Chiếm đoạt hơn 4.900 tỷ đồng khiến vụ án trở thành 1 trong 10 "đại án"
tham nhũng, tuy nhiên siêu lừa Huỳnh Thị Huyền Như lại không bị truy tố tội danh
tham nhũng nào.
Vụ án “Huỳnh Thị Huyền Như” được xếp là một trong mười “đại án” tham nhũng vì
mức độ nghiêm trọng về số tiền chiếm đoạt lên đến hơn 4.900 tỷ đồng, hành vi
phạm tội được thực hiện nhiều lần, trong thời gian dài tại Ngân hàng Công thương
Việt Nam, một trong những ngân hàng lớn nhất Việt Nam.
Tuy nhiên, trong “đại án” tham nhũng này, Huyền Như đã không bị truy tố về một
tội danh tham nhũng nào trong chương các tội phạm về tham nhũng.
Công luận vừa qua có đặt vấn đề liệu Huyền Như có mắc thêm tội tham ô?
Quan điểm của cơ quan tố tụng
Trong suốt thời gian từ tháng 3/2010 đến tháng 9/2011, với chức danh Quyền
Trưởng Phòng giao dịch Điện Biên Phủ (Vietinbank chi nhánh TP HCM) Huyền Như đã
chiếm đoạt hơn 4.900 tỷ đồng của nhiều ngân hàng, doanh nghiệp, cá nhân, hiện
chưa thu hồi được 3.900 tỷ đồng, trong đó có đến hơn 3.400 tỷ đồng được thực
hiện tại Ngân hàng Công Thương Việt Nam, bằng thủ đoạn chủ yếu là dùng chứng từ
giả rút tiền, chuyển tiền, sử dụng trái phép tiền trên tài khoản tiền gửi của
khách hàng tại Ngân hàng Công thương Việt Nam.
|
Vụ án “Huỳnh Thị Huyền Như” được xếp là một trong mười “đại án” tham nhũng
|
Kết luận điều tra và Cáo trạng truy tố Huyền Như xác định Huyền Như lừa đảo
chiếm đoạt của một số ngân hàng, doanh nghiệp, cá nhân toàn bộ số tiền trên.
Với kết luận này, các ngân hàng, doanh nghiệp, cá nhân gửi tiền tại Ngân hàng
Công thương sẽ phải “đi tìm” Huyền Như để đòi tiền. Ngân hàng Công thương không
chịu trách nhiệm trả lại tiền cho khách hàng gửi tiền.
Khác với Cáo trạng, trước đó, trong hai lần trả hồ sơ để điều tra bổ sung, Viện
kiểm sát nhân dân tối cao đã yêu cầu cơ quan điều tra xác định trách nhiệm của
Ngân hàng Công thương Việt Nam đối với hơn 1.400 tỷ đồng tiền gửi của Công ty CP
chứng khoán Phương Đông (ORS), Công ty An Lộc, Ngân hàng Nam Việt, Ngân hàng Á
Châu.
Ngân hàng Công thương là đơn vị bị hại, bị Huyền Như chiếm đoạt số tiền này.
Trên cơ sở xác định Ngân hàng Công thương là đơn vị bị hại, Viện kiểm sát nhân
dân tối cao cũng yêu cầu làm rõ trách nhiệm quản lý, kiểm tra, giám sát tại thời
điểm tiền bị chiếm đoạt để xác định Huyền Như có phạm tội tham ô không.
Theo Cơ quan điều tra, Huyền Như không phạm tội tham ô vì: Huyền Như không được
Ngân hàng Công thương giao hoặc ủy quyền quản lý tiền, tài sản của Ngân hàng mà
chỉ được giao nhiệm vụ kiểm soát, xét duyệt các giao dịch chuyển tiền của khách
hàng.
Đồng thời, Cơ quan điều tra vẫn khẳng định Ngân hàng Công thương không có trách
nhiệm với các khoản tiền gửi như Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã nêu khi yêu
cầu điều tra bổ sung. Trách nhiệm là của cá nhân Huyền Như.
Có bỏ lọt tội?
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề trách nhiệm đối với tài sản bị chiếm đoạt trong
"đại án" này, ông Nguyễn Am Hiểu, nguyên Vụ Phó Vụ Pháp luật Kinh tế dân sự Bộ
Tư Pháp cho biết: Đây là một vụ án phức tạp, liên quan đến nhiều giao dịch, vì
vậy cần phải xem xét đánh giá từng giao dịch để khẳng định được ai là người phải
chịu trách nhiệm cụ thể.
Khi khách hàng gửi tiền vào ngân hàng, trách nhiệm của ngân hàng là phải quản lý
tiền và thực hiện các giao dịch của khách hàng đúng quy định pháp luật.
Các ngân hàng có các quy định, quy trình chặt chẽ để kiểm soát, thực hiện các
giao dịch đối với tiền gửi của khách hàng, đây chính là căn cứ xác định trách
nhiệm quản lý tiền gửi.
Nếu những người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc thu, chi, chuyển tiền
của khách hàng không thực hiện đúng chức trách của họ mà gây thất thoát tài sản
thì ngân hàng phải chịu trách nhiệm về sự thất thoát tài sản.
Ông Nguyễn Am Hiểu, nguyên Vụ Phó Vụ Pháp luật Kinh tế dân sự Bộ Tư Pháp
|
Hầu như ở tất cả các ngân hàng hiện nay khách hàng đều có thể gửi tiền ở một nơi
và rút tiền, giao dịch tại tất cả các địa điểm của ngân hàng đó trên toàn quốc,
vì vậy không thể giao việc quản lý tiền của khách hàng cho một người cụ thể nào.
Chính vì vậy, những người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc thu, chi,
chuyển tiền của khách hàng là người được ngân hàng ủy thác trách nhiệm quản lý
tiền của khách hàng.
Nếu những người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc thu, chi, chuyển tiền
của khách hàng không thực hiện đúng chức trách của họ mà gây thất thoát tài sản
thì ngân hàng phải chịu trách nhiệm về sự thất thoát tài sản.
Ngân hàng có quyền yêu cầu những người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc
thu, chi, chuyển tiền của khách hàng không thực hiện đúng chức trách của họ phải
bồi thường cho ngân hàng. Những vấn đề này đều được quy định trong pháp luật
Việt Nam hiện nay và cũng là thông lệ quốc tế.
Còn theo ông Trần Minh Hải, Chuyên gia pháp luật: Theo quy định của Bộ luật hình
sự, tham ô là hành vi của người lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản
mà mình có trách nhiệm quản lý.
Quản lý tài sản chính là việc trông coi, thực hiện việc dịch chuyển tài sản đó
đúng nguyên tắc đã đề ra.
Thủ kho có trách nhiệm trông coi hàng hóa trong kho, cho xuất, nhập kho đúng
nguyên tắc, có nghĩa là thủ kho có trách nhiệm quản lý hàng hóa trong kho, nếu
thủ kho lấy hàng trong kho của mình là tham ô.
|
Huyền Như đã chiếm đoạt hơn 4.900 tỷ đồng của nhiều ngân hàng, doanh nghiệp, cá
nhân, hiện chưa thu hồi được 3.900 tỷ đồng
|
Huyền Như là Quyền Giám đốc phòng giao dịch, là người có chức vụ, quyền hạn.
Huyền Như có trách nhiệm kiểm soát, xét duyệt các chứng từ chuyển tiền, rút
tiền, giao dịch khác trên tài khoản của khách hàng, có nghĩa là có trách nhiệm
quản lý tiền của khách hàng. Khi thực hiện việc này, Huyền Như có trách nhiệm
kiểm tra và đảm bảo các chứng từ chính xác, hợp lệ.
Huyền Như lợi dụng chính chức vụ, quyền hạn của mình để lập chứng từ giả chiếm
đoạt tiền gửi của khách hàng là hành vi tham ô tài sản của Ngân hàng Công
thương. Ngân hàng Công thương phải chịu trách nhiệm với khách hàng gửi tiền.
"Nếu người có trách nhiệm xét duyệt, thực hiện các lệnh thu, chi, chuyển tiền
với tiền gửi của khách mà không phải là người quản lý tiền thì không có ai khác
có thể là người có trách nhiệm quản lý tiền gửi của khách.
Không lẽ tại Ngân
hàng Công thương không ai có trách nhiệm quản lý tiền gửi của khách? Nếu Huyền
Như không phải người quản lý tiền thì Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án
phải làm rõ người có trách nhiệm quản lý tiền tại Ngân hàng Công thương.
Việc không buộc trách nhiệm bồi thường của Ngân hàng Công thương là không phù
hợp pháp luật, gây mất lòng tin cho các khách hàng gửi tiền khác", ông Hải cho
hay.
Việc xác định tội danh của Huyền Như trong hành vi trên sẽ ảnh hưởng đến việc
quyết định các vấn đề khác của vụ án, như các đồng phạm khác, trách nhiệm dân sự
…
Nếu xác định tội danh của Huyền Như không chính xác, sẽ làm cho việc xử lý toàn
bộ vụ án không chính xác, dẫn đến việc xác định sai trách nhiệm dân sự, gây oan
sai và bỏ lọt tội phạm.
Trong rất nhiều vụ án tham nhũng điển hình xảy ra tại Vinalines, Công ty tài
chính 2 Ngân hàng Nông nghiệp, Công ty Vifon … vừa qua, hành vi tham ô của các
cá nhân có liên quan đã được các cơ quan pháp luật xác định chính xác trên cơ sở
các nguyên tắc trên, không nhất thiết phải dựa vào văn bản giao, ủy quyền quản
lý tài sản cụ thể của các doanh nghiệp này.
Theo Luật phòng chống tham nhũng, theo định nghĩa của Tổ chức minh bạch quốc tế,
tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn lợi dụng chức vụ quyền hạn
đó để trục lợi cho cá nhân mình.
Trong các tội danh thuộc nhóm tham nhũng được quy định trong Bộ luật Hình sự,
tham ô là hành vi được xếp đầu tiên, nghiêm trọng nhất, chịu trách nhiệm hình sự
nặng nhất, với mức hình phạt cao nhất là tử hình.
Dư luận đang đặt câu hỏi tại sao Huyền Như thoát tội tham ô, liệu “đại án” tham
nhũng có bỏ qua hành vi tham nhũng nặng nhất.
Theo Bình luận khoa học Bộ luật Hình sự (Bình luận chuyên sâu) của tác giả Đinh
Văn Quế, Nguyên Chánh Toà Hình sự, Toà án nhân dân tối cao (Nhà Xuất bản TP. HCM
năm 2002) thì chủ thể của tội tham ô là người có chức vụ, quyền hạn phải là
người có trách nhiệm quản lý tài sản. Người có trách nhiệm quản lý tài sản là
người được giao nhiệm vụ trực tiếp quản lý tài sản (như thủ quỹ, thủ kho, kế
toán, người được giao nhiệm vụ vận chuyển tái sản) hoặc là người tuy không được
giao trực tiếp quản lý tài sản nhưng lại có trách hiệm trong việc quyết định
việc thu chi, xuất nhập, mua bán tài sản...
|
(Theo VTC news)