Trung Quốc đang gia tăng nỗ lực giám sát đại dương với đội ngũ thành viên và các tàu tuần tra mới, nhằm nâng cao khả năng giải quyết tranh chấp hàng hải với những nước láng giềng.

Cơ quan Giám sát Hàng hải Trung Quốc sẽ tuyển thêm hơn 1.000 nhân viên trong năm nay, nâng tổng số thành viên lên trên 10.000 người, tờ Nhật báo Trung Quốc đưa tin.

Ảnh: ChinaFotoPress Photo
Nước này cũng sẽ mua thêm 36 tàu tuần tra trong vòng 5 năm tới để tăng cường đội tàu vốn đã khá hùng hậu hiện tại, phó giám đốc cơ quan Giám sát Hàng hải Trung Quốc Tôn Thụ Tiên nói. Con số này gấp ba số tàu (12 chiếc) được tăng cường trong năm ngoái, bao gồm cả tàu nhanh nhất của đội tàu được sử dụng để tuần tra trên Biển Đông.

Trung Quốc sẽ “tiến hành tuần tra biển thường xuyên hơn để củng cố việc thực thi luật pháp tại các vùng biển liên quan nhằm đảm bảo quyền hàng hải trong năm 2011”, ông Tôn nhấn mạnh. Kế hoạch gia tăng khả năng giám sát được đưa ra khi Trung Quốc có cuộc tranh cãi chủ quyền về quần đảo Điếu Ngư (tiếng Nhật gọi là Senkaku) với Nhật Bản ở biển Hoa Đông. Trung Quốc cũng ngày một quả quyết hơn trong tranh chấp chủ quyền với một số quốc gia Đông Nam Á tại Biển Đông.

Trong tháng 3, Philippines đã tuyên bố dự kiến mua thêm các tàu tuần tra, máy bay và hệ thống rađa phòng không để khẳng định chủ quyền của mình.

Việc Trung Quốc không ngừng gia tăng các khả năng quân sự, từ lực lượng hải quân tới không quân đã trở thành hồi chuông báo động với các nước khác, trong đó có Mỹ. Đã có quan ngại rằng, nỗ lực xây dựng quân sự của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ mở đường để Trung Quốc quả quyết và thách thức hơn với láng giềng nhằm kiểm soát các khu vực có tầm quan trọng chiến lược.

Trong vài tháng nay, các quan chức quân sự hàng đầu Trung Quốc đã phác thảo những ưu tiên để củng cố các lợi ích của nước này ở những khu vực mở rộng tới tận biển Bắc Cực - nơi được cho là giàu trữ lượng dầu khí.

Đô đốc Hải quân Doãn Trác từng khẳng định, Trung Quốc cần tập trung “vào các vấn đề an ninh biển như Đài Loan, quần đảo Điếu Ngư và vấn đề Biển Đông”.

Trong Báo cáo phát triển đại dương Trung Quốc do cơ quan Giám sát Hàng hải nước này đưa ra tuần trước, ông Tôn cho hay, Trung Quốc đang triển khai thêm nhiều nhân sự và lắp đặt các thiết bị mới để “nâng cao khả năng thực thi pháp luật của đội tàu tuần tra”. Theo báo cáo này, năm ngoái, cơ quan này đã điều động hơn 1.000 chuyến bay và 13.300 chuyến tuần tra biển để giám sát hàng trăm tàu thuyền và máy bay nước ngoài trong sứ mệnh bảo vệ chủ quyền và lợi ích hàng hải của Trung Quốc.

Giáo sư Vương Tương Thụy của đại học Vũ trụ và Hàng không Bắc Kinh cho rằng, việc gia tăng nhân sự và tàu thuyền không phải là tiến triển lớn. “Các vùng biển của Trung Quốc quá lớn, nên sẽ không phải là sự gia tăng đáng kể để có thêm 1.000 người hay hàng chục tàu thuyền”, ông nói.
Ông coi động thái này là một phần kế hoạch dài hạn của Trung Quốc để nâng cao khả năng bảo vệ quyền hàng hải.
Theo chuyên gia quan hệ quốc tế Lí Minh Cường, khả năng giám sát hàng hải của Trung Quốc thấp hơn so với Nhật Bản, nhưng điều này sẽ thay đổi. “Động thái mới nhất cho thấy, chúng ta sẽ chứng kiến Trung Quốc nắm giữ vai trò tích cực hơn ở các vùng biển”, ông Lí đánh giá.