Việt Nam có 2 ca nhiễm virus Zika đầu tiên

- Sáng nay, Bộ Y tế họp báo công bố 2 ca dương tính với virus Zika tại Việt Nam. 2 ca bệnh này ở TP HCM và Khánh Hòa.

 
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long chủ trì cuộc họp báo sáng nay

Trường hợp thứ nhất là bệnh nhân nữ, 64 tuổi, cư trú tại phường Phước Hòa, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Bệnh nhân khởi phát bệnh vào ngày 26/3 với các triệu chứng sốt nhẹ, đau đầu, nổi ban ở hai chân và đau mắt đỏ. Bệnh nhân tự uống thuốc hạ sốt ở nhà nhưng không đỡ.

Đến ngày 28/3 bệnh nhân được người nhà đưa đến khám tại Bệnh viện Nhiệt đới Khánh Hòa. Kết quả xét nghiệm ngày 31/3 tại Viện Pasteur Nha Trang dương tính với virus Zika.

Xét nghiệm khẳng định lại tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur TP.HCM ngày 4/4 đều cho kết quả xét nghiệm dương tính với virus Zika.

Trường hợp thứ hai là bệnh nhân nữ, 33 tuổi, mang bầu 8 tuần, cư trú phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2, TP. HCM.

Bệnh nhân khởi phát bệnh vào ngày 29/3 với triệu chứng phát ban, viêm kết mạc, mệt mỏi và đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Quận 2 cùng ngày do lo ngại bị bệnh rubella.

Sau khi nhập viện, kết quả xét nghiệm ngày 31/3 và 1/4 tại Viện Pasteur TP. HCM cho thấy bệnh nhân dương tính với virus Zika. Sau đó kết quả xét nghiệm tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương ngày 2/4 và của Trường Đại học Nagasaki đặt tại Viện ngày 4/4 cũng cho kết quả dương tính với virrus này.

Cả 2 ca đều nhiễm bệnh do muỗi truyền

Chủ trì cuộc họp báo sáng nay, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết: Hiện cả 2 trường hợp đã ổn định sức khoẻ, kết quả giám sát các trường hợp người nhà và các hộ gia đình xung quanh chưa phát hiện trường hợp nào khác nhiễm virus Zika.

Ông Long khẳng định, cả 2 trường hợp đầu tiên nhiễm Zika tại Việt Nam đều là do muỗi truyền, chứ không phải lây truyền qua quan hệ tình dục hay các con đường khác. 

Zika là một loại virus lây truyền qua muỗi Aedes – loại muỗi truyền sốt xuất huyết và sốt vàng da.

Hiện Bộ Y tế đã có văn bản gửi Sở Y tế Khánh Hòa và TP.HCM tham mưu cho UBND tỉnh công bố dịch theo quy định đồng thời chỉ đạo lấy mẫu các bệnh nhân có biểu hiện nghi ngờ ngay tại các phòng khám chứ không cần vào bệnh viện.

Để đảm bảo công tác dự phòng, Thứ trưởng Long cho biết đã yêu cầu Khánh Hoà và TP.HCM tiến hành giám sát tại cộng đồng, đặc biệt các khu vực có nhiều khách du lịch cư trú, khu vực có mật độ muỗi sốt xuất huyết cao.

Sáng 5/4, Bộ trưởng Y tế đã đến TP HCM chỉ đạo triển khai các biện pháp phòng chống dịch. Trưa nay, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng sẽ đến Khánh Hòa.

Sau khi công bố thông tin 2 ca bệnh, buổi họp báo bước vào phần hỏi đáp:

- 2 trường hợp dương tính Zika nói trên có phải là 2 trong số 4 ca nghi ngờ nhiễm Zika tại Khánh Hoà tuần trước?

Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng: Tôi xin khẳng định 4 trường hợp hôm trước tại Khánh Hoà là hoàn toàn khác. Với 4 ca này, chúng tôi chưa từng xác nhận dương tính.

Còn 2 trường hợp nói trên là hoàn toàn mới, đến ngày hôm qua mới có kết quả xét nghiệm chéo giữa các viện, 1 trường hợp có sự đối chứng của ĐH Nagasaki đặt tại Việt Nam.

Việc xét nghiệm tại Việt Nam rất đáng tin cậy!

Việt Nam có thể phát hiện hội chứng đầu nhỏ

- 80% ca mắc Zika không có biểu hiện bệnh, vậy đối với phụ nữ mang thai không có biểu hiện thì có cần xét nghiệm hay không?

Thứ trưởng Long: Không phải tất cả các trường hợp nhiễm Zika đều gây hội chứng đầu nhỏ. Trong 6.760 trường hợp mang thai nhiễm Zika tại Brazil chỉ ghi nhận gần 1.000 trường hợp đầu nhỏ thôi.

Nhiều quốc gia khác không ghi nhận hoặc tỉ lệ mắc hội chứng đầu nhỏ thấp như Colombia chỉ 32 trường hợp, một số quốc gia khác chỉ có 1-2 trường hợp. Chúng ta không nên quá lo lắng rằng cứ mắc Zika là mắc hội chứng đầu nhỏ.

Nguy cơ mắc hội chứng đầu nhỏ chỉ ảnh hưởng trong 3 tháng đầu của thai kỳ và không phải trường hợp nào mắc Zika cũng mắc đầu nhỏ. Do đó chỉ các trường hợp có thai thấy biểu hiện sốt, viêm kết mạc, nổi ban thì mới nên đến cơ sở y tế để theo dõi, làm xét nghiệm.

- Tại Việt Nam, việc chẩn đoán thai nhi mắc hội chứng đầu nhỏ có khó khăn không? Làm sao để biết thai nhi mắc hội chứng đầu nhỏ?

PGS.TS Trần Danh Cường, Phó Giám đốc BV Phụ sản TƯ: Hội chứng đầu nhỏ không phổ biến nhưng hiện chúng tôi đã có khuyến cáo những trường hợp nào cần phải đi siêu âm phát hiện.

Những thai phụ trong 3 tháng đầu nghi ngờ mắc Zika sẽ được giám sát đầy đủ, có kế hoạch theo dõi thai nhi. Để xác định thai nhi có mắc hội chứng đầu nhỏ hay không, các bác sĩ chỉ cần đo chu vi đầu định kỳ 2 tuần/lần. Nếu nghi ngờ, sẽ chuyển tiếp đến trung tâm chẩn đoán trước sinh của các vùng.

Với kĩ năng siêu âm hiện nay, các bác sĩ đều nắm được kĩ thuật đo kích thước của đầu, đây là kĩ thuật không quá phức tạp. Để chính xác, có thể đo đi đo lại nhiều lần sau đó so sánh với kích thước phát triển chuẩn của tuổi thai.

Không khuyến cáo hạn chế đi lại

- Ở Brazil có thông tin nghi ngờ nguyên nhân gây Zika là do muỗi biến đổi gen. Việt Nam có quan ngại không khi tại đảo Trí Nguyên, Khánh Hoà cũng đang thử nghiệm nuôi loại muỗi này để diệt muỗi truyền sốt xuất huyết? Bộ Y tế thời gian tới có thực hiện giám sát và giám sát thường xuyên không?

Thứ trưởng Long: Nhờ có muỗi biến đổi gen nên trong năm 2015, dịch sốt xuất huyết dù bùng phát mạnh tại Khánh Hòa nhưng tại đảo Trí Nguyên chỉ có 1 trường hợp sốt xuất huyết nhưng không phải người dân bị muỗi đốt tại đảo mà có thể do từ đất liền vào.

Hiện Trung Quốc thả mỗi tuần 20 triệu con muỗi biến đổi gen để khống chế Zika và sốt xuất huyết. Chúng ta đang đi từng bước rất thận trọng, kết quả có đánh giá của các tổ chức quốc tế. Chúng tôi đang cùng với Khánh Hòa xem có thí điểm thả muỗi này trên đất liền hay không.

- Bộ Y tế có khuyến cáo đặc biệt nào với người dân tại các vùng có dịch hay không?

Thứ trưởng Long: Giám sát Zika tương tự như sốt xuất huyết. Trong ngày 6/4, Khánh Hòa sẽ mở rộng diện giám sát trên toàn địa bàn vì nguy cơ lây nhiễm rất cao. Thời gian tới có thể tiếp tục ghi nhận các ca mắc, do có sự giao lưu đi lại giữa các tỉnh, giữa các quốc gia.

Tuy nhiên, chúng tôi không khuyến cáo hạn chế hình thức đi lại, du lịch giữa các vùng miền vì Zika là bệnh truyền nhiễm nhóm B - không quá nguy hiểm. Theo đúng khuyến cáo của WHO, chỉ trừ trường hợp phụ nữ có thai cần cân nhắc trước khi đến vùng có dịch.

Ông Trần Đắc Phu: Khuyến cáo người dân không nên hoang mang, lo lắng. Bệnh do virus Zika diễn biến nhẹ, vừa, chủ yếu sốt phát ban. Bệnh không nặng bằng sốt xuất huyết. Nhiều trường hợp không có triệu chứng, tự khỏi nên không ảnh hưởng đến sức khoẻ.

Tuy vậy, có mối liên quan tiềm ẩn giữa nhiễm virus ở phụ nữ có thai và hội chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh vì thế cần theo dõi sức khỏe của phụ nữ mang thai, phụ nữ chuẩn bị mang thai.

Theo ông Trần Đắc Phu, hiện cả nước có 11 đơn vị có khả năng chuyên môn để xét nghiệm Zika, trong đó có Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ, Viện Pasteur Nha Trang, Viện Pasteur TP.HCM, Bệnh viện Nhiệt đới TƯ, Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM, Trung tâm YTDP Hà Nội...

GS.Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện Vệ sịch dịch tễ TƯ cũng cho biết thêm, Việt Nam đang áp dụng kỹ thuật xét nghiệm sinh học phân tử gồm 3 xét nghiệm: PCR thông thường, Realtime PCR và giải trình tự gen.

Để khẳng định nhiễm virus Zika sẽ làm 2 xét nghiệm đầu, nếu dương tính thì làm tiếp giải trình tự gen để xác định virus thuộc chủng virus nào.

Liên quan đến vấn đề người dân có được hỗ trợ chi phí xét nghiệm không, ông Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính, Bộ Y tế cho biết, những trường hợp và bệnh viện được chỉ định làm xét nghiệm Zika nếu có BHYT sẽ được Quỹ BHYT thanh toán; nếu không có người dân phải tự chi trả.

Thúy Hạnh