- Việc ĐHQG TP.HCM tiên phong "xé rào" tuyển thẳng học sinh trường năng khiếu được các trường thành viên hy vọng thu hút thêm nguồn tuyển có chất lượng cao. Nhưng, quyết định này phải chăng đã ... quá muộn?
Thí sinh dự thi vào ĐH Ngoại thương. Ảnh: Lê Anh Dũng

Xé rào, chưa chắc học sinh giỏi đã vào

Sáu cơ sở đào tạo đại học được thí điểm trao quyền tự chủ trong tuyển sinh là ĐHQG Hà Nội và T.P Hồ Chí Minh, ĐH Sư phạm Hà Nội, ĐH Ngoại thương, ĐH Y Hà Nội, ĐH Bách khoa Hà Nội. ĐHQG TP. HCM đã triển khai, các trường khác cũng đang rục rịch chuẩn bị đề án cụ thể.

Đối với ĐHQG Hà Nội và các trường, phương án xét tuyển thẳng là một trong những nội dung được ưu tiên và là một yếu tố gây cạnh tranh.

Ông Võ Anh Dũng, hiệu trưởng Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (T.P Hồ Chí Minh) cho rằng: Việc này phụ thuộc vào việc các em học sinh có lựa chọn môi trường học tập ở trong nước hay không, có muốn vào ngôi trường đó hay không.

Ông Nguyễn Vũ Lương, hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên của ĐHQG Hà Nội cho biết:
 
"Chính học sinh chuyên lại rất ít chọn thi vào các trường của ĐHQG, kể cả vào Trường ĐH Khoa học Tự nhiên. Em nào giỏi nhận được học bổng hoặc được gia đình cho đi du học, các em khác gần như "đổ xô" vào Ngoại thương, Kinh tế, Ngân hàng, ĐH Y, ĐH Dược...những trường vừa là "top", vừa là "mốt". Thật hiếm hoi mới có hồ sơ đầu quân vào sư phạm."

Ngay cả học sinh giỏi quốc gia ở những môn như môn văn, các em cũng từ chối các trường sư phạm để đến với các trường ngoại thương, kinh tế, luật.

Lớp 12 chuyên Văn năm 2010 của Trường THPT Chuyên Trần Phú (Hải Phòng), 7 em giải quốc gia môn Văn đều chọn Trường ĐH Ngoại thương. 10 học sinh giỏi quốc gia môn Văn, Địa của lớp 12 Văn Trường THPT Chuyên Sư phạm năm nay đều đầu quân cho ĐH Ngoại thương, Báo chí, Luật.

Mặc dù không có trong danh sách những trường thí điểm tự chủ tuyển sinh nhưng hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế TP.HCM Phạm Văn Năng cho biết: Trường không lo lắng về việc không có HS giỏi lựa chọn trường Kinh tế, vì lượng hồ sơ năm nay là 25.000, tỉ lệ chọi vào khoảng 1/6.
Thống kê dự thi của lớp 12 chuyên Toán 1 (khối PT Chuyên, ĐHKHTN Hà Nội), năm 2009: 37 học sinh với 44 hồ sơ đã dự thi thực (có em thi hai trường), khối ngành kinh tế chiếm 40%: ĐH Ngoại thương (13 em), ĐHKTQD (6 em); Trường khác: Bách khoa (11 em), ĐH Y (8 em); Thi vào ĐHQG: ĐHKHTN (3 em), ĐH Công nghệ (3 em).
 
 Với lớp chuyên Tin: 25 em thi ĐH Ngoại thương và ĐHKTQD (chiếm hơn một nửa lớp); ĐHQG Hà Nội (8 em, thi thêm một trường khác là Kinh tế hoặc Bách Khoa).
 
 Lựa chọn của HS khối THPT chuyên ĐH Sư phạm Hà Nội cũng tương tự. Ngoài những học sinh đã đi du học, thống kê hồ sơ dự thi ĐH của học sinh trong trường năm 2011 như sau: ĐH Ngoại thương có 148 hồ sơ, ĐHKTQD (140), ĐH Bách khoa (46), ĐH Y Hà Nội (99), ĐHKHTN (58)... Trong khi đó, ĐH Sư phạm Hà Nội chỉ có 29 hồ sơ ở 3 khối B, C, D1, hoàn toàn không có khối A.  

Vẫn là "trâu chậm"...
 
 Thực tế, các trường vẫn khó hút học sinh giỏi bằng cách tuyển thẳng, bởi sự chậm chân hơn rất nhiều so với các đại học nước ngoài, đặc biệt là Singapore.
 
 Những năm gần đây, các trường ĐH của Singapore đều sang Việt Nam để tuyển HS giỏi. Theo quan sát của thầy Võ Anh Dũng, Hiệu trưởng THPT chuyên Lê Hồng Phong, hàng năm có khoảng 600 em tốt nghiệp THPT Lê Hồng Phong thì có khoảng 100 em đi du học, bằng cách tự túc hay có học bổng. Phần lớn các em học xong đều ở lại Singapore làm việc.

Đặc biệt, học sinh Trường THPT Chuyên Hà Nội- Amsterdam có tỉ lệ "nói không" với ĐH trong nước rất cao.

"Có những em đi học ở Singapore, cũng là học về khoa học cơ bản mà thôi. Nhưng rõ ràng trường ở Singapore tốt hơn, hấp dẫn, thuyết phục được các em. Còn ĐHQG thì không, dù đầu vào rất dễ. Điều đó khiến chúng ta phải nhìn lại chính chúng ta chứ" - Thầy Nguyễn Vũ Lương
Thanh Nga - học sinh lớp 12Anh 1, cho biết: năm lớp 10 và 11, lớp của Nga có khoảng 20 bạn đi du học. Hết năm lớp 12, thêm 15-20 bạn nữa sẽ du học. Chỉ khoảng 10 bạn làm hồ sơ thi ĐH trên tổng sĩ số ban đầu là 50.

Thanh Nga nói thêm: hầu như các bạn đều có dự định nếu học ĐH ở Việt Nam thì sau 1, 2 năm sẽ tiếp tục tìm học bổng để đi du học.

Cơ hội "cất cánh" ở các trường tiên tiến trên thế giới càng mở ra thì cánh cửa đón nhiều học sinh chuyên/ giỏi cho các trường ĐH trong nước càng thu lại.

PGS.TS Nguyễn Vũ Lương bày tỏ:
 
"Thật khó có thể chấp nhận một sự thật rằng, một trường ĐH quốc gia nhưng lại có điểm đầu vào ở mức bình thường, chỉ khoảng 17, 18 đến 20 điểm là cao." Thậm chí, mỗi năm trường còn phải tuyển thêm hàng trăm nguyện vọng 2 cho đủ chỉ tiêu.

Thầy Lương đặt câu hỏi: "Học sinh chuyên của ĐHKHTN năm nào cũng có kết quả ĐH, thi quốc gia vào hàng cao nhất cả nước, nếu theo học các ngành đào tạo khoa học cơ bản của ĐHQG thì rất hợp lý, nhưng các em vào ĐHQG rất ít. Có những em đi học ở Singapore, cũng là học về khoa học cơ bản mà thôi. Nhưng rõ ràng trường ở Singapore tốt hơn, hấp dẫn, thuyết phục được các em. Còn ĐHQG thì không, dù đầu vào rất dễ. Điều đó khiến chúng ta phải nhìn lại chính chúng ta chứ?"

Trường THPT Chuyên Hà Nội- Amsterdam, đến hết lớp 12, số lượng học sinh đi du học thường chiếm tới hơn một nửa mỗi lớp. Điểm đến phổ biến là Mỹ, Anh, Pháp, Singapore.
 
Số còn lại hầu như đổ hồ sơ vào ĐH Ngoại thương, ĐH Kinh tế quốc dân, ĐH Hà Nội... Rất ít hồ sơ nộp vào ĐHQG Hà Nội, với ĐH Sư phạm.

PGS.TS Bùi Duy Cam chia sẻ:

"Khi học sinh còn mải mê đi theo những ngành "hot", hứa hẹn thu nhập cao thì những ngành của ĐH Khoa học Tự nhiên khi ra trường vẫn chỉ hứa hẹn đồng lương vừa phải thì việc nâng cao chất lượng đầu vào khó có thể nâng cao lên được. Trường sẽ vẫn tiếp tục gặp khó khăn khi muốn tìm những thí sinh phù hợp với đặc thù của mình".

Thầy Nguyễn Vũ Lương cho biết, cái khó này không phải chỉ riêng chúng ta gặp phải, mà đó cũng là vấn đề của rất nhiều nước trên thế giới.

Ông nói thêm: "Các trường ĐH nên có những đổi mới để học sinh có thể đi du học nhưng ít hơn. Những trường ĐH danh tiếng nên có quyền tạo nguồn cho trường. Tương lai của thế giới rất cần những người làm khoa học cơ bản. Muốn điều phối học sinh thi trường này hay trường khác, tự bản thân nền giáo dục ĐH xây dựng và phát triển, phải học hỏi các trường trên thế giới càng nhiều càng tốt."

Theo thầy Lương: "Chúng ta nên tập trung để có những trường thật giỏi, khi đó học sinh vào trường để học tập thực sự, với những nội dung thực sự tiên tiến. Các trường nước ngoài có điều kiện đi ra liên kết với thế giới rất gần gũi. Vì vậy, để giữ chân được học sinh, chúng ta phải làm mạnh bản thân."

  • Nguyễn Hường - Hương Giang

CÁC TIN BÀI KHÁC
Hồ sơ tuyển sinh 2011 có biến động gì?
Nhiều ĐH công bố tỷ lệ 'chọi' tuyển sinh 2011
Tuyển sinh cuối tháng 4 với luận đề tình bạn
Khốc liệt cuộc đua tuyển sinh vào kinh tế
Tuyển sinh 2011: Nhiều trường tuyển thẳng không hạn chế số lượng
Giải đáp tuyển sinh online (kỳ 3)
Giải đáp tuyển sinh online (kỳ 2)
Tư vấn tuyển sinh qua chat
Tỷ lệ 'chọi', chớ vội hoang mang
Hôm nay, 13 trường ĐH công bố tỷ lệ "chọi"
Thêm 7 trường ĐH công bố tỷ lệ "chọi"
Tỷ lệ "chọi" ĐH Văn hoá TP.HCM rất thấp
Quản trị kinh doanh: 1 "chọi 38', cao nhất
Cạnh tranh ĐH năm nay: Cao nhất 1 'chọi' 37
Tỷ lệ chọi vào ĐH Kinh tế và Khoa học Tự nhiên
Nhiều ngành ĐH Sư phạm TP.HCM tỉ lệ chọi bằng 1