Lại tự ý "xây mới" di tích quốc gia

- Khi vụ tự ý trùng tu chùa Trăm Gian ở Hà Nội còn chưa hết nóng thì ở Hưng Yên cũng phát hiện Đền Mẫu, một di tích cấp quốc gia quan trọng nằm trong quần thể di tích Phố Hiến cũng bị chính quyền địa phương tự ý cho xây mới.

Đặc biệt một số hạng mục chưa báo cáo cơ quan chuyên môn của tỉnh Hưng Yên cũng như chưa có sự cho phép của Bộ VHTTDL cũng bị xây mới.

Vi phạm luật Di sản

Đền Mẫu là di tích kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu trong quần thể di tích Phố Hiến đã được xếp hạng cấp Quốc gia năm 1990. Đây còn là điểm du lịch tâm linh thu hút rất nhiều khách đến tham quan, chiêm bái. Đền Mẫu thuộc sự quản lý trực tiếp của UBND phường Quang Trung, thành phố Hưng Yên.

Hàng năm Đền Mẫu đón hàng vạn lượt khách thăm quan du lịch nhưng từ lâu chính quyền địa phương chưa quy hoạch được khu vực để xe, dẫn đến tình trạng ách tắc giao thông thường xuyên diễn ra trước cổng di tích, gây mất mỹ quan.

Là điểm du lịch hấp dẫn nhưng không có hướng dẫn viên du lịch, không có các ấn phẩm như tờ rơi, tờ gấp giới thiệu về di tích cho du khách. Khách đi lễ cầu may thì không có khu để sắp lễ, không có chỗ đón tiếp khách tham quan. Nhiều người cho biết mua đồ lễ ở Đền Mẫu đắt hơn nhiều so với các nơi khác. Tuy nhiên tình trạng này đã diễn ra từ lâu mà không có hướng giải quyết.

Bên cạnh thực trạng đáng buồn nói trên, Ban quản lý di tích Đền Mẫu và địa phương đang thực hiện một việc mà khách đến tham quan đặt nhiều dấu hỏi về việc trùng tu nâng cấp có đúng theo quy định của pháp luật? Cụ thể là ở đây đang thi công 9 gian ki ốt phía trái trước cổng đền, thuộc khu vực khoanh vùng bảo vệ II của di tích mà chưa có ý kiến của cơ quan chuyên môn và cấp có thẩm quyền cho phép.

Đầu tháng 7/2012, UBND phường Quang Trung có tờ trình số 64 lập ngày 7/7/2012 lên UBND thành phố Hưng Yên xin được cải tạo, nâng cấp, xây dựng cổng khuôn viên đền Mẫu gồm khuôn viên và 9 gian ki ốt bán hàng thuộc khu vực khoanh vùng bảo vệ II của di tích. Trong khi còn chờ các cấp có thẩm quyền cho phép thì đồng thời BQL di tích đã cho triển khai xây dựng 9 gian ki ốt và đến nay đang ở giai đoạn hoàn thiện.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND phường Quang Trung, TP. Hưng Yên cho biết sau đó tờ trình được ông Đỗ Xuân Tuyên, Chủ tịch UBND thành phố Hưng Yên phê duyệt vào góc đồng ý cho xây 9 gian ki ốt ở di tích đền Mẫu.

Chưa nói đến việc tiến hành xây dựng khi tờ trình chưa được phê duyệt, thì việc Chủ tịch UBND thành phố Hưng Yên cho phép cải tạo nâng cấp đền Mẫu là không đúng quy định của pháp luật. Theo Luật Di sản, UBND thành phố Hưng Yên không có quyền cho xây mới hạng mục thuộc vùng II của di tích cấp quốc gia. Mục 3 điều 32 của Luật Di sản quy định rõ việc xây dựng công trình bảo vệ và phát huy giá trị di tích ở khu vực bảo vệ II đối với di tích cấp quốc gia phải được sự đồng ý bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ VHTTDL.

Khu vực trước cổng Đền Mẫu thuộc khu vực II của di tích. Vậy là, khi chưa có giấy phép của Bộ VHTTDL thì việc UBND TP.Hưng Yên đã và đang cho phép thi công 9 gian ki ốt phía trái trước cổng đền là trái thẩm quyền, vi phạm Luật Di sản văn hóa.

Tự ý xây dựng mà chưa xin phép

Để làm rõ vấn đề này, đầu tháng 9/2012, tức là sau gần 2 tháng từ khi những ki ốt được khởi công xây dựng, chúng tôi đã có buổi làm việc với Ban quản lý Di tích tỉnh Hưng Yên. Đến lúc này cơ quan này mới biết việc tự ý xây dựng nói trên. Có nghĩa là khi tiến hành xây dựng ki ốt ở Đền Mẫu, TP. Hưng Yên không báo cáo Ban quản lý Di tích tỉnh Hưng Yên.

Sau đó Ban quản lý Di tích tỉnh Hưng Yên mới có công văn gửi UBND phường Quang Trung yêu cầu lập hồ sơ về việc xây dựng các gian ki ốt tại Đền Mẫu báo cáo cơ quan chuyên môn và cấp thẩm quyền để được xem xét, giải quyết theo đúng quy trình.

Điều đáng nói là công văn của Ban quản lý Di tích tỉnh Hưng Yên gửi UBND phường Quang Trung, thành phố Hưng Yên khi mà sự việc đã rồi. Việc làm trên cho thấy sự buông lỏng quản lý và vi phạm Luật di sản văn hoá của chính quyền địa phương cũng như Ban quản lý Di tích.

Qua sự việc này, rất cần Sở VHTTDL cùng các ngành chức năng của tỉnh Hưng Yên vào cuộc để không xảy ra một vụ chùa Trăm Gian thứ 2 làm biến dạng, mất đi giá trị quý giá của di tích cấp quốc gia nằm trong quần thể đô thị cổ Phố Hiến đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị.

Đỗ Trí