Kỳ lạ núi Giời Đánh và núi “dự báo thời tiết” ở Lào Cai

Cháy rừng ở Hoàng Liên Sơn, chỉ có giời mới cứu được.

Thực tế, ông là người hiểu nhất về rừng, bởi ông sống hàng chục năm trong rừng. Hiện tượng đốt rừng làm nương, sự quản lý rừng không chặt chẽ của chính quyền, kiểm lâm, nên việc cháy rừng xảy ra hàng năm là lẽ dĩ nhiên, chẳng cần đến tài tiên tri như bà Vanga cũng nói đúng được.

Ông có khả năng “tiên tri” vụ cháy rừng Sapa khủng khiếp vào năm 2010 và đầu năm 2012 này thì đúng rồi, nhưng ngay sau đó, tôi lại được dịp vô cùng ngạc nhiên khi ông “tiên tri” đúng ngày những đám cháy bị dập tắt. Nhìn lực lượng cứu hỏa vào rừng, ông chỉ lắc đầu bảo phí công. Lực lượng cứu hỏa chỉ cứu được những đám cháy nhỏ, ở gần, chứ cháy ở tít trong rừng sâu, trên tận đỉnh Fan, thì sức người cũng vô nghĩa.

Cuốc bộ cả ngày mới đến địa điểm cháy rừng, nước không có, không hiểu cứu rừng kiểu gì? Không biết lựa chiều gió có khi còn mất mạng. Hôm trực thăng cứu rừng lên Sapa, ông Lâm cười bảo: “Máy bay chữa cháy rừng Hoàng Liên chả khác nào bọ xít đái vào đống lửa”.

Quả thực như vậy. Máy bay tải được tẹo nước, chả thấm vào đâu, nhưng cánh quạt của nó thì thổi cho ngọn lửa cháy mạnh hơn. Phương án chữa cháy bằng trực thăng thất bại. Hôm đại ngàn Hoàng Liên Sơn cháy như Hỏa Diệm Sơn, các lực lượng cứu rừng đều đã bó tay cả, ông Lâm gọi điện cho tôi bảo: “Mai rừng sẽ hết cháy. Cháu có thời gian thì đi xem đống than trên đỉnh Hoàng Liên”.

Ông Trần Ngọc Lâm cởi trần ngồi thiền trong cái lạnh 0 độ trên đỉnh Fan.

Kể cũng lạ, đúng hôm sau thì Hoàng Liên Sơn mưa như trút nước, rừng hết cháy. Chả lẽ “người rừng” Trần Ngọc Lâm có tài “hô mưa gọi gió”, chỉ thực hiện chứ không nói suông như dị nhân Nguyễn Vũ Tuấn Anh? Nhưng rồi, lần dẫn tôi lên đỉnh Hoàng Liên xem rừng vừa ngừng cháy, ông Lâm đã chỉ cho tôi bí mật.

Cuốc bộ nửa ngày giời, đến độ cao 2.600m, nơi loài trúc lùn mọc ken dày, ông Lâm chỉ tôi một mỏm núi, mà theo ông, cao đúng 2.800m, về phía Đông so với đỉnh Fan.

Đỉnh núi đó, nhìn như ngay trước mắt, nhưng phải mất 2 ngày đi bộ, leo dốc mới tới nơi. Ngoài ông Lâm và đàn khỉ, thì chưa có ai đặt chân lên mỏm núi ấy cả.

Đỉnh Đầu Rồng.

Ông Lâm đặt tên cho mỏm núi ấy là đỉnh Đầu Rồng, vì trông xa, nó như đầu của con rồng. Còn dãy Hoàng Liên nhô lên thụt xuống như lưng rồng. Đỉnh Đầu Rồng chính là “thiết bị dự báo thời tiết” của ông. Ngày nào cũng vậy, trước khi đi rừng, ông đều quan sát đỉnh núi đó để phán đoán thời tiết Hoàng Liên Sơn.

Nếu mỏm Đầu Rồng xuất hiện một đám mây mù đen xì bao quanh, thì y rằng, một đến hai ngày sau sẽ có mưa. Nếu đám mây mỏng, lơ phơ quấn lấy Đầu Rồng, thì 3-4 ngày sau trời mới mưa.

Những trận mưa dội xuống Fansipan sớm hay muộn phụ thuộc vào độ mỏng hay đậm của lượng mây phủ trên đỉnh Đầu Rồng. Mưa lớn hay mưa bé, mưa ở khu vực nào, nhìn vào đỉnh Đầu Rồng, ông Lâm cũng đoán biết được. Theo khẳng định của ông, nhìn vào đỉnh Đầu Rồng, ông dự báo thời tiết chính xác đến 90%. Kinh nghiệm này được ông Lâm rút ra từ hơn chục năm sống trong hang đá trên độ cao 2.900m, gần đỉnh Fansipan.

Đỉnh Đầu Rồng ở ngay bên trái đỉnh Fan, nên hàng ngày ông đều quan sát nó. Ông cũng truyền lại kinh nghiệm này cho các đồng chí kiểm lâm ở Vườn Quốc gia Hoàng Liên và các đồng chí kiểm lâm sử dụng để dự báo thời tiết cho mỗi chuyến đi rừng. Vậy nên, trong mỗi chuyến vào Hoàng Liên Sơn cùng ông Lâm, ông đều ngó xem đỉnh núi đó, rồi mới quyết định có vào rừng hay không. Lúc đang đi rừng, thấy đỉnh Đầu Rồng có “thông tin” báo mưa, là ông giục giã lên đường rời núi. Đỉnh Fan lạnh giá, gặp mưa lớn, để ướt người là mất mạng như chơi.

Điều bất thường nhất trong suốt hơn 10 năm sống trên đỉnh Fansipan mà ông Lâm nhận ra, đó là, suốt cả tháng đầu năm 2010, ông chú ý quan sát từ sáng đến chiều, song không hề thấy đám mây nào bao phủ đỉnh Đầu Rồng.

Băng vẫn đông cứng trong kẽ đá, nhưng mặt đất thì khô cong, các dòng suối ngừng chảy, lá khô lạo xạo dưới chân người. Vào mùa khô, đồng bào ở các xã xung quanh lại tích cực vào rừng hạ cây, đốt rừng làm nương, rồi sấy thảo quả, đào lò nung gỗ lấy than hoa, nên đã để xảy ra thảm họa cháy rừng khủng khiếp nhất từ trước đến nay, thiêu mất ngót ngàn ha rừng nguyên sinh quý giá.

Núi Giời Đánh

Đứng ở miệng cái hang ông Lâm trú ngụ trên độ cao 2.900m, ông Lâm chỉ tôi đỉnh núi nham nhở vết sẹo, chỗ đen, chỗ vàng, thậm chí cả mảng núi lở mất. Ông đặt tên cho đỉnh núi ấy là đỉnh Giời Đánh. Lý do ông gọi đỉnh núi này như thế là bởi hễ mây mù vây kín đỉnh Fan, y rằng ngọn núi này chịu trận. Những tia sét sáng lòa phóng xuống, những tiếng nổ như xé toạc bầu trời và tiếp đó là đất đá bay mù mịt.

Ngọn núi Giời Đánh ở ngay trước mắt ông Lâm, cách hang ông ở chỉ độ 400m theo đường chim bay, nên mỗi khi Thiên Lôi nổi giận lôi đình, đầu ông cũng choáng váng. Cái hang ngay trên hang ông trú ngụ là hang của đàn khỉ. Đàn khỉ cũng chui tọt vào hang tránh sét. Cách hang khỉ một đoạn là gia đình nhà gấu ở, cũng chui hết vào hang để bảo toàn mạng sống.

Nhưng thực tế, chẳng bao giờ Thần Sét giáng sang mỏm núi ông Lâm cùng đàn khỉ và gia đình nhà gấu ở. Theo ông Lâm, có thể mỏm núi Giời Đánh có nhiều kim loại, thu hút các tia lửa điện trong những đám mây dồn tụ ngay đỉnh Fan.

Một mảng núi mới bị sét đánh vỡ ở phía Đông núi Giời Đánh.

Tôi háo hức muốn trèo lên tận đỉnh núi Giời Đánh, xem nơi những vết sét đánh nham nhở có kim loại gì không. Sau khi ông Lâm nhìn mỏm Đầu Rồng, biết thời tiết không có mưa, nên dẫn tôi đi. Tuy nhiên, đỉnh Giời Đánh dốc đứng, toàn đá là đá, không thể trèo nổi. Chỉ có những cây dây leo mọc ra từ kẽ đá. Từng mảng núi bị cháy xém vì Thiên Lôi nổi giận.

Ông Lâm bảo, nhiều lần sét đánh, quả núi bốc hỏa. Nhưng mây vần vũ trên bầu trời, một lát sau thì mưa dội xuống, nên đám lửa lại tắt. Tuy nhiên, năm 1998, đã có một tia sét giáng xuống, lửa bốc lên, nhưng cơn lốc bất ngờ đã cuốn mây đi hết. Không xảy ra mưa, cả ngàn héc-ta đại ngàn Hoàng Liên Sơn đã bị thiêu rụi, để lại hàng loạt “thung lũng chết” trải dọc dãy Hoàng Liên Sơn, dấu tích vẫn còn rõ rệt đến nay.