Trung Quốc đã mời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates vào trong trung tâm chỉ huy vũ khí của nước này trong hôm nay (12/1).

Giới phân tích cho hay, đây là động thái hiếm hoi, giúp ông Gates có được cái nhìn về việc kiểm soát vũ khí của Trung Quốc.

 

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates hội kiến với Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào. Ảnh: AP
Cả Mỹ và Trung Quốc đều có tên lửa tầm xa có thể chạm tới bên còn lại. Cả hai nước đều khẳng định không có ý định sử dụng vũ khí theo cách này.

"Có một cuộc thảo luận về chiến lược hạt nhân cũng như cách tiếp cận với xung đột”, trong đó có chính sách của Trung Quốc khi không sử dụng vũ khí hạt nhân trước, ông Gates nói với báo chí sau đó. "Đó là cuộc trao đổi cởi mở, rộng rãi”.

Trước khi rời Trung Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã tới thăm Vạn lý Trường thành. Đến Bắc Kinh trong chuyến công du bốn ngày, ông Gate mang theo sứ mệnh khôi phục quan hệ quân sự Mỹ - Trung. Hôm nay, trước khi rời Trung Quốc, ông tuyên bố: "Tôi nghĩ rằng những cuộc thảo luận rất hữu ích và tạo đà cho hội đàm quan hệ quân sự ở mức tiếp theo”.

Ông cho biết, trong chuyến thăm trên, chỉ huy lực lượng Nhị pháo (được coi là lực lượng tên lửa chiến lược) của Trung Quốc - tướng Tịnh Chí Viễn đã nhận lời mời tới thăm trụ sở Chỉ huy chiến lược Mỹ tại Nebraska.

Trung tâm chỉ huy vũ khí ở ngoại ô Thanh Hà, Bắc Kinh là nơi ít có quan chức Mỹ được mời tới thăm trước đây (trong đó có cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Donald Rumsfeld năm 2005).

Căn cứ này đảm nhận việc kiểm soát toàn bộ lực lượng hạt nhân và tên lửa chiến lược của Trung Quốc. Tuy vậy, các nhà phân tích Mỹ cho rằng, hoạt động thời chiến có lẽ được thực hiện từ nơi khác, một địa điểm bí mật hơn. Trung Quốc có tên lửa tầm gần, tầm trung, tầm xa và tên lửa đạn đạo liên lục địa.

Theo Hiệp hội các nhà khoa học Mỹ, Trung Quốc duy trì kho hạt nhân với khoảng 200 đầu đạn có thể sử dụng cho tên lửa mặt đất, tên lửa phóng từ tàu ngầm và cho máy bay ném bom.

Tuần trước, Bắc Kinh đã tái khẳng định cam kết không sử dụng vũ khí hạt nhân trước. Nhiều nhà quan sát nước ngoài từng dự đoán, Trung Quốc có thể từ bỏ chính sách không sử dụng vũ khí hạt nhân trước trong trường hợp xảy ra cuộc khủng hoảng lớn về Đài Loan hay những lo ngại chủ yếu khác, mặc dù quan chức quân sự và các học giả nước này luôn phủ nhận dự đoán.

Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã “lật sang trang” một năm sóng gió trong quan hệ quân sự hai nước khi Trung Quốc ngừng mọi cuộc hội đàm quân sự với Mỹ và hủy kế hoạch mời ông Gates để phản ứng việc Washington thông qua bán vũ khí trị giá 6,4 tỉ USD cho Đài Loan.

Hôm thứ hai, Trung Quốc đã nhất trí hợp tác quân sự trực tiếp hơn nữa với Mỹ và rằng điều này có lợi cho cả hai nước. Ông Gates nhấn mạnh, Trung Quốc đang cân nhắc nghiêm túc đề xuất của ông trong việc xây dựng một khuôn khổ mới, bền vững hơn cho các cuộc hội đàm quân sự. Ông hy vọng các cuộc thảo luận sẽ diễn ra trong nửa đầu năm 2011.

Trong cuộc gặp với ông Gates tại Đại lễ Đường Nhân dân hôm qua, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào cho hay, chuyến thăm của ông Gates “rất hữu ích trong việc thúc đẩy sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau cũng như việc tạo điều kiện thuận lợi, phát triển quan hệ quân sự giữa hai nước".

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt trước đó khẳng định, nước này muốn tránh "hiểu lầm, tính sai” giữa giới quân sự hai bên.

Vài giờ trước cuộc gặp giữa ông Gates và ông Hồ Cẩm Đào, Trung Quốc đã tiến hành bay thử máy bay tàng hình đầu tiên. Ông Gates sau đó nói với báo giới là ông đã hỏi Chủ tịch Trung Quốc rằng, liệu việc bay thử có dụng ý xảy ra trùng khớp với chuyến thăm của ông hay không. Và ông đã nhận câu trả lời từ ông Hồ Cẩm Đào rằng không phải.

Về sau, ông Quan Hữu Phi, Phó chủ nhiệm phòng Đối ngoại, Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói: “Việc phát triển khí tài quân sự của Trung Quốc không nhằm vào bất cứ nước nào hay mục tiêu cụ thể nào”, và thời điểm tiến hành bay thử máy bay tàng hình “là một vấn đề sắp xếp công việc thông thường”.

  • Thái An (Theo AP, Reuters)