hành cung Tức Mặc, ban tiệc lớn. Các hương lão từ 60 tuổi trở lên, mỗi người được ban tước 2 tư, đàn bà được 2 tấm lụa.Chắc chắn càng không có chuyện nhà Trần cứ Tết đến lại đóng ấn, ban chức tước.Vì vậy lễ hội khai ấn đền Trần chỉ là lễ hội có nguồn gốc dân gian của người dân quanh vùng gần đền chứ không phải là một lễ hội bị thổi quá lên tầm quốc gia".

TS. Trần Chiến Thắng - nguyên thứ trưởng Bộ VH-TT-DL thẳng thắn trong hội thảo: "Tôi bản thân 10 năm đương chức đều có ấn một là do người thân tặng hai là đã tự tay lấy ấn nhưng không hề thấy mình được thăng tiến trong chức vụ. Và tôi cũng thấy nhiều người khác có được ấn cũng bị mất hoặc xuống chức vụ. Vì vậy mọi đồn đại về lá ấn tôi khẳng định đều là không có thật!".

TS Nguyễn Xuân Diện bày tỏ quan điểm: "Lễ hội của dân gian chúng ta phải trả về cho dân gian, trả về cho cộng đồng. Chúng ta đừng không hô hoán hay làm quá lên ý nghĩa của nó. Lễ hội phải có tư tưởng và tinh thân, ở lễ hội đền Trần là tinh thần của hào khí Đông A tức là quan dân một lòng, gác thù nhà đoàn kết để lo việc nước".