Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton thúc giục Trung Quốc thể hiện "các cách cụ thể" rằng, sự trỗi dậy của họ nằm trong lợi ích của thế giới và Bắc Kinh cần gánh vác trách nhiệm lớn hơn.

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton. Ảnh: Wordpress
Nhân dịp kỷ niệm 40 năm cố Tổng thống Mỹ Richard Nixon thăm Trung Quốc, ngày 7/3, Quỹ Richard Nixon, Viện Hòa bình Mỹ và Viện Kissinger nghiên cứu về Trung Quốc phối hợp tổ chức hội thảo về quan hệ Trung - Mỹ.

Trong bài phát biểu tại Viện Hòa bình Mỹ, bà Clinton nhắc lại lời kêu gọi Trung Quốc cần bảo vệ quyền lợi của doanh nhân nước ngoài, điều chỉnh giá trị tiền tệ "không công bằng" và cải tổ hồ sơ nhân quyền.

Ngoại trưởng Mỹ đã thẳng thừng bác bỏ quan niệm ở Bắc Kinh rằng, Mỹ đang cố gắng kiềm chế Trung Quốc. Bà nhấn mạnh, một Trung Quốc hùng mạnh và thịnh vượng hơn cuối cùng chỉ có lợi cho cả hai nước. Tuy nhiên, bà Clinton cũng nói rằng, sự phát triển của Trung Quốc là không thể "có cả hai đường" vừa yêu cầu được cư xử như một nước trỗi dậy trong một số lĩnh vực, lại vừa đóng vai trò một quốc gia đang phát triển để ít gánh đỡ trách nhiệm hơn.

"Thế giới trông đợi ở Trung Quốc một vai trò xứng đáng với vị thế mới của họ và điều đó có thể không còn là sự chọn lựa của bên liên quan trong các vấn đề thế giới", Ngoại trưởng Clinton nói. "Có thể hiểu cộng đồng quốc tế muốn có sự tin tưởng rằng, sức mạnh trỗi dậy của một quốc gia sẽ được sử dụng để mang lại lợi ích cho tất cả".

"Dựa vào những thách thức lịch sử về an ninh và ổn định do các cường quốc đang lên đem lại, họ phải có một nhiệm vụ đặc biệt là thể hiện theo các cách cụ thể rằng, họ đang theo đuổi một con đường xây dựng. Điều này đặc biệt đúng với một quốc gia đã tăng trưởng nhanh chóng như Trung Quốc", Ngoại trưởng Mỹ khẳng định.

Hôm chủ nhật, Trung Quốc tuyên bố ngân sách quốc phòng sẽ tăng lên 100 tỉ USD trong năm 2012, mức gia tăng hai con số mới nhất khiến nhiều quốc gia châu Á lo lắng, nhất là trong bối cảnh Bắc Kinh ngày càng quả quyết hơn trong tranh chấp chủ quyền lãnh thổ.

Ngoại trưởng Clinton công nhận rằng, Trung Quốc đã thực hiện vai trò lãnh đạo lớn hơn ở một số lĩnh vực bao gồm cả nỗ lực tham gia các hoạt động chống cướp biển Somalia và hướng tới phục hồi toàn cầu sau một cuộc suy thoái kéo dài.

Nhưng bà Clinton nói, Trung Quốc cần trả lời các câu hỏi về chính sách của mình ở những nơi khác, nhất là tình hình ở Syria. "Liệu họ sẽ sử dụng sức mạnh của mình để góp phần chấm dứt tình trạng bạo lực chống lại thường dân ở những nơi như Syria?", Ngoại trưởng Mỹ hỏi. "Liệu họ sẽ giải thích việc tăng cường quân sự và những mục tiêu cuối cùng của các chiến lược, chính sách, chương trình quân sự để trấn an láng giềng, để tránh hiểu lầm và góp phần duy trì an ninh khu vực?".

Trung Quốc cùng với Nga đã phủ quyết hai dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ nhằm gây áp lực cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Sau khi bị Mỹ chỉ trích mạnh mẽ, Trung Quốc đã cử đặc phái viên tới Damascus để xúc tiến một kế hoạch chấm dứt bạo lực nhưng vẫn cho phép ông Assad tiếp tục giữ lại quyền lực.

Bà Clinton còn nhắc lại lời kêu gọi Trung Quốc giải quyết những lo ngại kinh tế bao gồm giá trị đồng nhân dân tệ - mà quan chức Mỹ cho là ở mức giá thấp - và cả vấn đề nhân quyền "với những bất đồng kéo dài và sâu sắc". "Chúng tôi tin tưởng rằng tất cả mọi người nên có một hệ thống pháp luật độc lập và sẽ bảo vệ họ khỏi những hành động tùy tiện. Và chúng tôi tin rằng, không chỉ ở Trung Quốc, mà ở khắp mọi nơi, những khác biệt tôn giáo và ngôn ngữ, văn hóa, sẽ đều được tôn trọng", bà nói. "Những cải cách là để hỗ trợ các mục tiêu mang lại cho người dân hưởng lợi nhiều hơn từ sự thành công của quốc gia họ, khiến xã hội ổn định, thịnh vượng và hòa bình hơn".

Trong khi đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì phát biểu ở cùng diễn đàn qua liên kết video từ Bắc Kinh, đã kêu gọi Washington "tôn trọng các cam kết" liên quan tới lợi ích cốt lõi của Trung Quốc để "ngăn chặn sự thụt lùi trong quan hệ Mỹ - Trung và đảm bảo cho mối quan hệ ấy phát triển ổn định".

"Trung Quốc cam kết phát triển hòa bình. Chúng tôi hy vọng rằng, Mỹ sẽ nhìn thấy sự phát triển của Trung Quốc theo con đường đúng đắn và khách quan, đồng thời tăng cường các biện pháp để củng cố và gia tăng lòng tin lẫn nhau", ông Dương tuyên bố.

Thái An (theo Channelnewsasia)