Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton thúc giục Trung Quốc giải quyết hòa bình các tranh chấp hàng hải căng thẳng với Nhật Bản ở biển Hoa Đông và các láng giềng nhỏ hơn ở Đông Nam Á.

Ngoại trưởng Mỹ, Trung gặp gỡ bên lề phiên họp Đại hội đồng LHQ hàng năm. Ảnh: AP

Một quan chức cấp cao Mỹ cho hay, bà Clinton đã nhấn mạnh với người đồng nhiệm Dương Khiết Trì về tầm quan trọng của việc sớm giải quyết tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc với Nhật về quần đảo Senkaku/Điếu Ngư cùng với hàng loạt tranh chấp chủ quyền khác tại Biển Đông với một số thành viên ASEAN.

"Chúng tôi kêu gọi những cái đầu lạnh, rằng Nhật và Trung Quốc cần đối thoại để làm dịu tình hình", vị quan chức Mỹ nói. "Chúng tôi tin rằng, Nhật Bản và Trung Quốc có các nguồn lực, có sự kiềm chế và khả năng để cùng nhau làm việc về vấn đề này và nỗ lực làm giảm căng thẳng".

Ngoại trưởng Mỹ, Trung đã có cuộc gặp bên lề phiên họp Đại hội đồng LHQ hàng năm. Bà Clinton dự kiến cũng sẽ có cuộc trao đổi với Ngoại trưởng Nhật Bản Koichiro Gemba tại New York.

Hôm thứ tư, Thủ tướng Nhật Yoshihiko Noda tuyên bố, nước ông sẽ không thỏa hiệp trong tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Tranh chấp leo thang làm dấy lên làn sóng biểu tình bạo lực phản đối Nhật ở khắp Trung Quốc.

"Senkaku là một phần vốn có của lãnh thổ chúng tôi về mặt lịch sử cũng như theo quy định của luật pháp quốc tế. Ở đây không tồn tại vấn đề lãnh thổ. Vì thế, không thể có bất kỳ thỏa hiệp nào thể hiện sự lùi bước khỏi lập trường này", ông Noda nói trong một cuộc họp báo tại New York sau khi tham dự phiên họp Đại hội đồng LHQ.

Các quan chức ngoại giao cấp cao Nhật Bản và Trung Quốc đã tổ chức một số cuộc gặp ở cả New York và Bắc Kinh với nỗ lực hàn gắn quan hệ đang bị xói mòn vì tranh chấp đảo. Quần đảo ở Hoa Đông được tin là giàu nguồn cá cũng như trữ lượng dầu khí. Senkaku/Điếu Ngư hiện do Nhật quản lý nhưng Trung Quốc cũng khẳng định chủ quyền.

Theo quan chức Mỹ, trong cuộc gặp với ông Dương, bà Clinton còn kêu gọi Trung Quốc làm việc hợp tác với ASEAN về vấn đề tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. Ngoại trưởng Mỹ thúc giục Trung Quốc và ASEAN phát triển và thực thi một bộ quy tắc ứng xử ràng buộc ở Biển Đông, để mở đường cho một cơ chế giải quyết các tranh chấp.

Ngoại trưởng Mỹ hôm qua đã có cuộc gặp với các ngoại trưởng ASEAN. Bà hoan nghênh việc các quan chức ASEAN và Trung Quốc đã nối lại hội đàm cấp cao về vấn đề này trước khi hội nghị thượng đỉnh Đông Á tháng 11 diễn ra ở Campuchia.

Thái An (theo AP, WSJ)