Tổng thống Philippines Benigno Aquino III đối mặt với một sứ mệnh đầy khó khăn tại Trung Quốc tuần này: đó là đề cập tới tuyên bố chủ quyền của nước ông ở khu vực tranh chấp Biển Đông nhưng lại không thể làm xói mòn quan hệ kinh tế ngày một quan trọng giữa hai quốc gia.
Trung Quốc giờ đây là đối tác thương mại lớn thứ ba của Philippines với trao đổi thương mại song phương tăng 35% lên mức 27,7 tỉ USD trong năm 2010. Manila cũng coi người hàng xóm khổng lồ ở phía bắc là một nguồn tài nguyên có giá trị trong đầu tư và du lịch. Quan chức Philippines cho hay, họ hy vọng ông Aquino sẽ ký kết các thỏa thuận trong chuyến đi này (bắt đầu từ hôm nay tới thứ bảy) để có thể tạo ra giá trị thương mại hai chiều trị giá 50 tỉ USD đến năm 2016.
|
| Tổng thống Philippines Benigno Aquino III. Ảnh: Getty Images |
Tuy nhiên, quan hệ hai nước trong năm nay đã trở nên căng thẳng xung quanh tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông. Tổng thống Philippines đang thúc giục Trung Quốc tham gia đề xuất của ông về việc giải quyết tranh chấp hàng hải tại Tòa án quốc tế về Luật biển. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã từ chối.
"Trung Quốc sẽ không chơi trò xúc xắc ở một phiên tòa có thể làm suy yếu tuyên bố chủ quyền của họ trong toàn khu vực", Carl Thayer, giáo sư tại Học viện Quốc phòng Australia thuộc Đại học New South Wales, cũng là quan sát viên lâu năm về tranh chấp Biển Đông, cho biết. "Có quá nhiều người chơi ở đây và Trung Quốc đang ở vị thế mạnh hơn".
Sau cuộc gặp với Chủ tịch Trung
Quốc Hồ Cẩm Đào và Thủ tướng Ôn Gia Bảo, ông Aquino có kế hoạch viếng thăm Hạ
Môn - nơi người mẹ quá cố của ông - một biểu tượng dân chủ - bà Corazon Aquino,
đã trồng cây lưu niệm trong một chuyến công du cách đây gần hai thập niên.
Ông cũng dự kiến mang theo ít nhất 200 doanh nhân Philippines trong chuyến đi để góp phần tăng cường thương mại và khuyến khích người Trung Quốc đầu tư vào các dự án khai mỏ cũng như cơ sở hạ tầng mà ông hy vọng sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nước.
Theo giới phân tích, ông Aquino sẽ phải rất thận trọng để không làm "chệch hướng" sứ mệnh kinh tế trong chuyến đi. Tuần trước, ông nói với báo chí Trung Quốc ở Manila rằng, quan hệ hai nước giống như một cuộc hôn nhân mà cả hai bên đều có chung vai trò xây dựng và thúc đẩy nó. Tuy nhiên, Tổng thống Philippines cũng phải đối mặt với áp lực không "nhân nhượng" trước Trung Quốc.
"Ông sẽ bị chỉ trích nếu như không đề cập tới Biển Đông", Ian Storey thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore nói.
Trong vài tháng gần đây, Philippines đã trở nên cứng rắn hơn trong tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông. Dưới thời Tổng thống Gloria Macapagal Arroyo và vài tháng đầu tiên khi ông Aquino nhậm chức, Philippines có quan điểm hòa dịu hơn với Trung Quốc trong vấn đề này.
Quan chức Philippines đã nhiều lần lên tiếng cáo buộc tàu thuyền Trung Quốc xâm nhập Reed Bank - khu vực mà nước này tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, quấy nhiễm làm hư hại tàu thăm dò dầu khí, tàu cá. Manila cũng khẳng định sẽ tăng cường các khả năng quân sự để bảo vệ các lợi ích kinh tế đất nước. Mỹ tuyên bố sẽ hỗ trợ Philippines, một đối tác trong hiệp ước phòng thủ chung, trong trường hợp xảy ra xung đột ở Biển Đông - vùng biển giàu tài nguyên dầu khí cũng như nguồn cá.
Không chỉ có những đụng độ với Philippines, Trung Quốc còn nhiều lần đụng chạm với tàu thuyền Việt Nam ở vùng biển thuộc chủ quyền của nước này tại Biển Đông. Trong tháng 6, Việt Nam đã cáo buộc tàu cá Trung Quốc có sự hỗ trợ từ hai tàu quân sự, đã cắt cáp tàu thăm dò dầu khí Việt Nam. Vụ việc tương tự đã xảy ra trong tháng 5.
Trung Quốc đã phủ nhận những lời phàn nàn từ cả Việt Nam và Philippines, đồng thời nhắc lại quan điểm giải quyết chủ quyền ở Biển Đông với từng cá nhân mỗi bên tuyên bố chủ quyền thay vì con đường đa phương hóa. Giới phân tích cho rằng, đây là chiến lược "chia để trị" của Trung Quốc khi họ lớn mạnh hơn các nước khác trong khu vực. Mỹ năm ngoái đã chọc giận Bắc Kinh bằng tuyên bố ủng hộ các cuộc đàm phán đa phương.
Thái An (theo WSJ)
.svg){kind=icon}
